لایحه «حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت» پس از ۱۲سال از تدوین که در دولت‌های مختلف طول کشید، سرانجام در دولت دوازدهم تصویب و به مجلس شورای اسلامی ارسال شده بود و دیروز پس از دو سال اعلام وصول در مجلس و در شرایطی که نمایندگان نام آن را به «پیشگیری از آسیب‌دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوءرفتار» تغییر داده بودند، با ۱۹۰رأی موافق، ۴۵رأی مخالف و ۹ رأی ممتنع از مجموع ۲۴۶ نماینده حاضر تصویب شد.
به گفته کارشناسان، این لایحه که از دل فرمایشات رهبر معظم انقلاب بیرون آمده، یکی از نیازهای جدی و مهم این روزهای کشور است و در صورت ابلاغ، بسیاری از خلأهای قانونی کشور در حوزه زنان و خانواده را پر خواهد کرد.
موافقان لایحه حمایت از زنان چه گفتند؟
فاطمه قاسم‌پور، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در نشست دیروز از تأکید و نگاه ویژه دین مبین اسلام به جایگاه زنان گفت و اینکه اسلام هرگونه سوءرفتار با زنان را مذموم تلقی کرده است. وی همچنین افزود: رهبر معظم انقلاب نیز بارها در جلسات متعدد به موضوع ظلم به زنان و اهمیت حمایت از جایگاه آن‌ها اشاره کرده‌اند و بر ضرورت حمایت قانونی از زنان به‌ویژه در بستر خانواده تأکید جدی داشته‌اند.
به گفته قاسم‌پور نمایندگان تلاش کردند با نگاه حمایتی، تبعات مداخله در امور خانواده کاهش یابد و به همین دلیل سه محور پیشگیرانه، حمایتی و کیفری در این لایحه مورد تأکید قرار گرفته است؛ همچنین تقویت رویکرد حل مسئله، کاهش مفاد جرم‌انگاری و تقویت رویکرد ترمیمی در دستورکار قرار گرفت.
مهرداد گودرزوند چگینی، نماینده مردم رودبار نیز از تأکید دین اسلام به عنوان دین رأفت، معرفت، رحمت و مودت که اساس و پایه آن بر مبنای عدالت است بر توجه به موضوع زنان گفت و اینکه جایگاه زنان در نظام جمهوری اسلامی نیز جایگاه محکم و رفیعی است.
به گفته وی، شناسایی زنان و دختران آسیب‌دیده و یا در معرض آسیب، اسکان و سرپرستی زنان و دختران بی‌سرپرست و بدسرپرست، مداخله فوری مددکاری قضایی، حمایت‌های قضایی و کیفری، حمایت‌های اقتصادی، ارتقای آگاهی و نیروی انسانی، درمان و روان درمانگری، توانمندسازی و مددکاری از مهم‌ترین بخش‌هایی است که در بخش تدابیر حمایتی این لایحه به آن پرداخته شده است.
مخالفان چه می‌گویند؟
حجت‌الاسلام حسن نوروزی، عضو کمیسیون قضایی مجلس از جمله مخالفان با کلیات لایحه پیشگیری از آسیب‌دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوءرفتار بود. او دیروز در ضمن ایرادات خود با انتقاد از رئیس مجلس گفت: از سه سال و نیم پیش، طرح مهریه را به مجلس داده‌ایم و شما دستور داده‌اید بررسی این طرح که از ۱۰۰هزار پرونده جلوگیری می‌کند، به تأخیر بیفتد اما این لایحه که از دی سال گذشته آمده بلافاصله در دستور کار قرار گرفته است؛ این ظلم بیّن و استبداد شماست. چرا طرح مهریه را که سه سال و نیم است آن را تهیه کرده‌ایم در دستور کار مجلس قرار نمی‌گیرد؟ به چه کسی جایزه داده‌اید؟
این لایحه در دی سال گذشته پس از ۱۱ سال به مجلس ارائه شد و در کمیسیون اجتماعی دو نفر روی آن کار کردند، جنبه‌های اجتماعی، قضایی، فرهنگی و آموزشی این لایحه باید در کمیسیون مشترکی متشکل از کمیسیون شوراها، امنیت ملی، آموزش، قضایی و حقوقی و اجتماعی بررسی می‌شد.حجت‌الاسلام نوروزی عنوان کرد: سفیر انگلستان در ایران در صفحه اینستاگرام خود در حمایت از پایان دادن به خشونت علیه زنان که محور فکری و کاری این لایحه است، کراوات نارنجی به عنوان نماد خشونت علیه زنان استفاده و مردم ایران را به حمایت از خشونت علیه زنان دعوت کرده است.وی عنوان کرد: بررسی‌های ما نشان می‌دهد محتوای این لایحه، قوانین بین‌المللی و سازمان حقوق بشر و سازمان ملل متحد و سند ۲۰۳۰ است. این لایحه بنیان خانواده را سست و ضعیف و بین زنان و مردان درگیری ایجاد می‌کند و مخالف با اصول اسلامی است.
