طلاق در صورتی محقق می شود که ازدواج دائم باشد و در خصوص ازدواج موقت طلاق جاری نمی شود. طلاق خلع و مبارات به عنوان یکی ازاقسام طلاق بائن، مختص به زمانی است که بین زوجین کراهت و بیزاری بسیاری به وجود بیاید؛ به گونه ای که ادامه زندگی در کنار هم مشقت بار و غیر قابل تحمل باشد. بین طلاق خلع و مبارات تفاوت هایی وجود دارد که در ادامه توضیح داده می شود.

اقسام طلاق

قانون مدنی ایران، طلاق را به دو دسته رجعی و بائن تقسیم کرده است. در طلاق بائن با وقوع طلاق، رابطه نکاح به طور قطعی منحل می شود و دیگر برای مرد حق رجوعی وجود ندارد. در نتیجه مرد نمی تواند بدون نکاح مجدد، زن را همسر خود قرار دهد. این نوع از طلاق در مقابل طلاق رجعی قرار می گیرد که برای مرد در زمان عده، حق رجوع قرارداده شده و مرد می تواند بدون نکاح مجدد، زندگی زناشویی را از سر بگیرد. نکته مهم این است که رجوع مرد باید در زمان عده باشد و بعد از آن دیگر حق رجوعی وجود ندارد.

طلاق خلع و مبارات

طلاق خلع و مبارات یکی از اقسام طلاق بائن است که به نوعی با توافق زوجین صورت می گیرد. در طلاق خلع طبق قانون مدنی، زن به واسطه کراهتی که از همسر خود دارد در مقابل مالی که به شوهر می دهد از وی طلاق می گیرد. اعم از اینکه مال مزبور عین مهر یا معادل آن یا بیشتر و یا کمتر از آن باشد. در واقع منظور قانون این است که زن به حدی از زندگی زناشویی ناراضی است که حاضر است برای رهایی از آن، با پرداخت مالی به همسر خود رضایت اورا برای طلاق جلب کند. مصداق عبارت عامیانه "مهرم حلال جونم آزاد"

 طلاق مبارات نیز ناشی از بیزاری و کراهت است؛ با این تفاوت که این نارضایتی از زندگی زناشویی دو طرفه بوده و مختص به یک طرف نیست. به عبارت بهتر زن و شوهر هر دو از هم اعلام بیزاری می کنند. در طلاق مبارات نیز مانند طلاق خلع زن باید با دادن مالی رضایت همسر خود را نسبت به طلاق اخذ کند. البته قانونگذار مالی را که زن در ازاء طلاق به شوهر می دهد را محدود به میزان مهر شمرده است. یعنی مال پرداختی نباید بیشتر از میزان مهریه باشد.

عده طلاق خلع و مبارات چگونه است؟

طلاق خلع و مبارات نیز مانند سایر انواع طلاق عده دارد . عده به معنای مدت زمانی است که پس از اجرای صیغه طلاق، در طی آن زن حق ازدواج مجدد ندارد. عده طلاق خلع و مبارات بر اساس این ماده سه طهر یا دوره ماهیانه است . البته اگر زن به دلایلی همچون بیماری یا غیره عادت ماهیانه نبیند،  براساس بخش انتهایی ماده ۱۱۵۱، عده طلاق خلع و مبارات سه ماه خواهد بود . در خصوص زنانی هم که باردار هستند ، مدت زمان عده طلاق خلع یا مبارات براساس ماده ۱۱۵۳ قانون مدنی تا پایان وضع حمل آنان است .

آیا مرد می تواند در طلاق خلع و مبارات به زن رجوع کند؟

پیش تر اشاره شد که طلاق خلع و مبارات از اقسام طلاق بائن است؛ بنابراین حق رجوعی برای مرد وجود ندارد. اما قانون برای رعایت حال زن، حق رجوع به مالی که به شوهر خود داده است را در زمان عده قائل شده است که در این صورت با رجوع زن، طلاق خلع و مبارات به طلاق رجعی تبدیل می شود و مرد حق رجوع در ایام عده را خواهد داشت. لذا مادامی که زن رجوع نکرده باشد، طلاق وی بائن بوده و حق رجوعی برای مرد وجود نخواهد داشت.

فائزه مجردیان- خبرنگار تحریریه جوان قدس