در واقع با رای صادر شده که از کنکور سراسری ۱۴۰۲ لازم الاجرا است، نه تنها تلاش های اخیر شورای عالی آموزش و پرورش که با تصویب آیین‌نامه «شرایط و شایستگی‌های جذب داوطلبان ورود به آموزش و پرورش از مسیر آزمون سراسری» می خواست سن ورود به دانشگاه فرهنگیان را از ۲۴ سال به ۲۲ سال کاهش دهد، به نتیجه نمی رسد بلکه زمینه برای افراد با سنین بالاتر برای ورود به دانشگاه یاد شده و نظام تعلیم و تربیت کشور هم فراهم می شود و این موضوعی نیست که وزارت آموزش و پرورش براحتی به آن تن دهد. به همین دلیل است که مقامات آن از یک سو به صورت ضمنی رای دیوان را می پذیرند و از سوی دیگر خبر از پیگیری موضوع ابطال سقف سنی ورود به دانشگاه فرهنگیان برای رسیدگی دوباره در دیوان عدالت اداری می دهند.
با این همه پرسش این است که برای ورود به دانشگاه فرهنگیان و جذب در نظام تعلیم و تربیت چه سنی مناسب تر است و مهمتر این که رای صادر شده از سوی دیوان عدالت اداری چه آثاری را در پی خواهد داشت؟
نظام تعلیم و تربیت باید بر اساس قانون ویژه خود جذب نیرو کند
محمد باقر امیری، کارشناس حوزه آموزشی، در پاسخ به قدس می گوید: در خصوص دانشگاه فرهنگیان و پذیرش دانشجو معلمان آنچه اولویت دارد جنبه دانشجویی است نه صرفاً بحث استخدام و کارمندی؛ اما گویا روند تربیت معلم چندان از سوی دیوان عدالت اداری مورد لحاظ قرار نگرفته است.
وی می افزاید: آموزش و پرورش به معلمانی توانمند، کارآمد و اثر بخش نیاز دارد که بتوانند براحتی مفاهم آموزشی را به دانش آموزان انتقال بدهند. طبق بررسی های علمی این ویژگی ها غالباً در سنین جوانی و حداکثر تا ۶۰ سالگی است و هرچه از این سن بگذرد روند کارایی معلم کاهش پیدا می کند. البته موارد استثنا نیز همیشه وجود دارد. یعنی بعضی ها تا ۷۰ سالگی هم توانمندی و اثرگذاری لازم را دارند.
وی بهترین سن برای پذیرش در دانشگاه فرهنگیان و معلم شدن را ۱۸ تا ۲۴ سالگی می داند و می گوید: چون فرد در این سنین سرشار از انگیزه و آماده تلاش و کوشش برای تعلیم و تربیت و آموزش به دانش آموزان است، ضمن این که هرچه فاصله سن معلم با دانش آموز کمتر باشد، الگو برداری و اثر پذیری دانش آموز از معلم بیشتر است و هرچه فاصله سنی معلم از دانش آموز بیشتر باشد این اثر پذیری و الگوبرداری کمتر می شود.
اُفت تحصیلی دانش آموزان بیشتر می شود
ناصر سلیمان زاده، رئیس سابق مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و امور اداری وزارت آموزش و پرورش هم نگاهی مشابه به موضوع دارد و با مناسب تر خواندن محدودیت سنی که در ابتدا برای پذیرش در دانشگاه فرهنگیان تعیین شده بود، به قدس می گوید: رای صادر شده هیچ تاثیر مثبتی روی آموزش و پرورش در سطح کلان نخواهد داشت؛ چون کسی که بخواهد در ۴۰ سالگی وارد نظام تعلیم و تربیت شود طبعا تا آن زمان مشاغل زیادی را تجربه می کند و بخش زیادی از توان و انرژی اش گرفته می شود. ضمن این که حوصله و انگیزه کافی برای معلمی ندارد و چندان نمی تواند با بچه ها سروکله بزند. از سوی دیگر او به احتمال زیاد متاهل و دارای فرزند است در نتیجه نمی تواند با حقوق دانشجویی به مدت چهار سال و پس از آن هم با حقوق ناچیز معلمی سر کند لذا به شغل دوم روی می آورد که آسیب های آنرا همگان می دانند.
