تحولات لبنان و فلسطین

مذاکرات چهارجانبه وزرای دفاع فدراسیون روسیه، جمهوری اسلامی ایران، جمهوری عربی سوریه و جمهوری ترکیه سه‌شنبه در مسکو برگزار و با تاکید بر مبارزه مشترک با تروریسم همراه شد.

گفت‌وگو با فرشید باقریان درباره نشست چهارجانبه مسکو؛ منطقه در جست‌وجوی امنیت پایدار

بنا براعلام روابط عمومی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، در این مذاکرات اقدامات فعلی در زمینه تحکیم امنیت در جمهوری عربی سوریه و عادی سازی روابط جمهوری ترکیه مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
در بیانیه مشترک این مذاکرات آمده است:در این مذاکرات توجه ویژه ای به موضوع مبارزه با تمام اشکال تهدیدات تروریستی، مبارزه با داعش و سایر گروه های افراطی در سرزمین سوریه صورت گرفت. 
در چند سال گذشته با تغییر شرایط منطقه‌ای برای ترکیه؛ آنکارا تصمیم به بازتنظیم روابط خود با کشورهای همسایه و منطقه گرفته که از جمله آن‌ها می‌توان به عربستان، امارات، مصر، سوریه و حتی رژیم صهیونیستی اشاره کرد و البته در برخی از این کشورها با مشکلاتی در عادی‌سازی روبه‌رو شده است.
البته دولت سوریه پیش‌شرط عادی‌سازی روابط با ترکیه را عقب‌نشینی نیروهای نظامی ترکیه از سوریه و عدم حمایت از تروریست‌های سوری خوانده اما ترکیه زیر بار نمی‌رود. با برگزاری چند دور مذاکرات سه‌جانبه بین ترکیه، سوریه و روسیه در سطح وزیران دفاع و رئیسان سرویس‌های اطلاعاتی، ایران نیز برای ورود به این پلتفرم اعلام آمادگی کرد که با موافقت طرفین روبه‌رو شد. در همین راستا امیر محمدرضا آشتیانی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح کشورمان به منظور شرکت در نشست چهارجانبه عادی‌سازی روابط سوریه و ترکیه، روز گذشته وارد مسکو پایتخت روسیه شد. این نشست چهارجانبه بخشی از روند عادی‌سازی روابط ترکیه و سوریه با میانجی‌گری ایران و روسیه است. در همین راستا به سراغ فرشید باقریان، کارشناس مسائل بین‌الملل رفتیم و و با او در این مورد گفت‌وگو کردیم.

چرا نشست مسکو در سطح وزیران دفاع و اطلاعات برگزار می‌شود در حالی که نشست‌های گذشته درباره تحولات سوریه در چارچوب وزیران خارجه صورت می‌گرفت؟
ببینید، زمانی که نشستی در سطح وزیران دفاع و اطلاعات چند کشور برگزار شود نشان‌دهنده پرداختن اجلاس به مسائل مهم راهبردی منطقه‌ای است، هر چند که پیش از برگزاری این نشست در مسکو تلاش‌هایی از سوی برخی کشورهای غربی برای عدم حضور ایران صورت گرفت که این امر با شکست مواجه شد. جمهوری اسلامی ایران از قدرت‌های برتر در منطقه و تأثیرگذار در این اجلاس است. البته سابقه برگزاری این اجلاس به سال ۲۰۱۵ به نشست آستانه بازمی‌گردد که در آن سوریه به عنوان کشور درگیر جنگ حضور نداشت. ایران از ابتدا از حامیان این نشست و دیگر اجلاس‌هایی که به خاتمه جنگ و صلح پایدار در سوریه بینجامد بوده، در واقع برگزاری این نشست‌ها در سطح کشورهای منطقه راه نفوذ کشورهای غربی از جمله آمریکا را بسته است.

