تحولات منطقه

۲۸ دی ۱۴۰۲ - ۰۷:۴۳
کد خبر: ۹۵۷۱۶۱

چرا چشم‌انداز روابط با پاکستان روشن است؟

میراحمدرضا مشرف، کارشناس مسائل شبه‌قاره

حمله موشکی و پهپادی شامگاه سه‌شنبه ایران به دو مقر گروهک تروریستی «جیش‌العدل» در داخل پاکستان با واکنش‌هایی از جانب اسلام‌آباد مواجه شد.

زمان مطالعه: ۲ دقیقه

صدور بیانیه اعتراضی نسبت به این اقدام از سوی وزارت خارجه پاکستان، فراخوانی سفیر از تهران و لغو دیدارهای رسمی و برنامه‌ریزی شده بخشی از این واکنش‌ها بوده است.

در این شرایط برخی رسانه‌های مغرض نیز کوشیده‌اند از این آب گل‌آلود ماهی گرفته و بحث‌هایی را در مورد قطع کامل روابط میان تهران و اسلام‌آباد و حتی احتمال وقوع یک درگیری نظامی میان دو کشور مطرح کنند. با این حال دلایل و شواهد زیادی وجود دارد که به استناد آن‌ها می‌توان اطمینان یافت روابط بلندمدت دو کشور خدشه‌دار نخواهد شد.

در وهله نخست این عملیات در زمانی انجام گرفت که روابط دو کشور در بالاترین سطح ممکن قرار داشته و رایزنی‌های گسترده‌ای در موضوعات مختلف منطقه‌ای و دوجانبه میان دو کشور در حال جریان بوده است.

سفر آقای قمی، نماینده ویژه و سفیر ایران در افغانستان به اسلام آباد و ملاقات‌های پرشمار او با مقامات پاکستانی، ملاقات وزیر خارجه ایران با نخست‌وزیر پاکستان در حاشیه نشست داووس و برگزاری رزمایش مشترک نظامی میان دو کشور در تنگه هرمز و خلیج فارس، همگی گویای سطح روابط و همکاری‌های دو کشور در این مقطع است.

باتوجه به چنین روابط و رایزنی‌های گسترده‌ای دور از ذهن به نظر نمی‌رسد که این عملیات نیز با اطلاع و هماهنگی مقامات سیاسی و به‌ویژه نظامی پاکستان انجام گرفته باشد. 

اما نکته دوم به ماهیت گروهی که از سوی جمهوری اسلامی ایران مورد حمله قرار گرفته است، باز می‌گردد. گروه جیش‌العدل یک گروه شناخته شده تروریستی در پاکستان است. حتی بسیاری از روابط نزدیک آن با گروه‌های تروریستی داخلی پاکستان مانند داعش، 

تی‌تی پی و جدایی‌طلبان بلوچ صحبت به میان می‌آورند. این گروه حتی در فهرست گروه‌های تروریستی از سوی آمریکا هم قرار دارد. مناطقی نیز که این گروه در آن اسکان و فعالیت دارد، یکی از ناآرام‌ترین مناطق پاکستان و تقریباً دور از نظارت دولت مرکزی است؛ بنابراین به نظر نمی‌رسد که دولت و مقامات پاکستان با ماهیت حمله به مراکز این تروریست‌ها مشکل چندانی داشته باشند. 

سومین مورد قابل تأمل به اوضاع سیاسی در پاکستان و استقرار یک دولت موقت در این کشور باز می‌گردد. طی نزدیک به دو سالی که از برکناری عمران‌خان توسط مجلس ملی پاکستان می‌گذرد، صحنه سیاسی این کشور دستخوش تحولات و ناآرامی‌های سیاسی فراوانی بوده که به طور طبیعی بر حوزه امنیت داخلی و همچنین تعاملات امنیتی این کشور با همسایگانی چون ایران تأثیرات منفی گذاشته است. در بیانیه وزارت خارجه «دولت موقت» پاکستان هم ظاهراً گلایه‌مندی‌هایی مطرح شده است. فراموش نکنیم چنین گلایه‌ای در شرایطی انجام می‌گیرد که مقارن با وقوع حمله گروهک تروریستی جیش‌العدل به شهر راسک و ضرورت همکاری و تبادل اطلاعات مقامات سیاسی و امنیتی دو کشور، شاهد استعفای وزیر کشور پاکستان به دلیل اعلام مشارکت وی در انتخابات سراسری بودیم. 

و نکته آخر اینکه نظام سیاسی پاکستان در سال‌های اخیر چه در بُعد داخلی و چه از جنبه روابط خارجی دوران بسیار پر تنش و آشفته‌ای را طی کرده است. مشکلات پیوسته‌ای که این کشور با همسایه شرقی خود یعنی هند دارد و معضلات زیادی که آن‌ها پس از استقرار طالبان با کابل پیدا کرده‌اند، موجب شده پاکستان دوران آرامی را سپری نکند.

در چنین موقعیتی بسیار بعید است دولت و مقامات اسلام‌آباد به‌دنبال برهم زدن تنها رابطه مثبت و مؤثر باقیمانده در محیط پیرامونی خود باشند. بنابراین باید پذیرفت تنش ظاهری اخیر در روابط دو کشور نمی‌تواند در چشم‌انداز مثبت روابط بلندمدت ایران و پاکستان، اثرات منفی عمیقی بر جای گذارد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.