یکی از ملزومات شکوفایی اقتصادی هر کشوری در اختیار داشتن یک نظام مالیاتی کارآمد است. به طوری که مالیات ستانی عادلانه  باشد و درآمدهای مالیاتی در راستای بهبود اداره کشور به کار گرفته شود. دستیابی به چنین نظام منضبط و کارآمدی حاصل برنامه ریزی‌های دقیق و نظارت‌های قوی است.

شواهد نشان می‌دهد که ما تا کنون نتوانسته ایم به چنین سیستمی در کشورمان دست یابیم. به زعم برخی، وابستگی به درآمدهای نفتی باعث شده است که دولتمردان ایران به موضوع مالیات به عنوان یک مسئله زینتی نگاه کنند و به اهمیت آن پی نبرند. در حالی که مالیات باید منبع اصلی درآمد دولت‌ها باشد و منابع ملی که به آیندگان تعلق دارد، بی مهابا مورد استفاده قرار نگیرد.

تمامی آنچه در بالا گفته شد، مجلس شورای اسلامی را بر آن داشت تا قوانین مختلفی را در راستای اصلاح ساختار نظام مالیاتی کشور تصویب کند. قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان یکی از این قوانین است.

اطلاعات منتشره نشان می‌دهد که در سال 1401، سرانه پرداخت مالیات برخی مشاغل سودآور مانند طلافروشی، آرایشگری زنانه، رستوران داری و مشاور املاک بسیار اندک بوده است و هیچ تناسبی با درآمد آنها ندارد.

در خصوص لزوم مالیات ستانی بر مبنای درآمد افراد نظرات محمدصالح جوکار رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس را جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید.

از آقای جوکار در خصوص پرداخت سرانه مالیات 2 میلیون و 400 هزار تومانی آرایشگران زنانه در سال 1401 و اینکه در این سال رستوران داران حدود 9 میلیون تومان مالیات داده اند و عملاً کارمندان از این مشاغل بیشتر مالیات پرداخته کرده اند، سوال کردیم و وی در پاسخ تصریح کرد: حقوق کارمندان در اختیار دولت است و به همین دلیل می‌بینیم که از آن‌ها با دقت بالایی مالیات اخذ می‌شود و امکان هیچ گونه فرار مالیاتی برای این قشر وجود ندارد.

وی ادامه داد: اما متاسفانه خارج از بخش حقوق بگیران، اطلاعات دقیقی از درآمد افراد در اختیار نداریم. به همین دلیل مالیات ستانی عادلانه و دقیقی در کشور شاهد نیستیم. این شرایط قابل قبول نیست و باید برایش چاره اندیشی اساسی داشته باشیم.

جوکار رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس گفت: در شرایطی که از کارمندان کشور که جزو طبقات معمولی و با درآمدهای نه چندان بالا هستند، به صورت دقیق و قبل از واریز حقوق شان، مالیات شان کسر می‌شود، باید نظارت‌های دقیقی داشته باشیم که مشاغل و کسب و کارها نیز مالیات شان را متناسب با درآمدشان بپردازند. نباید اجازه دهیم، میزان مالیاتی که یک کارمند در سال می‌پردازد، از مالیاتی که برخی مشاغل خاص و پردرآمد می‌پردازند، کمتر باشد.

این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: اجرای کامل و صحیح قانون سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی می‌تواند به مالیات ستانی دقیق و عادلانه کمک کند.

وی ادامه داد: راه اندازی کامل سامانه مودیان و پیوستن تمامی کسب و کارها به آن، بستری فراهم می‌کند که دولت به اطلاعات درآمدی افراد دسترسی پیدا کند. این اطلاعات می‌توانند مبنای مالیات ستانی هوشمند و عادلانه باشند.

به گفته این نماینده مجلس، امروز سامانه‌های هوشمند مالیاتی به کمک کشورها آمده اند تا نظام مالیات ستانی آن‌ها از عدالت بیشتری برخوردار شود. سامانه مودیان و راه اندازی کامل آن می‌تواند به ما در مالیات ستانی مبتنی بر اطلاعات کمک کند.

جوکار گفت: در شرایط فعلی، از یک طرف دولت نمی تواند وصول مالیات داشته باشد و درآمد کسب کند و از طرف دیگر، مودیان نسبت به نحوه مالیات ستانی غیردقیق در کشور شاکی هستند.

وی ادامه داد: یکی از مهم ترین مشکلاتی که الان با آن مواجه هستیم، این است که شفافیت اقتصادی در بخش دولتی، عمومی و خصوصی وجود ندارد. با ایجاد شفافیت مالی می‌توانیم به نظام مالیاتی عادلانه تری دست پیدا کنیم.

جوکار رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس در پایان خاطرنشان کرد: سرانه‌های پایین اصناف پردرآمد نشان از فرار مالیاتی مشاغل خاص دارد که باید جلوی آن گرفته شود. لازم است از طریق افزایش نظارت‌ها و راه اندازی کامل سامانه مودیان جلوی فرار مالیاتی مشاغل و اصناف را بگیریم. به طوری که همگان متناسب با درآمدشان مالیات بپردازند.