رضا داوری اردکانی امروز در آیین گرامیداشت مقام معلم و یادبود استاد فقید دکتر علی شریعتمداری که با حضور جمعی از استادان و اعضای فرهنگستان علوم برگزار شد، ضمن تبریک روز معلم و روز کارگر، گفت: تعلیم و تربیت همیشه در طول تاریخ بوده است، ولی ما یک تعلیم و تربیت جدید داریم که با وجود خاص بودن، از تعلیم و تربیت قدیم جدا نیست. ما علم جدید را از اروپا گرفتیم و تعلیم و تربیت جدید را نیز از اروپا گرفتیم.

رئیس فرهنگستان علوم با بیان اینکه در دیار ما تعلیم و تربیت خیلی مورد توجه نیست، گفت: در جلسه‌ای نماینده سازمان سنجش گزارش می‌داد که از قبول شدگان علوم تربیتی هیچکس نمره قبولی درس جغرافیا نداشته است. من که کارم پرسشگری است، پرسیدم سؤالات در چه مورد بوده و گفتند سؤالاتی در مورد کشورهای همسایه ایران و نظیر اینها.

وی اظهار ناراحتی کرد و ادامه داد: این چه گرفتاری است برای کشور ما؟! یعنی فرزندان ما نمی‌دانند کشورشان کجاست؟! البته ما این گیجی و منگی را در جوانان و نوجوانان نمی‌بینیم، افرادی که دسترسی دارند، باید در این مورد تحقیق کنند.

داوری اردکانی با بیان اینکه جهان هرچه متعین‌تر و متشخص‌تر می‌شود، احتیاج به تعلیم و تربیت کم‌تر می‌شود، گفت: علم‌ها با هم ارتباط دارند، در یک سیستم معرفتی و اپیستمیولوژیک با یکدیگر هستند. هر چه از علم بسیط ریاضی به پایین می‌آیند، پیچیدگی بیشتر می‌شود. علاوه بر این ارتباط، ارتباط وجودی نیز بین علوم وجود دارد و در ارتباط وجودی، تقدم و تأخر معنا ندارد.

رئیس فرهنگستان علوم با بیان اینکه در عالمی که ما هستیم، علوم نتوانستند نسبتشان را با یکدیگر حفظ کنند و نتوانستند تعادل را حفظ کنند. برخی اهمیتشان بیشتر شده و برخی کم‌تر. در اروپا و آمریکا مسیر علوم مشخص است و دیگر به تعلیم و تربیت نیازی ندارند. ولی در جهان توسعه‌نیافته مسئله متفاوت است.

وی با بیان اینکه ما از غرب علوم مختلف را گرفتیم، ولی پراکنده گرفتیم، اظهار کرد:  علوم از یکدیگر جدا نبودند، با هم متصل بودند، ما علوم را گرفتیم ولی از ارتباطات آن‌ها اطلاع نداشتیم. حتی تکنولوژی ما با علم ارتباطی ندارد. تکنولوژی ما یک پدیده مفلوک، بدبخت و بیچاره‌ای است.

داوری اردکانی خاطر نشان کرد: آموزش و پرورش ما اصلاً نمی‌داند در جامعه چه می‌گذرد، چه نیازی دارد و چه چیزی می‌خواهد؟

وی ادامه داد: در زمان آقای هاشمی رفسنجانی پیشنهاد تغییر بنیادی نظام آموزش و پرورش را دادیم، ولی الان من از اینکه پیشنهاد کردم، پشیمانم. افراد بسیاری در این مسیر کوشیدند، ولی به هیچ جا نرسید و هیچ اتفاقی نیفتاد و ما نپرسیدیم چرا.

رئیس فرهنگستان علوم به نشانه‌های توسعه‌نیافتگی اشاره کرد و گفت: یکی از علایم توسعه‌نیافتگی همین است که من زحمت می‌کشم و کار می‌کنم، ولی وقتی به نتیجه نمی‌رسم، نمی‌پرسم چرا و عیب کار کجا بود؟ ما به این توجه نداریم که نکند دارم بیهوده کار و طراحی می‌کنم.

وی تاکید کرد: ما امروزه به تعلیم و تربیت نیاز داریم که به ما بگوید که چه کنیم پیوستگی میان ساختارها، علوم، دستگاه‌ها و ... برقرار شود. جامعه ما خیلی به تعلیم و تربیت اعتنا نمی‌کند. تنها کاری که باید انجام دهیم، این است که تعلیم و تربیت را به جایگاه خودش برسانیم.