واکنش به اظهارات نوروزی
سخنان نوروزی واکنش‌هایی را نیز در پی داشت؛ محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس در پاسخ به گفته‌های وی گفت: قصد ندارم به شما در خصوص موضوع مطرح شده درباره اینکه مستبد هستم یا نیستم، پاسخ دهم. این موضوع را به خدا و شما در ماه مبارک رمضان واگذار می‌کنم، اما شما فرمودید لایحه خشونت دی ماه به مجلس آمده و اکنون در حال مطرح شدن است، در شرایطی که در ۲۹/۲/۱۴۰۰ یک فوریت این لایحه در مجلس به تصویب رسیده و بیش از دو سال است در مجلس قرار دارد.
وی ادامه داد: چنین تهمتی به من می‌زنید اما من شما را در ماه مبارک می‌بخشم، ولی آبروی مجلس را حفظ کنید.
حسین حاتمی، نماینده مردم کلیبر نیز با اشاره به شبهاتی که به این لایحه وارد می‌شود، گفت: هیچ ردی از سند ۲۰۳۰ در آن وجود ندارد، کار کارشناسی دولت نشان داد این لایحه عاری از هرگونه آلودگی به سند ۲۰۳۰ است، کسانی که می‌خواهند این لایحه رأی نیاورد به نام دین با آن مخالفت نکنند چرا که دین اسلام، زن را تکریم کرده است.
انسیه خزعلی، معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهور نیز با تأکید بر اینکه این لایحه حاصل پیگیری دغدغه‌مندانه موضوع زنان از ۱۲سال پیش تاکنون بوده است، با دفاع از آن گفت: برخی موارد ذکر شده و نسبت‌های غیرمنصفانه مانند رویکرد فمینیستی و سند۲۰۳۰ و امثال آن، به صرف ذکر کردن لفظ زن و برخی اصطلاحات مشترک، کاملاً ظاهربینانه و غیرواقعی است؛ استناد به مطالب قرآنی در این لایحه مشهود است. اگر تعبیراتی را در دفاع از زن یا مرد و عدالت و عدم ضرر و ستم به آن داریم، در قرآن نیز به صورت خاص ظلم به زنان و ضرر رساندن به آنان منع می‌شود.
البته فاطمه قاسم‌پور، رئیس فراکسیون زنان و خانواده مجلس شورای اسلامی پیش از نشست دیروز به ایسنا گفته بود: برخی فکر می‌کنند اگر قانونی در حمایت از زنان باشد حتماً باید با عینک فمینیستی نوشته شود و یا اگر چنین قانونی تصویب شود یک قانون ضدمرد است. این افراد حتماً از رویکرد حمایتی بزرگان دینی نسبت به زنان بی‌اطلاع هستند و متوجه نیستند بسیاری از جامعه مردان نیز از امنیت زنان در جامعه استقبال می‌کنند.
