برای ما که پرواز آرام و راحت ۶ ساعته با ایرباس «قشم ایر» (به نیابت از ایران‌ایر) را پشت سرگذاشتیم و انصافاً خدمات قابل قبول و خوبی را هم دریافت کردیم و در طول پرواز به قولی آب توی دلمان تکان نخورد که هیچ، بدقولی‌ها و تعجیل و تأخیرهای قبلی ایران هم از دلمان درآمده بود، کمی تا قسمتی مشکل بود باور کنیم یک پرواز یک‌ساعت و ۱۰ دقیقه‌ای با خطوط هوایی اسم و رسم‌دار اروپایی ممکن است سختی‌ها و تلخی‌های خودش را داشته باشد!
منصفانه و غیرمنصفانه
این سفرنامه اولی نیست که می‌نویسم. هرچند اروپای اولی است که آمده‌ام و معتقدم مشکلی که برای همه اروپا اولی‌ها ممکن است پیش بیاید نوعی پیش‌داوری و پس‌داوری است. هرکدام ما بسته به گرایش‌ها، مطالعات احتمالی و دیده‌ها و شنیده‌هایمان تصور و تصویر خاصی از وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی اروپا داریم. بر اساس همین تصویر و تصورات هم پیش‌داوری‌هایی ممکن است توی ذهنمان باشد و البته پس‌داوری‌هایی که در بازگشت از سفر سراغمان می‌آیند. این وسط، انصاف خیلی مهم است. برخورد دو دسته از سفرکردگان به دیار فرنگ را بی‌شک دیده‌اید. گروه اول آن‌هایی که وقتی می‌پرسی: خب...اروپا چطور بود؟ با تریپ فیلسوفانه و غمگنانه‌ای می‌گویند: «حاجی...قربون ایران خودمون...هیج جا وطن آدم نمیشه». معلوم است که از حیث وطن‌پرستی و وطن‌دوستی هیچ جا ایران نمی‌شود، اما از حیث جهانگردی و سفرنامه‌نویسی این نحوه اظهارنظر در مورد یک کشور دیگر به جز عوامانه و غیرمحققانه بودن، غیرمنصفانه هم هست. البته نظر گروه دیگری هم که در پاسخ به پرسش شما می‌گویند: «داداش... اونجا بهشته... بهشت»، همین قدر غیرمنصفانه و عوامانه است.
مای گاد...مای گاد
مثلاً در پروازی که ابتدای مطلب گفتم، همه چیز ساده و کم امکانات بود. صندلی‌ها حالت خواب نداشتند، از پذیرایی حتی در حد یک لیوان آب خالی، خبری نبود، مهمانداران و کادر پرواز کج‌خلق و عصبی بودند و... . مقایسه شاید کار درستی نباشد ولی در چنین شرایطی سراغ آدم می‌آید و من حساب می‌کنم چطور در کشور ما پروازهای مشابه (مثلاً تهران- مشهد) با وجود قیمتی کاملاً مشابه و اندازه پرواز میلان به پاریس، هم صندلی‌های راحت‌تر و هم پذیرایی مناسب و حتی ناهار یا شام دارند؟ این مقایسه‌ها تا پایان سفر ممکن است شما را رها نکند و همین طور ممکن است پیش‌داوری‌هایتان را به هم بریزد و پس‌داوری‌های درست یا اگر انصاف نداشته باشید غلطی را برایتان رقم بزند.
مثلاً اگر در پروازهای دور یا نزدیک شرکت‌های وطنی نشسته باشید و هواپیما در یک ساعت پرواز،۱۰ یا ۱۵ دقیقه‌اش را تکان تکان بخورد و بلرزد همه چیز را می‌اندازید به گردن فرسودگی و دست چندم بودن هواپیماهای خطوط هوایی ایرانی و یا ناشی‌گری خلبان و خطای انسانی. ممکن است تحریم و تحریم‌کنندگان را هم لعنت کنید. اما وقتی در پرواز پاریس به تورین، هواپیمای بوئینگ۷۳۷ تولید سال۲۰۲۱، ناگهان و بدون هشدار و اعلام خلبان، تکان تکان بخورد،
۲۰ دقیقه بلرزد، نفس مسافران را در سینه حبس کند، کاهش یا افزایش یکباره و شدید ارتفاع، جای امعا و احشای شما را با محتویات دیگر قسمت بالاتنه‌تان عوض کند و دست آخر هم جوری بیفتد توی چاله و بلکه چاه هوایی که وسایل و ظرف و ظروف مهمانداران و بلکه خودشان سقوط کنند کف هواپیما، چراغ‌ها قطع و وصل و بعد برای چند ثانیه قطع کامل شود و صدای مای گاد ...مای گاد برخی سرنشینان با جیغ و ویغ برخی دیگر و صدای دعا خواندن شما با صدای دعا نخواندن مسافران دیگر قاطی شود، نمی‌توانید کسی را لعنت کنید یا با پیش‌داوری گناه را بیندازید گردن فرسودگی هواپیما، تحریم و این جور چیزها!
خبرنگار: مجید تربت‌زاده
نظر شما