به گزارش قدس خراسان، قصه پیوند است و زندگی دوباره؛ خبرهای تلخ و شیرینی که هر روز می‌خوانیم: «جوان مرگ مغزی به سه بیمار زندگی دوباره داد»، «کودک سه ساله، پنج بیمار را از مرگ نجات داد»، «مادر جوان مشهدی به هفت نفر زندگی دوباره بخشید!»؛ اما پیدا شدن عضو پیوندی و انجام عمل برای جوانی که مدت زیادی است رنج دیالیز را کشیده، پسر بچه‌ای که قلبش خیلی زود از تپیدن خسته شده و باید برای ادامه حیات، قلب دیگری را در سینه داشته باشد یا دختر جوانی که برای دیدن زیبایی‌های این دنیای پررنگ، محتاج قرنیه است، پایان شیرین این قصه نیست.

پس از پیوند، تازه حمله و هجوم سیستم ایمنی به عضو پیوندی آغاز می‌شود و اگر دارو استفاده نشود، همه این بیم و امیدها و اشک‌ها و لبخندها جایی بین اتاق عمل و داروخانه گم می‌شود. 

گفت‌وگو با مسئول روابط عمومی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مشهد نشان می‌دهد ۱۵ داروخانه در این شهر فروش داروهای پیوندی را بر عهده دارند.

قصه تلخ کمبود رایج‌ترین داروهای پیوندی

به سراغ یکی از این داروخانه‌ها می‌رویم تا وضعیت کمبود داروهای بیماران پیوندی را که بارها در پیام‌های مردمی به تحریریه روزنامه عنوان شده، از نزدیک جویا شویم.

مسئول این داروخانه می‌گوید: رایج‌ترین داروهای بیماران پیوندی «مایکوفتالات موفتیل» با نام تجاری «سلسپت»، «تاکرولیموس» با نام تجاری «پروگراف» و «سیکلوسپورین» با نام تجاری «ساندیمون نئورال» است.

تاکرولیموس ایرانی و خارجی به صورت خیلی ضعیف و کم در داروخانه‌ها توزیع می‌شود و اقبال برای مصرف نوع خارجی در بین بیماران بیشتر است؛ ولی دستوری که از معاونت غذا و دارو رسیده این طور است که نوع خارجی فقط برای بیماران پیوندی زیر۱۸ سال به فروش برسد.

وی ادامه می‌دهد: داروی سیکلوسپورین نه ایرانی و نه خارجی در بازار نیست، فقط به صورت خیلی جزئی و قطره‌چکانی به اندازه یک یا دو جعبه به داروخانه‌ها می‌رسد که کفاف بیماران را نمی‌دهد. افزون بر اینکه این دارو برای بیماری‌های پوستی، خودایمنی و روماتویید هم کاربرد دارد که اصلاً نمی‌توانیم به آن‌ها بدهیم. برای پیوندی‌ها اگر دارو موجود باشد، مجبوریم خیلی محدود و به صورت ۱۵ روزه بدهیم.

این داروساز وضعیت داروی تاکرولیموس یا پروگراف را نیز بسیار کمیاب توصیف می‌کند. 

آخرین حلقه وصل پیوند اگر نباشد...  

دبیر انجمن داروسازان خراسان رضوی هم عنوان می‌کند: داروهای بیماران پیوندی کارشان مهار سیستم ایمنی بدن برای پس نخوردن پیوند در بدن بیمار است. معمولاً داروهایی که پس از پیوند تجویز می‌شوند، به صورت مکمل هستند و اگر یکی نباشد، قبول پیوند توسط بدن با مشکل مواجه می‌شود و آن داروی دیگر هم به تنهایی موفق به مهار سیستم ایمنی نخواهد شد.

دکتر سید حسین بهشتیان ادامه می‌دهد: کمبود داروی سیکلوسپورین نه تنها بیماران پیوندی را با مشکل مواجه کرده بلکه این دارو را به بیماران خودایمنی آرترید روماتویید که در آن گلبول‌های سفید به بافت‌های اطراف مفاصل حمله می‌کنند و حرکت برای بیمار خیلی دردناک می‌شود هم نمی‌توانیم بفروشیم. 

وی در ادامه به نکته دیگری اشاره و تصریح می‌کند: این داروها معمولاً گرانقیمت هستند و برای داروخانه سود کمی دارند و از طرفی دانشگاه علوم پزشکی نیز مجوز فروش را به همه داروخانه‌ها نمی‌دهد.‌

دبیر انجمن داروسازان خراسان رضوی متذکر می‌شود: این در حالی است که عمل پیوند برای دولت هزینه زیادی دارد و اگر داروی پیوندی به عنوان مهم‌ترین حلقه زنجیره پیوند فراهم نباشد، تمام این زنجیره از هم باز می‌شود.

مشکل داروهای پیوندی کوتاهی‌هایی در واردات دارو یا مشوق‌هایی است که باید برای یک تولیدکننده داخلی درنظر گرفته شود تا دارو را تولید کند؛ اما این امر مغفول مانده است.

بهشتیان بیان می‌کند: سیاست‌های دولت در بحث فروش داروها به گونه‌ای است که برای داروخانه‌های خصوصی رغبت و انگیزه‌ای وجود نداشته باشد.

مشهد به عنوان قطب عمل‌های جراحی پیوند در شرق کشور، شهر امید بیماران زیادی از اقصی نقاط کشور است به طوری که طبق گفت‌وگویی که با دکتر محمد پوران باقر، مدیر بیمارستان منتصریه داشتم، از سال ۸۰ که عمل‌های جراحی پیوند اعضای مرگ مغزی در مشهد آغاز شده تا ۲۷ خرداد امسال، در مجموع هزار و ۷۰۰ مورد پیوند کلیه، ۵۶۰ پیوند کبد، هزار و ۴۸۲ پیوند قرنیه، هزار و۲۰۸ پیوند پوست و ۱۰۷ پیوند قلب در این بیمارستان کلانشهر مشهد انجام شده است. بنابراین ضرورت تأمین داروهای پیوندی برای این کلانشهر، آخرین حلقه پیوند است که باید مسئولان وزارت بهداشت و نمایندگان مجلس شورای اسلامی درباره آن اهتمام جدی داشته باشند.

خبرنگار: معصـومـه مـؤمنیـان