به گزارش قدس آنلاین، نوبت‌های پیشین این گفت‌وگوها با مهدی چمران، اسدالله بادامچیان و محمد عطریانفر درباره موضوعاتی همچون مواضع و شیوه حضور سیاسی احزاب در انتخابات اسفند، شبکه مسائل حکمرانی و راهکارهای منتج به حضور حداکثری مردم در عرصه سیاسی انجام شد. در این نوبت، مهم‌ترین مسائل مربوط به انتخابات پیش‌رو را با مرتضی آقاتهرانی مطرح کرده و پاسخش را شنیده‌ایم.
به نظر شما اصل انتخابات چه جایگاهی در نظام جمهوری اسلامی ایران دارد و تا چه میزان مقوم و اثرگذار بر اصول نظام است؟
اصل انتخابات و حضور میلیونی مردم موجب تثبیت و تحکیم حاکمیت جمهوری اسلامی است که چشم بیگانگان را خیره کرده و امیدشان را از تصرف و دست‌اندازی به نظام ناامید می‌کند. فراموش نمی‌کنم یکی از دوستان از قول مرحوم آقای رجایی خراسانی نقل می‌کرد در سال‌های ۶۰شمسی که ایشان نماینده دائم ایران در سازمان ملل بود وقتی سفیر دائم انگلیس دوره‌اش در حال اتمام بود و قصد خداحافظی داشت به ایشان گفته بود: اگر شما چند کار را در نظامتان اصلاح کنید ما -آمریکا و اروپاییان- با شما هیچ اختلاف، شقاق و نقاری نخواهیم داشت:
۱-یا ولایت فقیه و یا ریاست جمهوری: خب مثل همه دنیا شما هم رئیس‌جمهور، مجلس و قوه قضائیه داشته باشید! این اصل ولایت فقیه دیگر چیست؟
۲-یا سپاه و بسیج و یا ارتش: این سپاه و یا بسیج دیگر چه ارگانی است، مگر ارتش ندارید؟
۳-انتخابات آزاد: شورای نگهبان و بررسی نمایندگان دیگر چیست؟
۴-صلح اعراب و اسرائیل را بپذیرید! چرا ایستادگی و مقاومت؟
۵-چرا زنان باید حجاب داشته باشند و آن را رعایت کنند؟
قدری بیندیشیم! به‌راستی درک درست او را برای نابودی انقلاب در این پنج اصل اصیل نمی‌بینی؟ اگر این نظام ما ولایت فقیه نمی‌داشت، مگر ما اصلاً انقلابی داشتیم و آیا با آن همه فتنه‌های روزانه و سالانه مگر بدون حضور مقام ولایت تنها یک روز این انقلاب توان ایستادگی و مقاومت داشت؟ اگر سپاه و بسیج که ارتش میلیونی ماست، نبود، مگر ارتش مقتدر و با وفای ما توان مقابله با آن همه ابرقدرت‌های استکباری را داشت؟ مگر خود ارتشیان، افتخار بسیجی بودن را ندارند؟ و البته انتخابات که رمز مشروعیت بخشیدن نظام و بروز قیام ملی مردم ما در دیدگاه جهانی است، مگر کم نعمتی است که اگر نباشد، دشمن دانا و دوست نادان برچسب استبدادی و دیکتاتوری به این حاکمیت نزند؟ مگر شورای نگهبان و حضور دائم آن در مصوبات مجلس و رد و قبول نامزدها تضمین‌کننده سلامت جمهوری و اسلامیت نظام ما نیست؟ صلح اعراب و اسرائیل! این پذیرش ظلمی دیرینه به فلسطین، غزه و میلیون‌ها مظلوم مقتدر است. هرگز و هیهات که به این درخواست‌های ذلت‌بار تن دهیم! البته حضور در صحنه خواهران ما با آن حجاب ارزشمند و به‌ویژه چادر مبارک حضرت فاطمه زهرا(س) -که اگر گرد چادرش را لحظه‌ای بر منطقه نشاند، آرزوی دیگری به دل نداریم- این امری انتخابی، مشروع و انقلابی خواهران عزیز ماست. حجاب مگر گویای حضور حیات معنوی و مجاهدانه خواهران انقلابی ما در بیرون خانه نبوده و نیست؟
احزاب سیاسی و ائتلاف‌های اخیر را تا چه حد در مسیر درست جمهوریت و مردمی‌تر کردن نهادهای قدرت مؤثر می‌دانید؟
قضاوت یک‌جانبه نسبت به همه احزاب و ائتلاف‌ها نابجاست. ولی نهادهای قدرت باید هرچه می‌توانند مردمی عمل کنند. اگر رابطه احزاب و جبهه‌ها با مردم رابطه پدرسالارانه نباشد و خواست مشروع مردم را این تشکل‌ها درک کنند، به حتم مردم به سمت برترین شاخصه‌ها خواهند رفت و افراد انتخاب شده آن‌ها، برترین و بهترین خواهد بود. وگرنه مردم با قضاوت درستی که درباره نمایندگان دارند به آن لیست خودساخته اعتماد نکرده و شکست خواهند خورد. احزاب نباید به دنبال سهم‌خواهی باشند وگرنه سهم‌ها با هم تعاند خواهند داشت و هرگز وحدتی حاصل نخواهد شد. وحدت در گرو ارزش‌پسندی تشکل‌هاست.