وزارت آموزش و پرورش به سخنان دلسوزان خود توجه نکرد
اما هامون سبطی، دبیر کمیسیون آموزش دیده بان شفافیت و عدالت، نگاهی مثبت به موضوع دارد و به قدس می گوید: محدودیت سنی تا سقف ۲۴ سالگی و حتی ۲۲ سالگی، برای پذیرش در دانشگاه فرهنگیان، غیرعلمی و برخلاف عدالت و قانون اساسی است و به همین خاطر نیز ما همواره به آن نقد داشتیم؛ بنابراین از نظر ما برآیند رای هیئت عمومی دیوان که بر اساس قانون اساسی و عدالت صادر شده خوب و مثبت است، البته این بدان معنا نیست که تمام اتفاقاتی که می افتد الزاماً خوب خواهد بود، یعنی اگر نظام آموزش و پرورش قبل از اینکه کار به شکایت مردم از آن بکشد، حرف مردم، نظرات کارشناسی و نصیحت‌های دیده بان را می شنید و مردم را راضی می کرد و موضوع به محکمه و دادگاه نمی‌کشید، قطعا وضعیت می‌توانست از حالا هم بهتر باشد،
وی در همین زمینه می افزاید: رای به ابطال حداکثر سن ۲۴ سالگی برای پذیرش در دانشگاه فرهنگیان موجب می شود مشکل کمبود معلم دیگر مربوط به این نشود که به اندازه کافی متقاضی مستعد برای ورود به این دانشگاه و نظام تعلیم و تربیت وجود ندارد. چون با حکم دیوان پیش بینی می شود که بعد از رشته های علوم پزشکی، دانشگاه فرهنگیان از پُرمتقاضی ترین دانشگاه های کشور شود. بنابراین از این پس وزارت آموزش و پرورش باید به فکر افزایش ظرفیت این دانشگاه باشد. علاوه بر این با رای مذکور از انباشت متقاضی در پشت درهای دانشکده های پزشکی کم می شود، چون برای بعضی از افراد ضمانت شغلی خیلی مهم است بنابراین وقتی ببینند با ورود به دانشگاه فرهنگیان مثل رشته های پزشکی آینده شغلی شان تضمین است به این سمت متمایل می شوند.علاوه بر این، حس عدالت اجتماعی و وجود عدالت اجتماعی در بین مردم تقویت می‌شود.
وی در خصوص آثار سوء رای صادره از دیوان عدالت اداری هم می گوید: طبق این رای سقف ورود به دانشگه فرهنگیان تا ۴۰ سالگی می باشد که این محل ایراد است. در واقع به باور دیده بان عدالت و شفافیت هم این سن برای دانشجو معلم شدن، خوب نیست. چون طبق نظریه روانشناختی ۴۰ تا ۵۵ سالگی پربازده ترین دوره در چرخه عمر زنان و مردان است.بنابراین بهترین سن بازدهی معلمان هم در این بازه سنی می باشد و اگر کسی در سن ۴۰ سالگی تازه وارد دانشگاه فرهنگیان شود و بعد از ۴ سال معلم شود و تجربه بیندوزد، پا به سن بازنشستگی می گذارد از این رو این سن چندان برای ورود به این حرفه مناسب نیست. به همین دلیل دیده بان چند سال پیش طی نامه ای به وزارت آموزش و پرورش، درخواست افزایش سن متقاضیان ورود به دانشگاه فرهنگیان به ۲۶ سال را کرده بود اما با مخالفت مسئولان آموزش و پرورش مواجه شد.
وی ۲۰ تا۳۰سالگی را بهترین بازه سنی برای ورود به دانشگاه فرهنگیان می داند و می گوید: واضح است که معلم میانسال بسیار توانمندتر از معلم جوان است و فردی که طی ۲۰ تا ۳۰ سالگی دانشجو معلم می شود در نهایت در ۵۰ -۶۰ سالگی به سن بازنشستگی می رسد. یعنی قبل از این که بازدهی اش کم شود بازنشسته می شود.
سبطی، در پاسخ به این که " آیا ممکن است آموزش و پرورش با استفاده از ظرفیت ماده ۹۱ قانون دیوان عدالت اداری مبنی بر بررسی مجدد رأی هیئت عمومی بتواند رأی دیوان را به حالت قبل باز گرداند؟"، می گوید: چون آموزش و پرورش پیش از این لایحه های خود را به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده و دلایل خود را نیز در این زمینه، بیان کرده، بعید به نظرمی رسد که قضات عالی رتبه دیوان نظر خود را تغییر دهند و همچنین بسیار بعید است که مطلب جدیدی به دلایل مطرح شده آموزش و پرورش اضافه شود. فقط این امکان هست که با توجه به نظر قضات دیوان عدالت اداری این روند یکسال به طول بینجامد و داوطلبان امسال نتوانند از این حق برخوردار شوند.
بنابراین تنها راهکار برای بازگشت به حالت قبل این است که مجلس طرح یک ماده ای در این خصوص بدهد که با توجه مشغله زیادی که این نهاد دارد چنین اقدامی از سوی آن بسیار بعید است.
نظر شما