عباسعلی نوبخت، معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور درباره نگرانی‌های مطرح‌شده پیرامون تبصره «ب» ماده ۳۶ لایحه پیشنهادی برنامه هفتم توسعه که براساس آن، انجام طرح‌های زراعت چوب در داخل عرصه‌های جنگلی فاقد پوشش و مخروبه با واگذاری مدیریت اراضی در مقیاس اقتصادی به بخش خصوصی در قالب مزایده مجاز دانسته شده است، توضیح داد: سازمان منابع طبیعی برنامه‌ای برای افزایش مساحت زراعت چوب در جنگل‌های شمال کشور ندارد. البته از گذشته در بخشی از جنگل‌های هیرکانی در شهرستان رضوانشهر استان گیلان، درختان صنوبر کاشته شده است و در دوره‌های قبل، مجوزهایی برای برداشت این درختان با هدف تجدید حیات طبیعی عرصه مربوطه صادر می‌شد که صدور این مجوزها در دوره مدیریتی فعلی نیز ادامه پیدا کرده است.

وی افزود: تنها در قسمتی از جنگل‌های هیرکانی زراعت چوب انجام می‌شود که بخشی از جنگل‌های شهرستان رضوانشهر است و این کار نیز در قالب طرح جنگلداری شفارود و در عرصه‌ای با مساحت حدود ۱۲ هزار هکتار انجام می‌شود، در این طرح نیز عمدتا درختان صنوبر و البته برخی درختان سوزنی‌برگ کاشته شده است. اما با توجه به اهمیت اکولوژیکی جنگل‌های شمال کشور که قدیمی‌ترین جنگل‌های پهن‌برگ سراسر جهان محسوب می‌شود، هیچ اجازه‌ای برای زراعت چوب در سایر عرصه‌های هیرکانی نداده‌ایم و در آینده نیز چنین مجوزی نخواهیم داد. همچنین براساس مصوبه شورای عالی جنگل‌ها و مراتع کشور، موظف هستیم که گونه‌های غیربومی را از جنگل‌های شمال کشور خارج کنیم و براساس همین مصوبه نیز بیش از دو دهه است که جنگل‌کاری با استفاده از درختان سوزنی‌برگ در جنگل‌های هیرکانی متوقف شده است.

نوبخت با بیان این که زراعت چوب در خارج از عرصه‌های جنگلی می‌تواند به رفع نیاز صنایع چوبی و سلولوزی کشور کمک کند، عنوان کرد: ما مخالف زراعت چوب در داخل عرصه‌های جنگلی هستیم، ولی در خارج از جنگل‌های طبیعی کشور، بخش‌های دولتی و خصوصی می‌توانند با ارائه طرح‌های تخصصی و اخذ مجوزهای لازم از سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری، در زمینه زراعت چوب سرمایه‌گذاری کنند. برآوردها نشان می‌دهد که اگر تمام کارخانجاتی که مواد اولیه یا ثانویه مورد نیازشان را چوب تشکیل می‌دهد، با تمام ظرفیت کار کنند، نیاز چوبی سالانه این صنایع ۱۲ میلیون متر مکعب خواهد بود. البته این کارخانجات در حال حاضر به دلیل کمبود تولید چوب در کشور و محدودیت‌های اعمال‌شده بر واردات چوب، با ظرفیت ۵.۵ تا ۶ میلیون متر مکعب در سال فعالیت می‌کنند.

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ادامه داد: با توجه به این که احتمال ورود آفات و بیماری‌ها از طریق واردات چوب افزایش می‌یابد، چند سالی است که واردات چوب به کشورمان با محدودیت‌های خاصی انجام می‌شود و این مساله به تامین نشدن کافی نیاز چوبی صنایع دامن زده است. در چنین شرایطی، یا باید محدودیت‌های اعمال‌شده بر واردات چوب کاهش یابد که این کار ممکن است مخاطراتی را به همراه داشته باشد، یا باید زراعت چوب در سطح کشور به اندازه‌ای افزایش پیدا کند که نیاز چوبی ایران به  طور کامل تامین شود. البته در آن شرایط نیز سیاست سازمان منابع طبیعی، افزایش سطح زراعت چوب در جنگل‌های هیرکانی نخواهد بود، ولی معتقدیم که در خارج از عرصه‌های جنگلی، می‌توان این کار را انجام داد.

