به گزارش قدس آنلاین، در حالی دو سال از عمر دولت می گذرد که شاهد توسعه طرح های پتروشیمی و اجرای طرح‌های جدید هستیم و این صنعت در مسیر افزایش تولید، صادرات و افزایش ارزآوری قدم بر می دارد. در حال حاضر صنعت پتروشیمی ایران با بیش از ۹۲ میلیون تن ظرفیت تولید در مسیر رشد و توسعه است که حدود ۷۰ درصد از محصولات تولیدی صادر می شود.
۵۵۰ گرید انواع محصولات پتروشیمی در مجتمع‌های پتروشیمی تولید می‌شود و سال گذشته نیز ۱۶ میلیارد دلار صادرات انواع محصولات پتروشیمیایی انجام و ۱۴ میلیارد آن در سامانه نیما عرضه شد که نقش تعیین‌کننده‌ای در تنظیم بازار ارز داشت. حدود ۹۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی کشورمان انجام شده است و بیش از ۱۰۰ طرح توسعه‌ای نیز در نقاط مختلف کشور وجود دارد.
راهبرد شرکت ملی صنایع پتروشیمی تکمیل زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی است و ۲۱ طرح مهم به هلدینگ‌های پتروشیمی برای تحقق زنجیره ارزش معرفی شده است. ۲۱ طرح مورد اشاره، طرح‌های ملی خودکفایی زنجیره ارزش هستند که ارزش سرمایه‌گذاری مجموع آن حدود ۹ میلیارد دلار برآورد می‌شود.
صنعت پتروشیمی ایران به‌سرعت در حال بومی‌سازی نیازهای خود است و اکنون در زمینه دانش فنی، کاتالیست‌ها، کالاها و تجهیزات بسیاری از نیازهای صنعت از طریق بومی‌سازی تأمین می‌شود و پیش‌بینی می شودتا پنج سال آینده در تأمین نیازهای کالاهای راهبردی صنعت پتروشیمی خودکفا شویم.
آنطور که مرتضی شاهمیرزایی معاون وزیر نفت اعلام کرده تا پایان فعالیت دولت سیزدهم همه ۹۹ کاتالیست مورد استفاده در صنعت بومی‌سازی خواهد شد. اهتمام شرکت ملی صنایع پتروشیمی این است که وابستگی ۱۵ تا ۲۵ درصدی به کالا و تجهیزات را که در برخی از طرح‌ها وجود دارد به صفر نزدیک کنیم تا صنعت پتروشیمی نیازهای کالایی و تجهیزاتی خود را از سازندگان داخلی تأمین کند.
به گفته وی امسال مجتمع‌های تولیدی مکلف هستند در شرایطی که محدودیت تأمین خوراک وجود ندارد، با حداکثر ظرفیت تولید داشته باشند تا شاهد افزایش تولید نسبت به سال‌های گذشته باشیم و افزون بر تأمین نیاز داخل، مازاد آن نیاز ارزی کشور را تأمین کند. افزون بر ۲۱ طرح پیشران تکمیل زنجیره ارزش، طرح‌های تازه‌ای در دستور کار است و به مجتمع‌های پتروشیمی تأکید شده است که از خوراک‌های موجود در واحدهای خود به سمت تولید محصولات جدید و تنوع‌بخشی به سبد محصولات پتروشیمی حرکت کنند.
از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون نیز طرح هایی به بهره‌برداری رسیده و کلنگ طرح‌های جدید نیز زده شده است. طرح انیدریدمالئیک شرکت پتروکیمیای ابن‌سینا به‌عنوان نخستین طرح تکمیل‌کننده زنجیره ارزش خوراک «بوتان» با ظرفیت سالانه ۸۰ هزار تن تفکیک بوتان در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر بهمن‌ماه ۱۴۰۰ به بهره‌برداری رسید که با راه‌اندازی این طرح از خام‌فروشی بوتان جلوگیری و همه نیازهای کشور تأمین می‌شود. رقم اشتغال این طرح در زمان اجرا حدود ۱۵۰ نفر مستقیم و در زمان بهره‌برداری حدود ۱۲۰ نفر است که تعداد زیادی اشتغال غیرمستقیم هم ایجاد می‌کند.
