به گزارش قدس خراسان، اختتامیه همایش حکمرانی متعالی خراسان رضوی صبح امروز در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد.
رئیس سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی در این همایش بیان کرد: آستان قدس رضوی را می‌توان الگوی حکمرانی زیارت دانست. نهادهای فرهنگی و دینی مثل آستان قدس رضوی، فلسفه وجودی پایداری دارند که از ذات آن‌ها نشات می‌گیرد. طراحی و مهندسی این نهادها در حدی از وسعت و قابلیت است که مدیران فرهنگی قادر خواهند بود همه گستره فرهنگی را به وسیله آن توسعه ببخشند و از این سنگر بزرگ از کیان اسلام در برابر هجوم دشمن دفاع کنند. در اغتشاشات سال گذشته نیز تنها ظرفیتی که با کمک آن می‌توانستیم بچه‌هایی که دچار انحراف شدند را برگردانیم، حرم امام رضا(ع) بود. بیش از 4هزار نفر در اردوگاه ثامن الائمه امدند و در عرض 24 ساعت با یک برنامه فرهنگی و تفریحی تاثیر خوبی روی آن‌ها گذاشت.
عبدالحمید طالبی افزود: حکمرانی متعالی مبتنی بر یک نظام ارزش الهی مثل اسلام است که برای میل به سعادت اخروی و دنیوی مردم مطرح می‌شود. مهم‌ترین شاخصه آن، داشتن مولفه تعالی در تمام حوزه‌های حکمرانی است. در مهندسی فرهنگی کشور، نهادهای فرهنگی و دینی مثل آستان قدس رضوی، به عنوان نهادهای محوری در مهندسی فرهنگی نظام سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی، مورد توجه قرار بگیرند.
اثرگذاری زیارت در اقتصاد مقاومتی
وی ادامه داد: تعداد روزافزون زائران حرم مطهر، نیاز به پژوهشی برای بهتر خدمت رسانی کردن به این عزیزان دارد. اگر جمعیتی معادل 30میلیون نفر مشرف می‌شوند، پس خدماتی مناسب این جمعیت باید توسط دولت و استان تهیه شود که به لحاظ کمیت و کیفیت متناسب باشد.
طالبی بیان کرد: سازمان اداری آستان قدس رضوی از قدیمی‌ترین موسسات کشوری است و همواره دارای تشکیلاتی مستقل بوده که نمونه‌ای موفق از حکمرانی وقف و نذر و زیارت است که در حوزه‌های مختلف خدماتی را به زائران و مجاوران و محرومان ارائه کرده است. جریان زیارت به عنوان قدرت نرم نظام، نیازمند حمایت جمهوری اسلامی است. همان‌گونه که رشد علمی باعث پیشرفت می‌شود، زیارت نیز به عنوان یک قدرت نرم فرهنگی، نقشی اساسی در حوزه ایجاد وحدت و تقویت هویت دینی و ایجاد فرهنگ بین‌المللی زیر سایه ائمه ایفا می‌کند.
رئیس سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی بیان کرد: زیارت را باید موضوعی ملی و بین‌المللی و از ارکان سیاست‌گذاری کلان در فرهنگ عمومی و هویت جامعه اسلامی دانست. زیارت تقویت کننده ارامش و زمینه ساز تعالی جامعه‌است. امروز دشمن عرصه‌های مختلف جامعه را با جنگ شناختی مورد تهدید قرارداده و زیارت انسجام بخش جامعه در برابر دشمن است. زیارت و ابعاد و تأثیرات آن می‌تواند در عرصه‌های کلان برنامه ریزی کشور، به عنوان موتور کشنده اقتصاد، در عرصه اقتصاد مقاومتی دارای اثرگذاری بالایی باشد. جای خالی زیارت با این ابعاد راهبردی و مهم در نظام حکمرانی و برنامه ریزی کشور به ویژه برنامه هفتم احساس می‌شود. زیارت با هر رویکرد برنامه ریزی، نقطه کانونی ثبات جامعه و مقابله با جنگ نرم است.