این لایحه موجب بروز دوقطبی در خانواده‌ها می‌شود
اما عبدالعلی رحیمی مظفری، نماینده سروستان که به عنوان مخالف با کلیات این لایحه یک فوریتی سخن می‌گفت، در خصوص دلیل مخالفتش اظهار کرد: این لایحه دارای بندهایی است که می‌تواند به جامعه کمک کند، در عین حال بندهایی داشته که موجب بروز دوقطبی در خانواده‌ها می‌شود.
نخستین ایراد این است چرا باید صرفاً بحث زنان را مطرح کنیم، زنان و مردان در اسلام کنار هم بوده و جدایی‌ناپذیرند و قانون خانواده به‌گونه‌ای نیست که زن و مرد از یکدیگر جدا شوند؛ بنابراین بنده با بسیاری از بندهای لایحه موافقم و معتقدم حقوق زنان باید در جامعه رعایت شود اما با جدایی زن از خانواده موافق نیستم چرا که زن مهم‌ترین و پایدارترین عنصر یک خانواده بوده و این لایحه باید به نحوی تنظیم شود که در خانواده ایجاد دوقطبی نکند.
این لایحه می‌تواند تصور فمینیستی ایجاد کند. عنوان لایحه باید به نحوی باشد که برای حمایت از خانواده، زن در کنار خانواده و به عنوان کانون اصلی خانواده تعریف شود.
مهدی عیسی زاده، نماینده مردم میاندوآب در مجلس یازدهم نیز در نشست علنی دیروز از کلیات این لایحه دفاع کرد و گفت: هر کسی را که توهین کرده یا تهمتی زده حلال می‌کنم، اما اینکه گفته شده کمیسیون مواد لایحه را بررسی نکرده، در این ماه عزیز حلال نمی‌کنم و باید حلالیت بگیرد، چرا که بند بند لایحه بررسی شده و امروز، روز شفافیت است و باید با رأی شفاف به کلیات لایحه رأی دهیم.
اما رضا حاجی پور که او نیز در مقام نماینده موافق از این لایحه دفاع می‌کرد با اشاره به مخالفت‌ها گفت: شاید در کلیات این لایحه ایرادهایی باشد اما ما می‌توانیم در جزئیات، این اشکالات را برطرف کنیم بنابراین باید تمام قد در برابر حمایت از حقوق زنان در جامعه بایستیم و از آن‌ها دفاع کنیم.
به گفته کارشناسان، این لایحه که از دل فرمایشات رهبر معظم انقلاب بیرون آمده، یکی از نیازهای جدی و مهم این روزهای کشور است و در صورت ابلاغ، بسیاری از خلأهای قانونی کشور در حوزه زنان و خانواده را پر خواهد کرد.
موافقان لایحه حمایت از زنان چه گفتند؟
فاطمه قاسم‌پور، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در نشست دیروز از تأکید و نگاه ویژه دین مبین اسلام به جایگاه زنان گفت و اینکه اسلام هرگونه سوءرفتار با زنان را مذموم تلقی کرده است. وی همچنین افزود: رهبر معظم انقلاب نیز بارها در جلسات متعدد به موضوع ظلم به زنان و اهمیت حمایت از جایگاه آن‌ها اشاره کرده‌اند و بر ضرورت حمایت قانونی از زنان به‌ویژه در بستر خانواده تأکید جدی داشته‌اند.
به گفته قاسم‌پور نمایندگان تلاش کردند با نگاه حمایتی، تبعات مداخله در امور خانواده کاهش یابد و به همین دلیل سه محور پیشگیرانه، حمایتی و کیفری در این لایحه مورد تأکید قرار گرفته است؛ همچنین تقویت رویکرد حل مسئله، کاهش مفاد جرم‌انگاری و تقویت رویکرد ترمیمی در دستورکار قرار گرفت.
مهرداد گودرزوند چگینی، نماینده مردم رودبار نیز از تأکید دین اسلام به عنوان دین رأفت، معرفت، رحمت و مودت که اساس و پایه آن بر مبنای عدالت است بر توجه به موضوع زنان گفت و اینکه جایگاه زنان در نظام جمهوری اسلامی نیز جایگاه محکم و رفیعی است.