پتروشیمی دی آریا پلیمر خمین نیز با ظرفیت سالانه ۱۷۵ هزار تن امسال در تیرماه ۱۴۰۱ وارد مدار تولید شد. در این واحد پتروشیمی که خوراک مورد نیازش از پالایشگاه شازند اراک تأمین می‌شود، ۱۷ گرید هموپلیمر و ۱۱ گرید کوپلیمر تولید خواهد شد که حدود ۱۷ درصد از پلی‌پروپیلن مورد نیاز صنایع پایین‌دستی کشور را تأمین می‌کند. بر اساس پیش‌بینی‌ها با بهره‌برداری از این واحد پلی‌پروپیلن در شهرستان خمین ۳۵۰ شغل مستقیم و ۱۲۰۰ شغل غیرمستقیم ایجاد می‌شود.
پتروشیمی پارس گلایکول یازدهم اسفندماه ۱۴۰۱ به دستور رئیس‌جمهوری در فاز دوم پتروشیمی منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس افتتاح شد. ظرفیت تولید پتروشیمی پارس‌گلایکول در مجموع ۵۵۳ هزار و ۵۰۰ تن اتیلن گلایکول است که منواتیلن‌گلایکول به ظرفیت ۵۰۰ هزار تن به‌عنوان محصول اصلی و ۵۰ هزار تن دی‌اتیلن‌گلایکول و ۳ هزار و ۵۰۰ تن تری‌اتیلن گلایکول به‌عنوان محصولات جانبی در این مجتمع تولید خواهد شد.
فاز نخست طرح پالایش گاز هویزه خلیج فارس (کارخانه گاز و گاز مایع ۳۲۰۰) هشتم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ با حضور سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری و جواد اوجی، وزیر نفت با هدف صیانت از محیط زیست و جلوگیری از سوزاندن گازهای حاصل از فرآورش نفت و تبدیل آن به محصولات ارزشمند و خلق ثروت به بهره‌برداری رسید. این طرح با سرمایه‌گذاری یک میلیارد و ۳۳۸ میلیون دلار ارزی و ۲۲۱ میلیارد تومان به‌منظور جمع‌آوری گازهای همراه نفت میدان‌های یادآوران، آزادگان شمالی و جنوبی، یاران شمالی و جنوبی، دارخوین و سهراب، سپهر، جفیر، سوسنگرد و بندکرخه اجرا شده است.
این طرح در دو فاز با ظرفیت فرآورش روزانه هر فاز ۲۵۰ میلیون فوت مکعب گازهای همراه نفت احداث شده است که پس از جمع‌آوری گازهای همراه نفت روزانه ۹۷ هزار بشکه ان‌جی‌ال با خط لوله ۱۸۵ کیلومتری به پتروشیمی بندرامام، ۳۶۰ میلیون فوت‌مکعب گاز شیرین به خط سراسری و نیروگاه غرب کارون تزریق می‌شود، همچنین روزانه ۴۱ تن نیز گوگرد در این مجتمع تولید خواهد شد.
مخازن نه‌گانه فاز دوم مخازن سبز پتروشیمی عسلویه با ظرفیت ذخیره‌سازی ۴۱۴ هزار مترمکعب فرآورده‌های پتروشیمیایی و سرمایه‌گذاری بالغ بر ۲۴ هزار میلیارد ریال، ۱۱ اسفندماه ۱۴۰۱ با دستور رئیس‌جمهوری بهره‌برداری رسمی شد. مخازن نه‌گانه فاز دوم مخازن سبز پتروشیمی عسلویه شامل ۶ دستگاه مخزن ذخیره‌سازی متانول و سه دستگاه مخزن ذخیره‌سازی فرآورده‌های اتیلن گلایکول به همراه خطوط ارتباطی و صادراتی مورد نیاز تا درگاه بندر صادراتی پارس است. فاز دوم مخازن سبز پتروشیمی عسلویه شامل ۱۳ مخزن است که اجرای پروژه مخازن نه‌گانه بخش اصلی این فاز محسوب می‌شود و چهار مخزن باقیمانده به تناسب تکمیل طرح‌های پتروشیمی فاز دوم پتروشیمی عسلویه عملیاتی می‌شوند.