چرا پس از گذشت ۴۵سال از انقلاب اسلامی هنوز سازوکار بهینه‌ای برای آگاه کردن مردم از نامزدهای انتخابات وجود ندارد؟
این طور نیست که راهکاری وجود نداشته باشد. صداوسیما در چند ماه با تلاش بسیار توانسته ۲۱۶کانال منطقه‌ای برای معرفی نامزدها راه‌اندازی کند تا نمایندگان بهتر بتوانند خود را به مردم معرفی کنند. اگر این کانال‌ها در طول سال نیز فعال و نمایندگان با مردم در گفت‌وگو باشند، امری مبارک و بی‌سابقه است؛ تا به‌حال این‌گونه مردم و نمایندگان در صحنه گفتمان دوسویه نبوده‌اند. اصلاً شکل تبلیغات روز به‌روز در حال تغییر و تحول است. دیگر تبلیغات به صورت پلاکارد، نوشته روی کاغذ و... دوره‌اش گذشته است. مسئولان نیز باید مدیریتی به‌روزتر از این داشته باشند. پیشرفت جهانی شتابی جدی به خود گرفته که وضعیت رسانه را با تحول اساسی مجازی که به حقیقت نزدیک‌تر است همراه کرده است.
شورای نگهبان را چقدر در عملکرد خود در تأیید یا رد صلاحیت‌ها موفق ارزیابی می‌کنید؟
به اعتقاد بنده یکی از برکات این انقلاب وجود شورای نگهبان است. وجود ۶ نفر فقیه جامع‌الشرایط و ۶ نفر حقوقدان که قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی را اعم از لایحه و یا طرح بررسی کنند که مبادا مصوبات، خلاف شرع باشد و یا با قوانین بالادستی سازگاری نداشته باشد. این دقت‌ها تضمین‌کننده سلامت قانون است. اما درباره نامزدهای مجلس، این ۱۲ قانوندان شرعی و حقوقی حداقل صلاحیت نماینده را بررسی می‌کنند که چه اندازه به قانون اساسی این نظام تعهد داشته و به اسلام پایبند است؛ چرا که نماینده ادعا دارد قصد حمایت از اسلام را داشته و او خود نیز قانونمند است تا جمهوری اسلامی تحقق یابد. بنابراین جا دارد این ادعاها حقیقت‌یابی شود.
بررسی نمایندگان مجلس توسط مردم و نخبگان جزو ضروریات نقد صحیح یک نماینده مجلس است. این بررسی چگونه می‌تواند انجام شود؟
پیش از این، عده‌ای از دوستان حوزوی، هر دوره مجلس را به نقد و بررسی می‌گذاشتند و در آن جلسات، رؤسای مجلس و حتی گاه نمایندگان و مجلس هر دوره را با مجالس گذشته مقایسه می‌کردند. این کاری ارزنده برای بازرسی، وارسی و خودشناسی نمایندگان و مجالس به شمار می‌رفت که ابتکاری از علامه مصباح(ره) بود و در ایام دهه فجر تحقیقات دوستان رونمایی می‌شد.
این اقدامی ارزشمند و دوست‌داشتنی بود که با حفظ احترام همگان انجام می‌گرفت. ولی پس از رحلت آن علامه فقیه سعید، دیگر از آن هم خبری نیست. ان‌شاءالله بار دیگر احیا شود. بنده اگر به جای رئیس مجلس بودم پیش از هر کار، چنین همایش و نشستی را برای ارزیابی هیئت رئیسه زنده و ریاستش می‌گذاشتم تا هم قضاوت‌ها به حقیقت نزدیک‌تر شود و هم بتوانم کار قانون و نظارت را بهتر از تصور خویش سامان دهم. روشن است دیگران از بیرون، ما و نقاط ضعف و قوتمان را بهتر می‌بینند. از درگاه الهی برای همه مسئولان این نظام مقدس برترین‌ها را خواهانم.
