حضرت آیت الله مکارم: مرحوم آیت الله العظمی شیرازی فقیهی آگاه به زمانه و مصلح نسبت به نابسامانی ها بود

حضرت آیت الله مکارم شیرازی در پیامی به پیش همایش «مرجع مجاهد» ویژه نکوداشت مرحوم آیت الله العظمی سید عبدالله شیرازی بیان کردند: خطّه شیراز از دیرباز تاکنون مهد زندگی، رشد و فعالیت علمای بزرگی بوده و حوزه های علمی کوچک و بزرگ در این منطقه پهناور در علوم مختلف از جمله فقه، فلسفه و ادبیات دایر بوده است و فقیهان نامداری از این سرزمین ظهور کرده اند که مرحوم آیت الله العظمی سید عبدالله شیرازی بی تردید از جمله آنان است.

او زاده شیراز و از دودمان افتخار مردم شیراز حضرت احمد بن موسی الکاظم (ع) بود که پس از طی دروس مقدمات در شیراز به نجف هجرت نمود و در آنجا در محضر بزرگان بی نظیری همچون آیات عظام مرحوم محمدحسین نائینی، آقاضیاء الدین عراقی و سید ابوالحسن اصفهانی مراتب علمی را طی نمود و سپس به زادگاهش شیراز بازگشت و سالها نیز به فعالیتهای علمی و اجتماعی در شیراز پرداخت.

مرحوم شیرازی در عرصه فقه، فقیهی به روز و آگاه به مسائل و مشکلات جامعه بود که عناوین برخی رساله هایشان گویای این مطلب است.ایشان در ایام تحصیل در نجف نیز از طلاب مبرز و سپس از اساتید برجسته آن حوزه به شمار می آمده است.

معنویت، تقوا و مراتب عرفانی به همراه زندگی بی آلایش و زاهدانه آن مرحوم را بسیاری از نزدیک دیده بودند؛ خانه ای ساده، منشی متواضعانه و همراهی با طلاب و فضلای مشهد در حل مشکلات و رفع گرفتاری ها از سجایای اخلاقی بارز آن مردم بزرگ بود. با این حال،  ایشان زندگی پرفراز و نشیبی داشت زیرا خود را منزوی از جامعه و اتفاقات پیرامون و بی توجه به مشکلات و نابسامانی های مردم و کشور نمی دانست.

فعالیت و اقدامات در عرصه سیاسی از وی وی فقیهی آگاه به زمانه، حساس نسبت به انحرافات و مصلح نسبت به نابسامانی ها معرفی نمود که نمونه های آن را در دعوت مردم به تحصن در مسجد گوهرشاد، حمایت از آیت الله کاشانی و مخالفت با لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی و محکومیت واقعه مدرسه فیضیه می توان مشاهده کرد.

آیت الله شیرازی از موثران در نهضت انقلاب اسلامی و پس از آن از مدافعان و مشوقان حضور رزمندگان در جبه های دفاع از میهن اسلامی بود. چنین فعالیت های گسترده و تاثیرگذار را در کمتر دانشمندی می توان یافت. بخش زیادی از عمر طولانی و بابرکت ایشان در مجاورت بارگاه نورانی حضرت امام رضا (ع) سپری گشت و هنوز عطر حضور این مرد الهی در این شهر مقدس همچون نسیمی روح افزا درک می شود.

اینجانب نیز مراتب تجلیل خود را نسبت به روح پاک و مطهر آن فقیه وارسته ابراز می دارم. امیدوارم این نکوداشت در راستای شناخت بزرگان دین و فقهای عظام و به خصوص شخصیت این مرد بزرگ گام های بزرگی بردارد و نسل جوان را با افکار و آثار ایشان آشنا نماید و سپاسگذاری خود را از همه کسانی که در این جهت تلاش می کنند، ابراز می دارم و از خداوند متعال علو درجات آن فقیه بزرگوار و حفظ عالمان و اندیشمندان و حوزه های علمیه و همه مراکز علمی را خواستارم.