واحد دوم ASU۲ (واحد هوای فشرده) و پست ۴۰۰/۲۳۰ کیلوولت شرکت دماوند انرژی عسلویه با دانش و فناوری روزآمد و استفاده از پیشرفته‌ترین ماشین‌آلات اسفندماه ۱۴۰۱ به بهره‌برداری رسید. با بهره‌برداری از این پروژه راهبردی با ظرفیت تولید ۷۲ هزار و ۵۰۰ نرمال مترمکعب اکسیژن، ۱۱ هزار نرمال مترمکعب نیتروژن، ۶ هزار و ۷۰۰ نرمال مترمکعب هوای ابزار دقیق و ۳ هزار و ۴۰۰ نرمال مترمکعب هوای سرویس، زمینه تأمین اکسیژن مورد نیاز شرکت‌های متقاضی این محصولات در فاز دوم پتروشیمی منطقه پارس مهیا شد.
پیش‌تراکم کارخانه گاز و گاز مایع ۹۰۰ در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ با دستور سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری به بهره‌برداری رسید. پیش‌تراکم گاز ان‌جی‌ال ۹۰۰ از جمله ۲۷ پروژه طرح «بهسازی و احداث تأسیسات جمع‌آوری گازهای مشعل» در شرق کارون است. هزینه انجام‌شده برای تکمیل پروژه پیش‌تراکم گاز ان‌جی‌ال ۹۰۰ حدود ۳ میلیون یورو و ۶۰۰ میلیارد ریال است که با اجرای آن روزانه حدود ۲۵۰ میلیون فوت‌مکعب خوراک پالایشگاه گاز بیدبلندخلیج فارس افزایش می‌یابد.
پیش‌تراکم کارخانه گاز و گازمایع ۱۰۰۰ نیز به فرمان سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ به بهره‌برداری رسید. هزینه انجام‌شده برای تکمیل پروژه پیش‌تراکم گاز ان‌جی‌ال ۱۰۰۰ حدود ۴.۵ میلیون یورو و ۶۰۰ میلیارد ریال است که با اجرای آن روزانه حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون فوت‌مکعب خوراک پالایشگاه گاز بیدبلندخلیج فارس افزایش می‌یابد. پیش‌تراکم ان‌جی‌ال ۱۰۰۰ از جمله ۲۷ پروژه طرح «بهسازی و احداث تأسیسات جمع‌آوری گازهای مشعل» در شرق کارون است.
چهار طرح پایین‌دستی صنایع پتروشیمی با محوریت اقتصاد مقاومتی و در چارچوب طرح‌های دانش‌بنیان دهم شهریورماه ۱۴۰۱ با دستور محمدمخبر، معاون اول رئیس‌جمهوری در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی به بهره‌برداری رسید. شرکت بهین‌پلیمرآریایی واحد تولید کاتالیست صنعتی از گروه صنعتی رجال با سرمایه‌گذاری ۵۰۰ میلیارد ریال در محل سایت ۳ منطقه، واحد تولید کاغذ و مقوا از کربنات کلسیم از شرکت پترونیکان جنوب با سرمایه‌گذاری ۷۰۰ میلیارد ریال به اضافه ۲.۶ میلیون دلار سرمایه‌گذاری ارزی در سایت یک منطقه، واحد تولید اسیدبنزوئیک و اسیدترفتالیک خام از شرکت شاد به‌افروز سبلان گستر با سرمایه‌گذاری ۳۳۰ میلیارد ریال و طرح تولید کامپاند و گرانول پی‌وی‌سی و بازیافت محصول off گرید جامد از شرکت سینا سود با سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیارد ریال نیز در سایت یک منطقه افتتاح شدند.