آیا می‌توان از تجربیات مذاکره و توافق ایران و عربستان که در سطح اطلاعاتی و امنیتی برگزار شد برای نشست چهارجانبه مسکو نیز استفاده شود؟
البته بحث مذاکرات ایران و عربستان بحث دیگری است ولی پیش از برگزاری نشست آستانه، بین دو کشور ایران و عربستان مشکلاتی وجود داشت که هر دو کشور به نوعی یکدیگر را تهدید علیه امنیت ملی خود می‌دانستند، اما از زمان توافق تهران و ریاض دیگر سخنی از تهدید و دشمنی بین دو کشور شنیده نمی‌شود؛ چراکه عربستان در رأس کشورهای عربی قرار دارد و با توافق اخیر بیعتی به وجود آمد که دیگر کشورهای عربی نیز همسو با عربستان به عادی‌سازی روابط خود با ایران و کشورهای منطقه از جمله سوریه بروند. 
ترکیه هم به عنوان کشوری که به نوعی شریک عربستان در منطقه است می‌خواهد از این فرصت به وجود آمده استفاده بهینه‌ای ببرد؛ چرا که سوریه جزو کشورهای عربی است که متحد ایران در منطقه محسوب می‌شود.
ایران در این نشست صاحب سه عضو در برابر یک عضو یعنی ترکیه است؛ چراکه ایران متحد راهبردی روسیه در منطقه و سوریه نیز شریک راهبردی ایران در بین کشورهای عربی است. 
ایران باید از این نشست بهترین استفاده را داشته باشد؛ چراکه امروز روسیه درگیر جنگ اوکراین بوده و نیاز مبرم به ۴۰۰هزار سرباز در این جنگ دارد، خب طبیعتاً هر پایگاهی که روسیه در خاک سوریه تخلیه کند ایران به عنوان شریک راهبردی و نظامی این کشور این مکان‌ها را در اختیار می‌گیرد به خصوص اینکه این مقرهای نظامی در شمال سوریه و عراق قرار دارند. 
در واقع با مستقر شدن ایران در این پایگاه‌ها امنیت پایداری در سطح منطقه حکمفرما خواهد شد به طوری که کشورهای عربی نیز خواستار حضور ایران در سوریه هستند و همین نیز به زودی به تخلیه پایگاه‌های آمریکایی مبدل خواهد شد.

به تازگی چاوش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه در یک نشست خبری اعلام کرده بود آنکارا به هیچ عنوان شمال عراق را تخلیه نخواهد کرد، سیاست ترکیه نسبت به همسایگان خود به خصوص عراق چگونه است؟
 اختلاف‌های ترکیه و عراق ریشه در تاریخ این دو کشور به ویژه دو شهر مهم موصل و کرکوک دارد در واقع در سال‌های گذشته عراق با سیاست اشتباه خود منجر به حضور ترکیه در شمال این کشور شده است. اگر بغداد با گروه‌های تروریستی که در شمال این کشور حضور دارند برخورد جدی کند ترکیه نیز دیگر بهانه ناامنی از سوی شمال عراق را ندارد البته ترک‌ها همیشه به دنبال دستیابی به دو شهر نفتی موصل و کرکوک بودند و این امر زمانی محقق می‌شود که در این دو شهر حکومت مستقلی شکل بگیرد.
ترکیه همواره به دنبال تجزیه کشور عراق بوده هر چند که در عراق ما شاهد امنیت باثبات و پایداری نیستیم و همین امر می‌تواند موجب ضربه سنگینی به این کشوراز جانب ترک‌ها باشد.
از دیگر مشکلات عراق و ترکیه بحث آب رودخانه دجله و فرات، وجود گروه‌های تروریستی در شمال عراق، ریزگردها، قاچاق مواد مخدر و سلاح است. 
هر چند ایران نیز همانند ترکیه با شمال عراق مشکل امنیتی دارد و حل این مشکل همسایگان عراق تنها در دست دولت این کشور است.

خبرنگار: حسینی 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.