به گزارش قدس آنلاین، به نقل از سی‌بی‌اس نیوز این بیماری اچ‌آی‌وی مثبت در شهر دوسلدورف آلمان دچار سرطان بود و پیوند مغز استخوانی دریافت کرد که سلول‌های او را با سلول‌های بنیادی یک مقاوم به اچ‌آی‌وی یک فرد دهنده جایگزین کرد.

این مرد ۵۳ ساله که دچار سرطان خون یا لوسمی تشخیص داده شده بود و به نام «بیمار دوسلدورف» معروف شده است، در سال ۲۰۱۳ پیوند سلول بنیادی دریافت کرد. فرد دهنده سلول بنیادی به او دارای جهشی بود که مانع عمل پروتئینی می‌شود که اچ‌آی‌وی یا ویروس ایدز را وارد سلول‌ها می‌کند.

این بیمار درمان ضد رتروویروسی یا ART دریافت می‌کرد به طور رایج به بیماران اچ‌آی‌وی مثبت داده می‌شود که با مهار تکثیر ویروس ایدز باعث می‌شود این ویروس در آزمایش‌ها غیرقابل‌شناسایی شود. تجویز این داروها همچنین از انتقال این ویروس به دیگران جلوگیری می‌کند.

با اینکه در حین انجام درمان ضد رتروویروسی اچ‌آی‌وی در بدن باقی می‌ماند، بر اساس مقاله‌ای که پژوهشگران انجام‌دهنده این بررسی این هفته در ژورنال Nature Medicine منتشر کرده‌اند، پیوند سلول بنیادی می‌تواند «به میزان قابل‌توجهی ذخیر ویروس در بدن را کاهش دهد».

پزشکان در جریان درمان ضد رتروویروسی بیمار دوسلدورف به ارزیابی ذخیره ویروس در بدن او ادامه دادند. گرچه میزان اچ‌آی‌وی در بدن او غیرقابل‌شناسایی بود، اما هنوز ذخیره‌های اچ‌آی‌وی داشت و آزمایش او از لحاظ DNA و RNA ویروس مثبت بود. به علاوه، آزمایش‌های دیگر نشان داد که ویروس در بدن او تکثیر نمی‌کند.

گروه پزشکی تصمیم گرفت ببیند در صورتی که درمان ART را متوقف کند، چه اتفاقی رخ می‌دهد. این بیمار در سال ۲۰۱۸ پس از ۶۹ ماه ART را متوقف کرد و از آن هنگام به بعد عاری از اچ‌آی‌وی مانده است.

بیورن-اریک جنسن، ویروس‌شناسی که سرپرست گروه پزشکی درمان‌کنند این بیمار بود، گفت:‌«یافته‌ها ما نشان می‌دهد که عاری کردن کامل اچ‌آوی از بدن ناممکن نیست، اما کار بسیار مشکلی است.»

بیماران اچ‌آی‌وی مثبت دیگری که با پیوند سلول بنیادی علاج شدند

نخستین بیماری که از اچ‌آی‌وی علاج پیدا کرد، تیموتی ری براون بود که به عنوان «بیمار برلین» شناخته شد، زیرا در این شهر زندگی می‌کرد. این بیمار هم هنگامی که درمان دریافت کرد، همزمان دچار اچ‌آی‌وی و سرطان خون یا لوسمی بود.

براون نیز هنگامی که در جدال با سرطان به شدت بیمار شده بود، با پیوند سلول‌های بنیادی خون از فرد دهنده‌ای که به اچ‌آی‌وی مقاوم بود، درمان شد. پزشکان در سال ۲۰۰۸ مدت نه چندان طولانی پس از پیوند مغز استخوان «براون» را «علاج‌شده» اعلام کردند.

براون در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۱۱ گفت که مصرف داروهای ضد اچ‌آی‌وی‌اش را از روزی که پیوند دریافت کرد، متوقف کرده و از آن به بعد دوباره آنها را استفاده نکرده است. او در سال ۲۰۲۰ پس از عود سرطانش درگذشت. به نظر می‌رسید براوان تا هنگام مرگش عاری از اچ‌آی‌وی باقی مانده است.

یک بیمار دیگر آدام کاستیلوی ۴۰ ساله که «بیمار لندن» خوانده شد، نیز برای درمان لنفوم (سرطان لنفاوی) نوع هوچکینی‌اش که غیرقابل‌درمان بود، پیوند مغز استخوان دریافت کرد. سلول‌های بنیادی مغز استخوان اهدایی به او نیز ار فردی گرفته شده بود که دارای جهش مقاوم‌کننده به اچ‌آی‌وی بود عفونت‌ اچ‌آی‌وی او نیز در سال ۲۰۱۹ علاج‌شده اعلام شد.

بررسی‌های اخیر نتایج امیدوارکننده از دو بیمار دیگر را نشان داده‌اند. عفونت اچ‌آی‌وی در یک بیمار از «مرکز پزشکی شهر امید» در دوارته کالیفرنیا پس از دریافت پیوند سلول بنیادی برای درمان سرطان خون از نوع «لوسمی میلوئیدی حاد» از سال ۲۰۱۹ در حالت فروکش بوده است. مرکز پزشکی ویل کورنل در نیویورک نیز سال پیش اعلام کرد یک بیمار اچ‌آی‌وی مثبت پس از پیوند سلول‌های بنیادی برای درمان همین نوع سرطان ظاهرا عاری از ویروس شده است.

پژوهشگران در مقاله‌شان در ژورنال Nature Medicine می‌نویسند این درمان با سلول‌های بنیادی احتمالا در بیماران اچ‌آی‌وی مثبتی که لوسمی ندارند، قابل‌ استفاده نیست. دانشمندان در حال بررسی این موضوع هستند که اگر سلول‌های بنیادی خود بیمار طوری تغییر داده شوند که جهش مقاوم‌کننده به اچ‌آی‌وی پیدا کنند، یعنی نیازی به اهدای سلول‌های بنیادی از فردی دیگر نباشد، چه اتفاقی رخ خواهد داد.