عملیات اجرایی طرح تولید پروپیلن از پروپان (PDH/PP) شرکت پالایش پارسیان سپهر شهریورماه ۱۴۰۱ با هدف تکمیل زنجیره ارزش و ظرفیت تولید سالانه ۴۵۰ هزار تن پروپیلن، ۳۰۰ هزار تن پلی‌پروپیلن، ۱۰۰ هزار تن آکریلیک اسید و سوپرجاذب‌ها آغاز شد. این طرح به‌منظور افزایش زنجیره ارزش ۵۳۶ هزار تن پروپان از محل تولیدات شرکت پالایش پارسیان سپهر با سرمایه ۴۸۸ میلیون یورویی و ۲۹۰۰۰ هزار میلیارد ریالی در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس احداث خواهد شد.
عملیات اجرایی طرح PDH/PP پتروشیمی پارس هفتم شهریورماه ۱۴۰۱ آغاز شد. طرح PDH پتروشیمی پارس با ظرفیت تولید ۶۰۰ هزار تن پروپیلن و ۵۰۰ هزار تن پلی‌پروپیلن و سرمایه‌گذاری ۶۴۵ میلیون دلار و ۶۶ هزار میلیارد ریال در مدت ۴۸ ماه در منطقه ویژه اقتصادی پارس (عسلویه) احداث می‌شود. سالانه ۷۰۰ هزار تن پروپان از محل تولیدات پتروشیمی پارس و ۳.۸ هزار تن اتیلن از پتروشیمی‌های منطقه به‌عنوان خوراک در این واحد مصرف می‌شود. بازگشت سرمایه این طرح ۱۷.۱۸ درصد و دوره بازگشت سرمایه عادی از زمان احداث، هشت سال‌ونیم و درآمد کل سالانه در زمان بهره‌برداری کامل ۵۶۷ میلیون دلار است که سود خالص سالانه ۱۶۰ میلیون دلاری نصیب پتروشیمی پارس خواهد کرد.
شرکت پالایش گاز بیدبلندخلیج فارس تولید پلی‌پروپیلن را به‌منظور تکمیل زنجیره ارزش و تولید ارزش افزوده و اشتغال‌زایی در منطقه بهبهان در دستور کار قرار داد و به این منظور عملیات اجرایی طرح تولید پروپیلن از پروپان (PDH) را شهریورماه ۱۴۰۱ آغاز کرد. این طرح در دوران اجرا برای حدود ۵ هزار نفر و در دوران بهره‌برداری برای ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفر اشتغال‌زایی مستقیم خواهد داشت.
عملیات اجرایی پروژه یک میلیون و ۶۵۰ هزار تنی پتروالفین فن‌آوران پاییز ۱۴۰۱ کلید خورد و پس از تکمیل مطالعات امکان‌سنجی و صدور مجوزهای لازم، با مشارکت سهامداران خود وارد مرحله عملیاتی ساخت شد. هدف از احداث این واحد با توجه به لزوم تغییر راهبردهای تولیدی از خام‌فروشی به سوی اهداف با سودآوری مطمئن و پایدارتر، تأمین خوراک لازم برای زنجیره ارزش تعریف‌شده این محصول در پتروالفین فن‌آوران اعلام شده است. قرار است با توسعه زنجیره تولید در حوزه صنایع پایین‌دست متانول، سالانه ۲۸۰ هزار تن پلی‌اتیلن سبک و سنگین خطی و ۴۵۰ هزار تن پلی‌پروپیلن در کنار دیگر محصولات جانبی تولید شود. این طرح در فاز پروژه حدود ۳ تا ۴ هزار نفر اشتغال‌زایی مستقیم خواهد داشت و در زمان بهره‌برداری و عبور از فاز پروژه دارای ساختار نیروی انسانی ۸۰۰ نفری خواهد بود.
