حجت الاسلام والمسلمین سید محمدکاظم طباطبایی رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث در برنامه حماسه فاطمی در شبکه جهانی ولایت با موضوع بازخوانی و بررسی خطبه فدکیه و پاسخ به شبهات پیرامون آن برگزاری می شود ابراز داشت: فدک همواره نه به عنوان بخشی از سرزمین جغرافیایی و نه به خاطر بخشی از تاریخ، بلکه با نگاه معرفتی به نماد امامت و ولایت و نماد اختلاف حضرت صدیقه طاهره سلام‌الله‌علیها با دستگاه خلافتِ بعد از پیامبر، مورد توجه و مرکز ثقل اندیشمندان و صاحب نظران بوده است.

وی ادامه داد: بعد از جنگ خیبر و فتح الفتوحی که به شمشیر امیرالمؤمنین علی علیه السلام برای مسلمانان اتفاق افتاد، یهود فدک از سرِ ترس و یأس، پیشنهاد داد تا نیمی از فدک را به رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله تحویل دهند و خود در این منطقه باقی بمانند؛ و این مصالحه بین پیامبر(ص) و یهود واقع گردید.

حجت الاسلام والمسلمین سید محمد کاظم طباطبایی ادامه داد: به تصریح آیات الهی، سرزمین و مناطقی که بدون جنگ و شمشیر زدن به دست مسلمانان بیفتد، جزء فیء و مخصوص رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله می باشد و این غنیمتی است که مسلمانان در آن حقی ندارند. و قرآن در این آیات هشدار می‌دهد که برای مسلمانان در این اموال حقی نیست و نباید نسبت به مصلحتی که خداوند در این تقسیم بندی قرار داده معترض باشند.

وی با بیان این که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله به امر خداوند و به فرمان «وَآتِ ذَا الْقُرْبَی حَقَّهُ» فدک را به فاطمه سلام‌الله‌علیها بخشیدند ابراز داشت: این سرزمین تا زمان رحلت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله، نزدیک به سه سال در اختیار حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها بود و ایشان تمام درآمد آن را برای فقراء و مساکین هزینه می‌کردند و هیچ تغییری در زندگی ظاهری خود ایجاد نکردند. اما تنها چند روز بعد از رحلت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله، و در مصیبت بار ترین ایام برای اهل بیت(ع)، دستگاه خلافت در اولین اقدام خود، عاملان و کارگزاران حضرت را از این سرزمین بیرون، و فدک را متعلق به همه مسلمانان اعلام کرد و اهل بیت را از حق و حقوقی که در دستشان بود بر خلاف تمام احکام شرعی و قوانین قضائی اسلام، محروم ساخت؛ چرا که فدک نماد ذوی القربی بودن برای پیامبر بود و قربی بودن نمادی برای انتقال قدرت و حاکمیت؛ و سقیفه به دنبال حذف این نماد بود تا هرگونه مانعی را برای تصرف و استحکام خلافت غاصبانه خود از بین برده باشد.

رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث ادامه داد: حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها در دفاع از حق غصب شده‌ی خود، با تمام قوا ایستادگی و نزد خلیفه، حق خواهی کرد و علیرغم بی توجهی خلافت به جایگاه و منزلت دختر پیامبر که آیه تطهیر در شأن او نازل شده بود؛ اما به ناچار قباله فدک را برای حضرت نوشت، ولی با دخالت و تندی برخی نزدیکان و دیگر سران سقیفه، کار به جایی نرسید و قباله از بین رفت. و این بار فاطمه سلام‌الله‌علیها برای ایراد خطبه در حضور خلیفه و در جمع عموم مسلمان، و اتمام حجت بر همه، در حصار جمعی از زنان وارد مسجد شد و خطبه ای خواند که دستگاه خلافت را تحت تأثیر، و اعجاب مسلمانان را برانگیخت.

وی خاطرنشان ساخت: خطبه فدکیه در طول تاریخ به عنوان متنی کاملاً علمی و معرفتی مورد توجه قرار گرفت و از این پس مسئله‌ی فدک به نماد امامت و ولایت که مهم ترین رکن و اصل دین نزد شیعه است تبدیل شد؛ به نحوی که حضرت امام موسی بن جعفر علیه السلام در پاسخ به سوال هارون الرشید برای ترسیم حدود فدک، تمام قلمرو حاکمیت و خلافت اسلامی را به عنوان حد و مرز فدک بیان می دارد و با تفحص در منابع اسلامی و غیر اسلامی، اولین گزارش از این خطبه متعلق به خلیل بن احمد فراهیدی متوفای سال ۱۷۰ هجری قمری و هم عصر با امام صادق علیه السلام می باشد. و نیز ابن طیفور متوفای ۲۸۰ هجری قمری، ادیب و عالم بلاغت شناس اهل سنت، اولین منبعی است که متن کامل این خطبه را با نظرداشت فصاحت و بلاغت بالای آن، در کتاب خود یعنی بلاغات النساء نقل می‌کند. همچنین جوهری بغدادی در کتاب السقیفه و فدک، این خطبه را با ۴ طریق از شیعیان زیدیه گزارش می‌دهد.

حجت الاسلام والمسلمین کاظم طباطبایی خاطرنشان ساخت: در سال ۱۹۷۰ میلادی در کشور مصر، با کشف یک جَنیزه که جایگاهی برای نگهداری آثار یهود می باشد، متنی از این خطبه که متعلق به آثار کهن می باشد به دست آمد. لذا با بررسی و احصاء منابع متعدد گذشته، تاکنون ۴۵ منبع غیر طولی و غیر مرتبط با هم، این خطبه را گزارش داده اند که بسیاری از این منابع مربوط به غیر شیعیان دوازده امامی است و همین بر اتقان و قوت متن و استدلال آن می‌افزاید..