وی در ادامه تاکید کرد: یکی از اهداف پیش‌بینی‌شده برای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در ایران، بهره‌برداری از ۳۰۰ میلیون اصله از درختان کاشته‌شده در این طرح چهارساله برای زراعت چوب است. البته همین حالا، بخش‌های دولتی و خصوصی برای کاشت ۵۰۰ میلیون درخت در قالب طرح‌های زراعت چوب به سازمان منابع طبیعی درخواست داده‌اند و حتما در این زمینه از سقف پیش‌بینی‌شده در طرح کاشت یک میلیارد درخت فراتر خواهیم رفت؛ چراکه در بسیاری از استان‌ها از جمله آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، کردستان، کرمانشاه و سه استان شمالی کشور، ظرفیت خوبی برای زراعت چوب وجود دارد. در حال حاضر وسیع‌ترین سطح زراعت چوب کشور مربوط به زمین‌های زراعی شهرستان‌های فومن و صومعه‌سرا در گیلان است.

نوبخت با تاکید بر این که براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده در طرح کاشت یک میلیارد درخت در ایران، زراعت چوب صرفا در اراضی مستثنیات انجام خواهد شد، اظهار داشت: براساس ۷۵ لایه مطالعاتی انجام‌شده توسط سازمان منابع طبیعی با همکاری دانشگاه‌های کشور، ۹ کاربری برای جنگل‌های هیرکانی مشخص شده است که در حال حاضر مطالعات نیمه‌تفصیلی برای تمام ۱۰۴ حوضه آبخیز جنگل‌های شمال به پایان رسیده و مطالعات تفصیلی مربوط به ۱۹ حوضه نیز آغاز شده است که در هیچ‌کدام از این مطالعات که قرار است در قالب طرح مدیریت پایدار جنگل‌های هیرکانی اجرایی شود، انجام عملیات زراعت چوب در داخل عرصه‌های جنگلی پیش‌بینی نشده است.

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری با بیان این که طرح مدیریت پایدار جنگل‌های هیرکانی به سند آمایشی جامع منابع طبیعی شمال کشور تبدیل خواهد شد، اظهار داشت: با توجه به شکنندگی اکوسیستم جنگل‌های شمال کشور، به هیچ وجه نمی‌توان زراعت چوب را در جنگل‌های مخروبه انجام داد، زیرا اگر قرار بر انجام این کار باشد، پایه‌های مادر گونه‌های بومی موجود در عرصه‌هایی که زیر کشت زراعت چوب می‌روند، قطع می‌شوند و این در حالی است که همین حالا در یگان حفاظت منابع طبیعی، نیروی نظارتی به اندازه کافی وجود ندارد. همچنین در شرایط کنونی، در عرصه‌هایی که اراضی مستثنیات با عرصه‌های جنگلی هم‌مرز است، اگر نظارت کافی نیروهای منابع طبیعی نباشد، شاهد تصرف هرچه بیشتر عرصه‌های جنگلی خواهیم بود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: گسترش سطح زراعت چوب در جنگل‌های هیرکانی به هیچ وجه به صلاح کشور نیست و از نظر کارشناسی، کاملا با این مساله مخالفیم و معتقدیم این کار می‌تواند به تشدید مشکلات اکوسیستمی استان‌های شمالی دامن بزند. بنابراین امیدواریم موضوع برگزاری مزایده برای اجرای طرح‌های زراعت چوب در داخل عرصه‌های جنگلی، حتی در جنگل‌های مخروبه از برنامه هفتم توسعه حذف شود، زیرا در جنگل‌های مخروبه و دارای پوشش گیاهی کم نیز کاربری‌های غیربازاری و حفظ اکوسیستم نسبت به بهره‌برداری چوبی از این عرصه‌ها برای ما اهمیت بیشتری دارد.