عملیات اجرایی طرح «سبزواره پتروشیمی همت» با سرمایه‌گذاری ۳۰۰ میلیون یورو به‌منظور تولید سالانه یک میلیون و ۷۵ هزارتن اوره گرانول در ۲۲ آذرماه ۱۴۰۱ در عسلویه آغاز شد. طرح پتروشیمی همت در زمینه تولید اوره گرانول با استفاده از آمونیاک مازاد مجتمع‌های پتروشیمی داخل کشور و دی‌اکسیدکربن مازاد حاصل از ونت‌های فرآیندی مجتمع‌های پتروشیمی پارس، پارسیان سپهر و فرساشیمی در منطقه عسلویه اجرا می‌شود. برآورد سرمایه‌گذاری ثابت داخلی و خارجی این طرح ۳۰۰ میلیون یورو است که با پایان عملیات اجرایی و ورود به عرصه بهره‌برداری، حدود ۶۰۰ هزار تن آمونیاک مازاد از دیگر مجتمع‌ها، ۸۳۰ هزار تن دی‌اکسیدکربن مازاد از مجتمع‌های منطقه عسلویه به‌عنوان خوراک مصرف و روزانه ۳ هزار و ۲۵۰ تن اوره گرانول (معادل یک میلیون و ۷۵ هزار تن در سال) تولید می‌کند.
عملیات اجرایی طرح تبدیل گاز به محصولات با ارزش افزوده بالاتر (GTX) شرکت پتروشیمی تفتان آریا در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ آغاز شد. برای اجرای گام نخست این طرح که در چابهار، قطب سوم صنایع پتروشیمی ایران احداث می‌شود، ۱.۴ میلیارد دلار اعتبار در نظر گرفته شده است. هدف از اجرای طرح GTX، تولید محصولات پایین‌دست زنجیره ارزش متانول، شامل اسید استیک، فرمالدئید، وینیل استات مونومر و محصولات زنجیره پلی‌ال (پلی‌یورتان) شامل بوتان دیول و… است.
عملیات اجرایی طرح PDH/PP پلیمر کنگان با هدف تکمیل زنجیره ارزش یازدهم اسفندماه ۱۴۰۱ با حضور وزیر نفت و معاونش در امور پتروشیمی آغاز شد. طرح پروپان به پروپیلن و پروپیلن به پلی‌پروپیلن (PDH/PP) شرکت توسعه پلیمر کنگان با ظرفیت اسمی سالانه ۶۰۰ هزار تن پروپیلن و ۶۰۰ هزار تن پلی‌پروپیلن در ضلع جنوب‌شرقی فازهای ۲۴-۲۲ پارس جنوبی احداث می‌شود. ۷۱۴ هزار تن پروپان مورد نیاز این طرح از پارس جنوبی و روزانه ۱.۲۸ میلیون مترمکعب گاز طبیعی از سوی شرکت ملی گاز ایران به‌عنوان خوراک تأمین می‌شود.
دولت سیزدهم عزم جدی برای توسعه طرح های پتروشیمی و همچنین افزایش دیپلماسی در این حوزه داشته تا جایی که فعالانی از کشورهای برزیل، چین، روسیه و برخی کشورهای اروپایی در چهاردهمین همایش بین‌المللی صنعت پتروشیمی ایران حضور پیدا کردند و در بحث گسترش دیپلماسی انرژی از سرمایه‌گذاران کشورهای همسو با سیاست‌های ایران نیز دعوت به همکاری شد، اکنون این کشورها در حال انجام کارهای مقدماتی برای حضور مستقیم در طرح‌های پتروشیمی ایران هستند.
بسته‌های سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی آماده است و سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور در طرح‌های پتروشیمی هاب‌های مکران و جاسک اعلام آمادگی کرده‌اند، اما به‌دلیل تحریم‌ها امکان اعلام آنها وجود ندارد. به طور کلی به نظر می رسد که دولت گام های بلندی را در این عرصه برداشته و می توان انتظار داشت که تا پایان دولت شاهد کارنامه درخشانی در این حوزه باشیم.
نظر شما