حضرت آیت الله سبحانی: سوابق مجاهدات مرحوم آیت الله العظمی شیرازی برضد استعمار فراموش ناشدنی است

حضرت آیت الله سبحانی در پیامی به همایش مرجع مجاهد اظهار داشتند: حوزه های علمیه به خصوص حوزه علمیه خراسان در سال 1405 قمری یکی از شخصیت های بزرگ علمی و روحانی خود مرجع بزرگوار شیعه حضرت آیت الله العظمی حاج سید عبدالله شیرازی را از دست داد. به همین جهت، در بسیاری از شهرستان ها جلسات متعددی به عنوان بزرگداشت و تجلیل از مقام شامخ این فقیه بزرگوار برپا گردید. فوت این روحانی جلیل القدر و مرجع بزرگوار بدون شک به خصوص در عصر حاضر غم انگیز و جبران ناپذیر است و مصداق بارز «ثلمه لایسدها شیء» می باشد. مرحوم آیت الله العظمی حاج سید عبدالله شیرازی که مقارن ساعت 1:30 بامداد روز پنجشنبه در محرم الحرام سال 1405 هجری در سن 95 سالگی بر اثر سکته قلبی دارفانی را وداع گفت، در سال 1309 هجری قمری در شهر شیراز دیده به جهان گشود.

در سن 15 سالگی به دنبال مبارزه سرسخت پدر بزرگوارشان مرحوم آیت الله سید محمدطاهربر ضد سلطنت استبداد قاجار و نفوذ استعمار انگلیس، به اتفاق پدرش برای مدت 6 ماه به سیوند شیراز تبعید گردید. مرحوم آیت الله شیرازی پس از تحصیلات کافی در زادگاه خود شیراز و شهر مقدس قم در سال 1333 هجری قمری به منظور درک مراتب عالیه اجتهاد و ادامه تحصیل به نجف اشرف عزیمت کرد و نزد علما و اساتید بزرگی چون مرحوم آیت الله آقاشیخ محمدحسین نائینی و آیت الله شیخ ضیاء الدین عراقی و آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی بهره جست و به درجه اجتهاد نائل گردید.

فقید سعید در سال 1314 هجری شمسی به منظور زیارت مرقد مطهر حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا علیه آلاء تحیه والثناء به ایران آمد و در مشهد مقدس رحل اقامت افکند و در طی اقامت خود در مشهد ، مبارزه بر ضدّ رژیم سفّاک رضاشاه را آغاز و گاه با دیگر علما و فقهای آن عصر در تصمیم گیری بر ضد رژیم پهلوی، نقش ارزنده ای ایفا کرد. سوابق مجاهدات و تلاش های ایشان بر ضد استعمار در سنگرهای مختلف فراموش ناشدنی است.

در حوادث قیام مسجد گوهرشاد، همراه با مرحوم آیت الله حاج حسین قمی و مرحوم آیت الله حاج سید یونس اردبیلی اقدامات موثری به عمل آورد و در این رابطه از سوی رژیم منفور پهلوی همراه دیگر علما و فقهای مبارز دستگیر و برای چهارماه به زندان محکوم شد.

آیت الله شیرازی پس از گذراندن دوره زندان به نجف اشرف مراجعت نمود و در آنجا حوزه درسی خود را تشکیل داد و به عنوان یکی از شخصیت های علمی در عراق سکونت گزیدند.

فقید سعید در سال 1354 پس از مبارزات زیادی با رژیم بعثی عراق، بار دیگر به مشهد بازگشتند. سرانجام در نخستین روز محرم الحرام 1405 هجری قمری برابر با 5 مهر 1363 بدرود حیات گفتند.

ایشان از نخستین کسانی بودند که در مبارزات با رژیم فاسد پهلوی با سایر مراجع عظام و علمای اعلام تا پیروزی انقلاب اسلامی همکاری داشتند و همواره از حریم تشیع دفاع می نمودند به همین دلیل امام امت در بیانیه خود درباره این بزرگ تجلیل فوق العاده نمودند و مجلس فاتحه باشکوهی از طرف معظم له در تهران برگزار شد.

مراسم تشییع جنازه آن فقید سعید باشکوه بسیار عظیمی انجام گرفت و در جوار مرقد مطهر حضرت ثامن الحجج امام رضا (ع) به خاک سپرده شد. از آن فقید سعید، فرزندان روحانی برومندی به یادگار ماند که امیدواریم چراغ بیت علم را همچنان فروزان نگاه دارند. از خدمات ارزنده آن مرحوم می توان در مشهد مقدس از درمانگاه، حسینیه و مدرسه ایشان نام برد و از آن فقیه بزرگوار تالیفات زیادی برجای مانده است که برخی از آنها به چاپ رسیده و برخی دیگر هنوز به صورت خطی باقی است.

