در این تحقیق که توسط باب اوتل، روانشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه مونت رویال و همکاران او انجام شد، مطالعات متعدد انجام شده بین سال‌های ۱۹۳۹ تا ۲۰۲۲ برای اندازه‌گیری ضریب هوشی دانشجویان جمع‌آوری شد. نتایج نشان داد که ضریب هوشی دانشجویان مقطع لیسانس از ۱۱۹ به میانگین ۱۰۲ کاهش یافته است.

این یافته به چند دلیل جالب است. اول اینکه کاهش ضریب هوشی دانشجویان به شدت با «اثر فلین» که مدت‌ها قابل استناد بود، در تضاد است. در سال ۱۹۸۴، جیمز فلین مقاله‌ای منتشر کرد و نشان داد که ضریب هوشی آمریکایی‌ها در طول ۴۶ سال گذشته حدودا سه درصد در هر دهه افزایش داشته است. از آن زمان، یافته‌های او توسط دیگر محققان تکرار شد و به نظر می‌رسید که افزایش ضریب هوشی ادامه‌دار باشد.

با این حال، یافته‌های اخیر منعکس‌کننده این حقیقت است که امروزه پذیرش در دانشگاه دیگر نیازی به ضریب هوشی بالا ندارد. اگرچه تست‌های IQ مفید است، اما معیار قطعی میزان هوش به حساب نمی‌آید. به هر حال، هوش به شکل‌های مختلفی فراتر از آن چیزی است که سوالات یک آزمون نشان می‌دهد. محققان در این باره اظهار داشتند: در حال حاضر، فارغ‌التحصیلی از دانشگاه بسیار رایج‌تر از اتمام دبیرستان در دهه ۱۹۴۰ است.

همچنین با توجه به اینکه مدرک دانشگاهی به طور فزاینده‌ای به عنوان بلیطی برای یک شغل پرسود و یک زندگی راحت در طبقه متوسط به تصویر کشیده می‌شود، تعداد بیشتری از جوانان به سمت کسب آن می‌روند. وام‌های دانشجویی دولتی نیزکه به آسانی قابل دستیابی است، مشوق این فرآیند است.

اما درهای باز دانشگاه‌ها به روی دانشجویان، یک مشکل بالقوه هم ایجاد کرده است. طبق آمار مرکز تحقیقات ملی انتقال دانشجویی، تنها ۵۸ درصد از دانشجویان آمریکایی موفق به کسب مدرک خود در مدت شش سال می‌شوند. یک مطالعه دیگر هم نشان داد که برای دانشجویان سفیدپوست آمریکایی با ضریب هوشی کمی بالاتر از میانگین، شانس فارغ‌التحصیلی تقریبا ۵۰-۵۰ است.

طی سال‌های اخیر، محققان بر این باور بودند که دانشگاه‌ها بیشتر شبیه شرکت‌های بزرگ شده  و به مصرف‌کنندگان جوان خود، مدرک و رویای زندگی بهتر می‌فروشند. طبق گزارش مرکز ملی آمار آموزش، قیمت تعدیل شده برای حضور در یک دانشکده چهار ساله تمام وقت، سالانه ۱۰۲۳۱ دلار بود. اما سی سال بعد، این رقم به ۲۸۷۷۵ دلار افزایش یافت. حالا می‌توان اذعان داشت دورانی که دانشگاه‌ها مکانی برای یادگیری ذهن‌های پرسشگر بود، گذشته است. در حال حاضر، آن ها بیشتر شبیه به یک تجارت بزرگ عمل می کنند.

از طرف دیگر، کاهش ضریب هوشی در مقطع کارشناسی ممکن است نشانه این باشد که ارزش مدرک دانشگاهی در طول زمان کمرنگ شده است. در واقع،  مدرک تحصیلی با تبدیل شدن به ابزاری برای اشتغال، اعتبار خود را از دست داده است زیرا افراد بیشتری به آن دست می‌یابند.