در ادامه دبیر علمی همایش اعلام کرد که 15 نشست تخصصی در این راستا در استان برگزار شد. اولین نشست تخصصی را دانشگاه پیام در تبیین مفهوم حکمرانی برگزار کرد. همچنین دیگر نشست‌ها پژوهشکده زیارت و گردشگری دانشگاه فردوسی، پژوهشکده مطالعات انسانی دانشگاه فردوسی، جهاد دانشگاهی و علوم پزشکی برگزار شدند.
حکمرانی متعالی زیارت را به نقطه شایسته نظام اسلامی می‌رساند
معادن فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان رضوی با اشاره به اهمیت زیارت در بیانیه گام دوم انقلاب بیان کرد: اگر امروز می‌خواهیم افقی در عرصه اخلاق و معنویت دست پیدا کنیم، مسیر آن زیارت است. در حوزه حکمرانی متعالی، 6 مولفه ذکر شده است که شامل پاسخگویی، ثبات سیاسی، اثربخشی دولت، کیفیت قانون، حاکمیت قانون و کنترل فساد است.
حجت‌الاسلام حجت گنابادی‌نژاد افزود: ظرفیت زیارت با جریان حکمرانی متعالی می‌تواند به نقطه‌ای برسد که از نظر کمی و کیفی زیبنده نظام اسلامی است. یکی از مهم‌ترین سرمایه‌ها در مسیر ساختن تمدن نوین اسلامی، زیارت است. در ابن مسیر باید چند نکته را در نظر بگیریم. اول آن که باید ببینیم داشته‌های ما در حوزه زیارت چیست. در طول سال 30 تا 40 میلیون زائر داریم که این مقدار در سال گذشته 35 میلیون بود. در حال حاضر نیز نزدیک به 5 میلیون زائر خارجی را میزبانی می‌کنیم.
وی ادامه داد: خراسان رضوی برترین نقطه جغرافیایی به لحاظ وقف در جغرافیای جهان اسلام است. ضمن اینکه دومین حوزه تشیع در جهان و دومین قطب دانشگاهی کشور است. مشهد پایگاه برتر قرآنی کشور با، بیشترین تشکل فرهنگی و اجتماعی و هیئت‌های مذهبی و خیریه در کشور است. بخش زیادی از این ظرفیت مرهون علمای حوزه علمیه خراسان است. رتبه اول موقوفات در جهان تشیع متعلق به حوزه علمیه خراسان است. درحال حاضر بیش از 10هزار دانشجوی خارجی در دانشگاه‌ها متخلف استان داریم. 52درصد ظرفیتی اقامتی کشور در مشهد است. فرودگاه مشهد رتبه 12 جهان و دومین فرودگاه کشور به لحاظ تردد مسافر است. 90درصد بخش صنعتی استان، مردمی و خصوصی است. ظرفیت بسیار خوب دانشگاه علوم پزشکی مشهد موجب شده تا رتبه اول خدمات درمانی به زائران خارجی را کسب کند.
گنابادی‌نژاد ادامه داد: بین 40 تا 60 درصد مردم اصلا به سفر نمی‌روند و با این پیش فرض ما این تعداد زائر داریم. مشهد باید دنبال ظرفیتی بین 60 تا 80 میلیون زائر در سال باشد که کاملا شدنی است. افق خدمات درمانی ، 200هزار در نفر سال است که ظرفیت آن وجود دارد. اما حلقه مفقوده ما کجاست بین ظرفیت‌ها و افق‌ها؟
معاون استانداری خراسان رضوی افزود: موثرترین ظرفیت در جهان تشیع زیارت امام رضا(ع) است. آخرین فرصت ما در این بخش، فرصت اقتصادی است. جای افسوس است که در برنامه‌های 5 ساله گذشته نتوانستیم زیارت را به عنوان یک ظرفیت رشد در کشور ببینیم. بدین منظور باید رویکردهایی را در نظر گرفت. ارتقاء نگاه نخبگان و مسولان به زیارت یکی از این رویکردهاست. زیرساخت‌های مربوط با خدمات زائران ضعف‌های قابل توجهی دارد. برای مثال در حوزه ریلی علی رغم فرصت‌های خوبی که داریم، رشد قابل توجهی نداشتیم.
وی افزود: باور ما این است که ضمن انجام کارهای متنوع، مردم باید پای کار میزبانی زائران بیایند. تجربه خوبی در دهه اخر صفر گذشته داشتیم و هرکس آمد، دید یا شنید که مشهدی‌ها مسابقه خدمتگزاری را اغاز کردند. باید بپذیریم که در حوزه قانون کم توجهی شده است.