ما این مصیبت بزرگ را به پیشگاه اقدس حضرت بقیه الله الاعظم ارواحنا و ارواح العالمین له الفداء، مراجع عظام و علمای اعلام و بخصوص حوزه علمیه مشهد و خاندان آن مرحوم تسلیت عرض می کنیم و از خداوند متعال برای آن بزرگوار طلب مغفرت و برای بازماندگان آن مرحوم، صبر و اجر مسالت می کنیم. عاش سعیدا و مات سعیدا.

آیت الله شب زنده دار: فقهای بزرگ نقش بی بدیلی در بقای احکام اسلام دارند

آیت الله شب زنده دار در این پیش همایش، اظهار داشت:  آیه شریفه که در سوره یس با «انما» آغاز می شود (إِنَّمَا تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّکْرَ وَخَشِیَ الرَّحْمَنَ بِالْغَیْبِ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَهٍ وَأَجْرٍ کَرِیمٍ)، بسیار آیه عجیبی است. اگر قائل شویم بر اینکه «انما» دلالت بر حصر می کند، دو احتمال وجود دارد، خدا انذار است و خشیت او را در دل دارد یا اینکه این شخص آنچنان ایمان راسخی دارد که حتی در خلوت ها خدا را حاضر می بیند. که شاید احتمال دوم با برخی روایات که از ائمه هدی (ع) وارد شده، مناسبتر باشد.

وی با بیان اینکه تفسیر این آیه بنظر مشکل می آید، گفت: آیا انذار پیامبر اکرم منحصر در این دو دسته افراد است؟ بنابراین به دلالت اقتضاء، بزرگان تفسیر کرده اند یعنی بهره مندی کامل و بالا فقط در پرتو کسانی است که این دو خصوصیت «خشیت رحمن» و «اتبع الذکر» را داشته باشند.

وی ادامه داد: آیه شریفه دیگر در سوره یس «انما یخشی الله من عباده العلما»ست. اینجا فقط و فقط کسانی از این انذار رسول برخوردارند که خشیت حق تعالی را در دل داشته باشند. ضم این دو آیه به یکدیگر ما را به این نتیجه رهنمون می کند که برای دریافت مقامات عالیه نیاز به علم داریم تا بتوانیم آن بهره مندی کامل را داشته باشیم چون آن انذار کامل مشروط به خشیت شد و از آن سو این خشیت هم مخصوص به علما شد. بنابراین ضم این دو آیه نتیجه را می دهد که  رسیدن انسان به کمالات نهایی و والا مرهون علم است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به نقش فقاهت در بقای اسلام پرداخت و اظهار داشت: بحق گفته می شود الاسلام محمدی الحدوث، و حسینی بقاء. در ظل بزرگواری های سیدالشهدا و اصحاب ایشان، در مرتبه نازل تر می توان گفت اسلام فقهائی البقاء است. این مطلب علاوه بر اینکه واضح است، از روایات استفاده می شود. امام صادق (ع) درباره زراره می فرماید: «اگر زراره نبود احادیث امام باقر (ع) از بین می رفت».

وی گفت: اگر فقها و حوزه های علمیه و شیخ مفیدها و شیخ طوسی ها، محقق حلی ها و آیت الله سید عبدالله شیرازی…. نبودند، آیا نامی از اسلام و فقه باقی می ماند؟ بنابراین در بقای احکام اسلام، فقهای بزرگ نقش بی بدیل دارند و به یمن مجاهدت های آنها این پرچم برافراشته است.

وی با اشاره به حدیث «الفقهاء امناء الرسل»بیان داشت: حقیقت ولایت فقیه درواقع تطبیق کردن و پیاده نمودن احکام اسلامی در ساحت های زندگی بشر است.

وی درباره مرحوم آیت الله العظمی سید عبدالله شیرازی گفت: کلامی که امام صادق (ع) راجع به ابوالفضل العباس (ع) فرمودند در حق مرحوم آیت الله العظمی شیرازی جاری است. ایشان آنچنان ایمان محکم و اعتقاد راسخ به مبدا و معاد و مقامات ائمه هدی (ع) داشت که اگر چیزی را خلاف دین و شرع می دید، ملاحظه ای درباره آن نداشت.ایشان و اجدادشان اهل تسامح و تساهل و چشم پوشی نبودند. نقشه های دشمنان را می فهمیدند. نافذالبصیره بود و دسیسه های استعمار را به خوبی می شناخت.