به گفته وی، شناسایی زنان و دختران آسیب‌دیده و یا در معرض آسیب، اسکان و سرپرستی زنان و دختران بی‌سرپرست و بدسرپرست، مداخله فوری مددکاری قضایی، حمایت‌های قضایی و کیفری، حمایت‌های اقتصادی، ارتقای آگاهی و نیروی انسانی، درمان و روان درمانگری، توانمندسازی و مددکاری از مهم‌ترین بخش‌هایی است که در بخش تدابیر حمایتی این لایحه به آن پرداخته شده است.
مخالفان چه می‌گویند؟
حجت‌الاسلام حسن نوروزی، عضو کمیسیون قضایی مجلس از جمله مخالفان با کلیات لایحه پیشگیری از آسیب‌دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوءرفتار بود. او دیروز در ضمن ایرادات خود با انتقاد از رئیس مجلس گفت: از سه سال و نیم پیش، طرح مهریه را به مجلس داده‌ایم و شما دستور داده‌اید بررسی این طرح که از ۱۰۰هزار پرونده جلوگیری می‌کند، به تأخیر بیفتد اما این لایحه که از دی سال گذشته آمده بلافاصله در دستور کار قرار گرفته است؛ این ظلم بیّن و استبداد شماست. چرا طرح مهریه را که سه سال و نیم است آن را تهیه کرده‌ایم در دستور کار مجلس قرار نمی‌گیرد؟ به چه کسی جایزه داده‌اید؟
این لایحه در دی سال گذشته پس از ۱۱ سال به مجلس ارائه شد و در کمیسیون اجتماعی دو نفر روی آن کار کردند، جنبه‌های اجتماعی، قضایی، فرهنگی و آموزشی این لایحه باید در کمیسیون مشترکی متشکل از کمیسیون شوراها، امنیت ملی، آموزش، قضایی و حقوقی و اجتماعی بررسی می‌شد.حجت‌الاسلام نوروزی عنوان کرد: سفیر انگلستان در ایران در صفحه اینستاگرام خود در حمایت از پایان دادن به خشونت علیه زنان که محور فکری و کاری این لایحه است، کراوات نارنجی به عنوان نماد خشونت علیه زنان استفاده و مردم ایران را به حمایت از خشونت علیه زنان دعوت کرده است.وی عنوان کرد: بررسی‌های ما نشان می‌دهد محتوای این لایحه، قوانین بین‌المللی و سازمان حقوق بشر و سازمان ملل متحد و سند ۲۰۳۰ است. این لایحه بنیان خانواده را سست و ضعیف و بین زنان و مردان درگیری ایجاد می‌کند و مخالف با اصول اسلامی است.
واکنش به اظهارات نوروزی
سخنان نوروزی واکنش‌هایی را نیز در پی داشت؛ محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس در پاسخ به گفته‌های وی گفت: قصد ندارم به شما در خصوص موضوع مطرح شده درباره اینکه مستبد هستم یا نیستم، پاسخ دهم. این موضوع را به خدا و شما در ماه مبارک رمضان واگذار می‌کنم، اما شما فرمودید لایحه خشونت دی ماه به مجلس آمده و اکنون در حال مطرح شدن است، در شرایطی که در ۲۹/۲/۱۴۰۰ یک فوریت این لایحه در مجلس به تصویب رسیده و بیش از دو سال است در مجلس قرار دارد.
وی ادامه داد: چنین تهمتی به من می‌زنید اما من شما را در ماه مبارک می‌بخشم، ولی آبروی مجلس را حفظ کنید.
حسین حاتمی، نماینده مردم کلیبر نیز با اشاره به شبهاتی که به این لایحه وارد می‌شود، گفت: هیچ ردی از سند ۲۰۳۰ در آن وجود ندارد، کار کارشناسی دولت نشان داد این لایحه عاری از هرگونه آلودگی به سند ۲۰۳۰ است، کسانی که می‌خواهند این لایحه رأی نیاورد به نام دین با آن مخالفت نکنند چرا که دین اسلام، زن را تکریم کرده است.