برخی از وعده‌های مهم مجلس یازدهم، مثل شفاف‌سازی آرای نمایندگان همچنان محل مناقشه و در افکار عمومی حل نشده است؛ دلایل مخالفان و موافقان این طرح چه بود؟ تأثیر این موضوعات که به‌طور کامل حل نشده در حضور مردم پای صندوق‌های رأی را چه میزان می‌دانید؟
این طرح بنا بود برای شفافیت آرای نمایندگان باشد که برخی از نمایندگان تهران به مردم قول داده بودند. ولی این قانون چون دو سوم آرای مأخوذه مجلس را می‌خواست، با سه رأی کمتر تصویب نشد. برخی نمایندگان آن را آن‌قدر بزرگ گرفتند که قوای سه‌گانه باید شفاف شود، در این صورت رأی آورد و شورای نگهبان آن را رد کرد، با اصرار مجلس به مجمع تشخیص رفت و برای همیشه معطل ماند تا اصلاح شود. در نتیجه؛ اکنون ۲۲۰ نماینده مجلس، داوطلبانه از مجلس خواسته‌اند آرای آن‌ها شفاف در معرض دید همگان قرار گیرد، می‌توانید در سایت مجلس آن را دنبال کنید!
در مورد لایحه حجاب در مجلس چه دیدگاه‌هایی وجود داشت و اختلاف‌نظر مجلس با دولت و قوه قضائیه در اجرای لایحه چه بود؟
پیش از این درباره حجاب و عفاف در میان مسئولان اراده‌ای وجود نداشت و از طرفی هم هیچ کسی را ندیده‌ام با آن مخالفت کند، اما کاری هم در این باره انجام نمی‌دهند و هر کس بیشتر وظیفه را به دیگری حواله می‌دهد. ساختگاه این نکته از بی‌ارادگی در زمینه امر به معروف و نهی از منکر است. اگر نگوییم همه جامعه ما، بیشتر افراد به ترک امر به‌معروف و نهی از منکر مبتلا شده‌اند.
برخی معتقدند در فضای عمومی کشور شور و جو انتخابات در حد مورد انتظار نیست. با توجه به وضعیت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور، چه اقداماتی را در پرشورتر شدن انتخابات و حضور مردم در پای صندوق‌های رأی مؤثر می‌دانید؟
این ادعای درستی نیست که فضای عمومی کشور شور و جو انتخاباتی ندارد. بله، تهران از این نظر نسبت به سایر استان‌ها و شهرستان‌ها هنوز شور نگرفته، ولی شاید چند هفته پیش بود که هنوز صداوسیما و شوای نگهبان بحث قبول ورود نامزدها را مطرح نکرده بودند که بنده آمار دقیقی را از صداوسیما در این زمینه دریافت کردم که می‌گفتند همین الان وضعیت حضور در انتخابات ۲درصد بهتر از چهار سال پیش روز انتخابات است. آن زمان ۴۲درصد بود و الان ۴۴درصد. اگر قدری جلوتر برویم، شور بیشتری را در انتخابات خواهیم دید، اگر برخی بگذارند! بی‌تردید مشارکت در این انتخابات از ۵۰درصد خواهد گذشت.
ناگفته نماند، پس از جنایات اسرائیل علیه مردم مظلوم غزه و شکست صهیونیست‌ها از حماس، اینک جو حاکم و فضای جامعه، بیشتر نفرت از اسرائیل و آمریکاست. حماس، یمن و در یک کلام مقاومت در این زمان در رأس جدول و پرچمش بالاست. از این گذشته تلاش این دولت چشمگیر بوده و توانسته نقایص و ضعف‌های گذشته را تا حدود زیادی جبران کند و مجلس نیز با همیاری و همکاری با دولت توانسته انقلابی‌ترین باشد.