حکمرانی متعالی دولت‌محور نیست
رئیس مدرسه عالی حکمرانی شهید بهشتی(ره) در ادامه این همایش بیان کرد: مدرسه عالی حکمرانی شهید بهشتی از سال 97 به عنوان اولین مرکز علمی حکمرانی ایجاد شده که اساس‌نامه آن به تصویب رهبر معظم انقلاب رسیده است. هدف اصلی این مجموعه افرایش کارآمدی نظام حکمرانی در کشور است و در دو حوزه اموزشی و پژوهش درحال پیگیری است. 75 نفر از حکمرانان برجسته در این موسسه درحال آموزش هستند که 25 نفر آن‌ها خانم هستند. برای افزایش کارآمدی استانداران و فرمانداران دوره‌های آموزشی برگزار کردیم. هزار نفر از مدیران کل کشور و 200 نفر از فرمانداران در آن شرکت می‌کنند. تولید محتوای علمی در حوزه حکمرانی مهم‌ترین اقدام پژوهشی مدرسه است.
حسن بختیاری ادامه داد: مدرسه عالی حکمرانی شهید بهشتی یک مجموعه علمی است و به هیچ جریان خاصی وابستگی ندارد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی درخصوص مبنای حکمرانی بیان کرد: این اصطلاح چندسالی است مطرح شده اما هنوز هم گفتمان ما ضد حکمرانی است. کلمه حکم بیانی اخباری از وضعی شایسته و بایسته است و راندن به معنای تمشیت و تمعیت کردن. این معنای لغوی حکمرانی است.
عادل پیغامی ادامه داد: در بسیاری از موارد می‌توان گفت که مهم‌ترین مساله ما حکمت عملی است؛ ما حکمت نظری بلدیم ام در حکمت عملی مشکلاتی داریم. شیوه رفتن از وضع موجود به وضعیت بایسته را در یک سری راندن‌های غیرحکمرانانه محدود کردیم. اسناد ما اکثرا سخنرانی است و حکمت عملی در اذهان ما فعال نشده است.
وی ادامه داد: حکمت عملی به دو نحو شدنی است. نحوه اول در قالب قانون و مقررات به شکلی متمرکز و اعمال مستقیم و قدرت انجام می‌شود. این نوع حکمرانی نیازمند اقدامات قهری و دیکتاتوری است. نوع دوم که معناای خاص حکمرانی است، نگاهی از بالا به پایین ندارد. این روش اقامه وضع مطلوب است بدون تحکم و بدون استفاده مستقیم از قدرت بیرونی یا ابزارهای الزام‌آور. این روش جایگزین محرک‌های درونی افراد نمی‌شود و دولت در آن محوریت ندارد. در این روش خلق اصناف و گروه‌های اجتماعی و شبکه‌های محلی مهم است. حکمرانی افقی پیش می‌رود و مردمی است.
پیغامی افزود: مقوله‌هایی وجود دارد که رسیدن به حکمت عملی در آن‌ها با سیستم اول اسیب زاست، مهم‌ترین آن مسائل فرهنگی مثل زیارت است. اگر فقط مساله این باشد که وضع بایسته تحقق عینی پیدا کند، فرقی بین حکمرانی اول و دوم نیست. اما باز می‌گوییم دومی ارجح است چراکه رشد انسان هم در نگاه اسلامی مهم است. هنوز هم سیستم فکری ما براساس دولتمردی و دولتمندی است و آمرانه آیین‌نامه می‌دهیم. در حالی که در مقولهَ زیارت بیش از آن‌که به حکومت بیشتری نیاز داشته باشیم، به حکمرانی نیاز داریم.
وی در پایان مطرح کرد: انچه در مقوله حکمرانی ما داریم و غربی‌ها ندارند، عنصر ولایت است. ولایت شبکه‌ای و پیوند بین انسان‌هاست. حکمرانی الگوی دوم به معنی حذف دولت نیست، اتفاقا دولت در این حکمرانی پررنگ‌تر هم می‌شود اما در کارکردی غیر از کارکردهای قبلی خودش.
نظر شما