انسیه خزعلی، معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهور نیز با تأکید بر اینکه این لایحه حاصل پیگیری دغدغه‌مندانه موضوع زنان از ۱۲سال پیش تاکنون بوده است، با دفاع از آن گفت: برخی موارد ذکر شده و نسبت‌های غیرمنصفانه مانند رویکرد فمینیستی و سند۲۰۳۰ و امثال آن، به صرف ذکر کردن لفظ زن و برخی اصطلاحات مشترک، کاملاً ظاهربینانه و غیرواقعی است؛ استناد به مطالب قرآنی در این لایحه مشهود است. اگر تعبیراتی را در دفاع از زن یا مرد و عدالت و عدم ضرر و ستم به آن داریم، در قرآن نیز به صورت خاص ظلم به زنان و ضرر رساندن به آنان منع می‌شود.
البته فاطمه قاسم‌پور، رئیس فراکسیون زنان و خانواده مجلس شورای اسلامی پیش از نشست دیروز به ایسنا گفته بود: برخی فکر می‌کنند اگر قانونی در حمایت از زنان باشد حتماً باید با عینک فمینیستی نوشته شود و یا اگر چنین قانونی تصویب شود یک قانون ضدمرد است. این افراد حتماً از رویکرد حمایتی بزرگان دینی نسبت به زنان بی‌اطلاع هستند و متوجه نیستند بسیاری از جامعه مردان نیز از امنیت زنان در جامعه استقبال می‌کنند.
این لایحه موجب بروز دوقطبی در خانواده‌ها می‌شود
اما عبدالعلی رحیمی مظفری، نماینده سروستان که به عنوان مخالف با کلیات این لایحه یک فوریتی سخن می‌گفت، در خصوص دلیل مخالفتش اظهار کرد: این لایحه دارای بندهایی است که می‌تواند به جامعه کمک کند، در عین حال بندهایی داشته که موجب بروز دوقطبی در خانواده‌ها می‌شود.
نخستین ایراد این است چرا باید صرفاً بحث زنان را مطرح کنیم، زنان و مردان در اسلام کنار هم بوده و جدایی‌ناپذیرند و قانون خانواده به‌گونه‌ای نیست که زن و مرد از یکدیگر جدا شوند؛ بنابراین بنده با بسیاری از بندهای لایحه موافقم و معتقدم حقوق زنان باید در جامعه رعایت شود اما با جدایی زن از خانواده موافق نیستم چرا که زن مهم‌ترین و پایدارترین عنصر یک خانواده بوده و این لایحه باید به نحوی تنظیم شود که در خانواده ایجاد دوقطبی نکند.
این لایحه می‌تواند تصور فمینیستی ایجاد کند. عنوان لایحه باید به نحوی باشد که برای حمایت از خانواده، زن در کنار خانواده و به عنوان کانون اصلی خانواده تعریف شود.
مهدی عیسی زاده، نماینده مردم میاندوآب در مجلس یازدهم نیز در نشست علنی دیروز از کلیات این لایحه دفاع کرد و گفت: هر کسی را که توهین کرده یا تهمتی زده حلال می‌کنم، اما اینکه گفته شده کمیسیون مواد لایحه را بررسی نکرده، در این ماه عزیز حلال نمی‌کنم و باید حلالیت بگیرد، چرا که بند بند لایحه بررسی شده و امروز، روز شفافیت است و باید با رأی شفاف به کلیات لایحه رأی دهیم.
اما رضا حاجی پور که او نیز در مقام نماینده موافق از این لایحه دفاع می‌کرد با اشاره به مخالفت‌ها گفت: شاید در کلیات این لایحه ایرادهایی باشد اما ما می‌توانیم در جزئیات، این اشکالات را برطرف کنیم بنابراین باید تمام قد در برابر حمایت از حقوق زنان در جامعه بایستیم و از آن‌ها دفاع کنیم.
نظر شما