به عنوان چهره شاخص جبهه پایداری هدف‌گذاری و اولویت برنامه‌ریزی این جبهه در انتخابات پیش رو چیست؟
ما بر این باوریم هر تشکل و گروهی که برای تثبیت نظام و ازجمله انتخابات دغدغه داشته باشد، باید با کمال همکاری با مسئولان آن‌ها هماهنگ شویم و راه گفت‌وگو و گفتمان را هموار سازیم. تلاش می‌کنیم در این راستا با همه عزیزان با صداقت رفتار کنیم. خود را برای حضور در انتخابات پرشور آماده کرده‌ایم. گو اینکه بداندیشان هر چه خواسته‌اند به پایداری نسبت داده و به آن دلخوش باشند، ما حضور و ورود در انتخابات را از وظایف جدی خویش و ورود حداکثری هر ایرانی و هر دلباخته انقلاب را وظیفه دینی و ملی می‌دانیم. هر انتخابات و حضور حداکثری ملت عزیز پای صندوق‌های رأی نیز مشت محکمی بر دهان یاوه‌گویانی است که بدخواه غیورمردان این سرزمین‌اند.
رویکرد جبهه پایداری و همچنین اظهارات شما در دوره‌های پیشین انتخابات مجلس، بر ورود افراد اصلح در لیست‌بندی این جبهه بوده است. آیا این موضوع برای انتخابات پیش رو نیز صادق است؟
افراد و اشخاص زیادی یا از شورای مرکزی پایداری بوده و یا علاقه‌مندی به این جبهه داشته‌اند. ولی روابط ما با دیگر گروه‌ها برگرفته از اصولی است که به آن پایبند هستیم و در آن کادر عمل می‌کنیم. حسن روابط با دیگران و همکاری و همفکری با دیگر تشکل‌ها، اصل غیرقابل انکار ماست. خط و خط کشی‌ها همیشه باید در قالب برادری و عمل به قانون ترسیم و بازخوانی شود.
مهم‌ترین تفاوت و نقطه تمایز جبهه پایداری با سایر جریان‌های حاضر در گفتمان اصول‌گرایی چیست؟
هر تشکل و جمعی محترم است، ولی تنها حزب و جبهه‌ای هستیم که این افتخار را دارد در رأس آن، سه فقیه مصوبات و نظراتش را با شرع مقدس و قوانین بالادستی چک می‌کنند و البته افتخار ما این است در همه فراز و نشیب‌ها و حوادث روزگار رفتار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی خود را با بیانات و مطالبات امامین انقلاب تراز می‌کنیم، این جبهه پایداری است که توانسته در همه عرصه‌ها از اول ورود تا کنون خود را این‌گونه معرفی و این‌گونه عمل کند. خواه برخی بپسندند و یا نپسندند. ادعا نمی‌کنم در این مسیر مصون از خطا بوده‌ایم؛ که برای خطاها از درگاه الهی برای خود و عزیزان در این راه، غفران و بخشش طلب می‌کنم.
این جبهه، یک تشکل گفتمانی است پیش از اینکه سیاسی باشد. پس نقد پذیر نیز خواهد بود و هرگز ادعای عصمت نداشته و ندارد، گو اینکه برخی از سر بی‌اطلاعی و غرض‌ورزی این تهمت‌ها را به این جبهه زده و می‌زنند.
برای انتخاب بهتر در این ایام چه پیشنهادی دارید؟
تنها سخنی که در پایان می‌توانم به جوانان داشته باشم این است که «الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ » باشید! گفتار را گوش داده و سپس بهترینش را انتخاب کنید. برخی اصلاً گوشی ندارند و یا گوش شنوا ندارند. این خطری است که گاه موجب جهل مرکب می‌شود که طرف تا ابد در آن حالت جهل و نادانی می‌ماند و این خوش‌خیالی به واقع بدخیالی است. خداوند متعال وضع دوزخیان در قیامت را این‌گونه در سوره ملک بیان فرموده که ملائک دوزخ از دوزخیان می‌پرسند مگر برای شما پیامبر و هدایتگرانی نیامده که به چنین روزی افتاده‌اید؟ در پاسخ می‌گویند: آمد ولی ما نه گوش شنوا داشتیم و نه عقل فعال.
«وَ قَالوُا لَو کنّا نَسمَعُ أو نَعقِلُ مَا کنّا فِی أصحَابِ السّعیِر» اگر ما گوش شنوا و یا عقل فعالی می‌داشتیم هرگز به دوزخ و این آتش سوزان نمی‌افتادیم. بین فلاسفه معروف است که می‌گویند: فلانی نه عقل متصل دارد و نه عقل منفصل؛ یعنی نه عقل خودش کار می‌کند و نه از عقل دیگران بهره می‌برد. این دگمی‌ها بالاخره کار دست طرف داده و او را به دوزخی سوزان می‌اندازد. امیدوارم این نباشیم.
خبرنگار: هادی گلسرخی
نظر شما