آیت الله طبسی: سیره نگاری در حوزه های علمیه جدی گرفته شود

آیت الله نجم الدین طبسی هم در سخنانی، اظهار داشت: امروز فقها و بزرگان ما مصادیق فرمایشات امیرالمومنین (ع) درباره امان بن تغلب و ابوحمزه ثمالی هستند و ما طلاب امروز نیازمند آشنایی با سیره بزرگان حوزه هستیم.

وی افزود: شان حوزه های علمیه است که افراد مراکز و هیئت هایی را قرار دهند سیره این بزرگان را که سرمایه های حوزه هستند تحقیق و جمع آوری کنند.

وی با بیان این که علما شرایط زندگی سختی را تحمل کردند، عنوان کرد: تحمل این سختی‌ها و مدارا با برخی از مردم، موجب شد تا نام این افراد در تاریخ ماندگار شود.

وی شجاعت را ویزگی بارز مرحوم آیت الله العظمی سید عبدالله شیرازی دانست و عنوان کرد: ایشان بدون ترس به تکلیف خود عمل می‌کردند و در موارد متعددی این موضوع را به اثبات رساندند.

وی از تاخیر در برگزاری همایش نکوداشت مرحوم آیت الله العظمی سیدعبدالله شیرازی گلایه کرد و گفت: این همایش درحالی بعد از 40 سال برگزار می شود که بسیاری از معاصرین و شاگردان ایشان که حرف هایی برای گفتن داشتند، از دنیا رفتند.

وی تاکید کرد: این بزرگان سرمایه های حوزه علمیه هستند و معرفی آنها به جامعه نه تبلیغ بلکه از شعائر است.

همایش بین المللی «مرجع مجاهد» در ایران و عراق برگزار می شود

حجت الاسلام شیرازی نوه مرحوم آیت الله العظمی سید عبدالله شیرازی در پیش همایش «مرجع مجاهد» ویژه چهلمین سالگرد ارتحال آیت الله العظمی شیرازی گفت: این مراسم با هدف تکریم مقام مرجعیت و یاد و خاطره بزرگان و عالمان دین که در دوران حیات خود منشا اثر بودند، برگزار شده است.

وی گفت: همایش بین المللی «مرجع مجاهد» با همکاری موسسه خیریه امام امیرالمومنین (ع) در مشهد و همچنین برخی فضلا و علمای حوزه علمیه خراسان و نیز موسسه علمی فرهنگی میراث فقاهت خراسان جهت معرفی ابعاد برجسته زندگی مرحوم آیت الله العظمی شیرازی آغاز به کار کرده است.

وی افزود: این پیش همایش با پیشنهاد مجموعه ای از طلاب و مراکز حوزوی قم در این مکان برگزار می شود.

وی تصریح کرد: این پیش همایش اول ما خواهد بود و پیش همایش دوم مردادماه در شیراز و پیش همایش سوم شهریورماه سال جاری در تهران برگزار می شود.

وی ادامه داد: همایش بین المللی مرجع مجاهد پاییز در مشهد مقدس افتتاح خواهد شد و مراسم اختتامیه در نجف اشرف سال آینده منعقد می گردد.

آقای شیرازی گفت: محتوای نسبتا مناسب و شایسته ای برای عرضه در همایش بین المللی آماده شده است و تعدادی از اساتید حوزه و دانشگاه و فرهیختگان با ارائه مقالاتی مربوط به آیت الله شیرازی بویژه مبانی فقهی، اصولی و رجالی ایشان از این عالم مجاهد تکریم خواهد شد.

وی ادامه داد: بیش از 100 گفت وگو با علمای کشورهای دیگر که از نزدیک با ایشان مرتبط بوده و بعضا از شاگردان ایشان هستند، انجام شده است.

وی بیان کرد: مجموعه اسناد و مکاتبات ایشان که تاکنون منتشر نشده است، جمع آوری شده است. مرکز اسناد انقلاب اسلامی، یک جلد کتاب مستقلی در چندسال قبل منتشر کرد. مرکز بررسی های تاریخی وزارت اطلاعات یک مجموعه ای را جمع آوری کرده و منتشر نمودند. همچنین یک جلد مستقل از دوره 10 جلدی است که مرحوم آیت الله خسروشاهی ذیل دوره 10 جلدی تاریخ نهضت ایران چاپ شده است.

آقای شیرازی گفت: در این یادنامه که در سه جلد و بالغ بر 2000 صفحه می شود، استاد و مکاتبات و اوراق تازه ای است که توسط مرکز اسناد و دیگر مراکز در اختیار ما قرار گرفته است.