به گزارش قدس آنلاین، کرملین ضمن واکنش، از آذربایجان و ارمنستان خواست از استفاده از زور، دست بردارند.

به نظر می‌رسد روسیه و ترکیه نقش بسیار مؤثری در این مناقشه ایفا کرده‌اند در حالی که برخی کارشناسان مواضع ایران را انفعالی قلمداد می‌کنند. در همین راستا با دکتر ابوالفضل بازرگان، کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل گفت‌وگو کردیم.

آقای دکتر، موضع ایران در قفقاز را چطور ارزیابی می‌کنید؟
ایران در قفقاز با یک موضوع واحد مواجه نیست. دو بحث جدی در اینجا مطرح است؛ یکی بحث دولت آرتساخ و قسمت کوهستانی قره‌باغ و بحث دوم درباره استان سیونیک و دالان زنگزور است. باید میان این دو مسئله، تفکیک قائل شد. مواضع ایران در این مورد با هم متفاوت است.

داستان قره‌باغ  حکایت از مناقشه مرزی طولانی‌مدت میان آذربایجان و ارمنستان دارد و جمهوری اسلامی ایران به تنهایی نمی‌تواند مناقشه مذکور را حل کند. موضع ایران در این موضوع منفعل نیست.

شاید تا سه سال پیش می‌توانستیم بگوییم مواضع ایران منفعلانه است اما اکنون این مسئله صادق نیست. هفته گذشته هیئتی از نیروهای مسلح ایران در آذربایجان حضور یافته و با وزیر دفاع این کشور در حوزه نظامی مذاکراتی داشتند.

سه روز پیش نیز دکتر حسین امیرعبداللهیان و جیحون بایراموف، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان، گفت‌وگوی تلفنی داشتند و به احتمال زیاد هماهنگی‌های لازم را با ایران انجام و به ایران اطلاع داده این اتفاق قرار است بیفتد.

آقای رئیسی هم با آقای پاشینیان هفته گذشته تلفنی صحبت کرده است. این‌ها نشان‌دهنده این است که مواضع ایران در آرتساخ مواضع منفعلانه‌ای نیست. مگر اینکه انتظار ما این باشد که ایران از ارمنستان حمایت نظامی کند که این مسئله غیرمنطقی است.

شرط برقراری صلح پایدار در آرتساخ چیست؟ 
 صلح پایدار به نقش چهار بازیگر به صورت مستقیم و اسرائیل به صورت غیرمستقیم بستگی دارد و صلح پایدار با همکاری این بازیگران اتفاق می‌افتد.

البته آمریکا و اروپا هم در این بازی نقش دارند یعنی باید یک همکاری منطقه‌ای صلح پایدار رقم بخورد و ایران به تنهایی نمی‌تواند نقش میانجی را ایفا کند. این را هم باید مد نظر قرار داد که هفته گذشته ترکیه نسبت به تشکیل دولت خودخوانده آرتساخ در پاسخ به انتخاب رئیس‌جمهور جدید واکنش داد.

به گفته آن‌ها، اگرچه آرتساخ جزو آذربایجان است اما دولت جدید آن تجزیه‌طلب است. ارمنستان می‌گوید ما به این قضایا کاری نداریم. این‌ها نیروی ما نیستند و نیروی دولت آرتساخ هستند. در این میان برای صلح لازم است سه بازیگر اصلی ایران، ترکیه و روسیه – که هر یک اهداف متفاوتی دارند- همکاری کنند.

آیا مواضع ایران در قبال کریدور زنگزور منفعلانه است؟
زنگزور خط قرمز ماست و ما حاضر به تغییر ژئوپلتیک نیستیم اما اینجا هم نیاز به همکاری‌های منطقه‌ای داریم. صرفاً اگر ما مخالف ایجاد این کریدور باشیم و ترکیه و روسیه از آذربایجان حمایت کنند کار ما پیش نخواهد رفت و ناخواسته درگیر نزاع در منطقه می‌شویم.

بنابراین ما نیازمند همکاری‌های گسترده با ترکیه و روسیه هستیم. مواضع ایران در این قضیه فعالانه نیست و یکطرفه بازی می‌کند. باید با همکاری ترکیه کارهای خود را پیش ببریم. همان طور که ما در سوریه با ترکیه کار می‌کنیم اینجا نیز باید این اتفاق بیفتد و به تفاهم امنیتی در مرزهای خود با ترکیه دست پیدا کنیم.