برخی از متخصصان معتقدند پاندمی‌ کرونا، سبب افت ۳۰ درصدی شناسایی موارد سل در دنیا و ایران شده و متأسفانه شاخص های برنامه جهانی کنترل سل را حداقل پنج سال به عقب بازگردانده و طبیعتاً ما را از تعهدات بین المللی و ملی موجود در این زمینه به طور قابل توجهی دور کرده است.

سل چگونه منتقل می شود؟

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی یزد با اشاره به اینکه بیماری سل جزو بیماری های قابل پیشگیری است، می گوید:میکروب این بیماری از طریق تنفس وارد بدن می‌شود و گاهی سال‌ها به صورت نهفته دربدن باقی می ماند و درصورت وجود شرایط مناسب مانند ضعف سیستم ایمنی بدن یا ابتلا به بیماری هایی که زمینه ‌ساز ابتلا به سل هستند، عامل بیماری‌ زا فعال می شود و ایجاد بیماری می کند.

مسعود احتشام در گفت وگو با قدس آنلاین با تأکید براینکه سل یکی از بیماری های واگیراست که بخوبی قابل پیشگیری و درمان است، می افزاید:عامل این بیماری میکروب سل است که با ورود به بدن، فرد را آلوده و سپس بیمار می کند و علایمی مثل سرفه مداوم بیش از سه هفته ،خلط خونی،کاهش وزن،ضعف و بیحالی مفرط، تب و عرق شبانه به دنبال خواهد داشت.              

وی ادامه می دهد:میکروب سل از طریق تنفس وارد ریه ها می شود و زمانی که فرد مسلول سرفه یا عطسه می کند، ذرات این میکرب وارد هوا می شود و اگر فرد سالمی به مدت طولانی در محیطی بسته با این فرد قرار گیرد،با تنفس این هوا، میکروب سل وارد ریه های وی می شود.

این فوق تخصص ریه با بیان اینکه میکروب سل ممکن است قسمت های دیگر بدن همچون کلیه ها، استخوان و مغز را نیز درگیر کند،می گوید: دراین حالت، سلول های دفاعی بدن وارد نبرد می شوند ولی به طور معمول، موفق به از بین بردن میکروب نمی شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی یزد با اشاره به اینکه با توجه به رشد بیماری سل درجهان، باید جامعه نسبت به این بیماری آگاهانه و هوشیارانه برخورد کند، ادامه می دهد: اطلاع رسانی در مورد این بیماری،شناساندن و نحوه پیشگیری و پیگیری درمان بیماری سل می تواند در کنترل آن در جامعه بسیار مؤثر باشد.

دکتر احتشام توضیح می دهد: از زمان طفولیت که واکسن های این بیماری زده می شود، ایمنی مادام العمر به این میکروب ایجاد می کند، اما به دلایل بیماری های خاصی که ممکن است فرد به صورت اکتسابی بگیرد، مثل دیابت، قند و بیماری هایی که سیستم ایمنی را مجدد پایین بیاورد، فرد مستعد می شود به این بیماری نیز که جزو بیماری های قابل کنترل بوده مبتلا شود.

سل در کدام نواحی شایع است؟

این فوق تخصص ریه و مراقبت های ویژه با بیان اینکه شیوع این بیماری در نواحی شرق کشور و بخصوص سیستان و بلوچستان که با افغانستان و پاکستان که افراد غیرواکسینه زیادی در آن وجود دارد، بسیار بیشتر دیده می شود، می گوید: با توجه به رشد بیماری های غیرواگیردار مثل دیابت، فشارخون و... که سیستم ایمنی بدن را پایین می آورد، روند این بیماری دوباره در حال افزایش است.

وی ادامه می دهد: حتی پس از پاندمی کووید سیستم ایمنی افراد دستخوش تغییراتی شده و این گونه بیماری ها را بیشتر از گذشته می بینیم که باید بیشتر به فکر این بیماری باشیم.

بیماری سل از آن گروه بیماری هایی است که اگر تشخیص داده نشود شروع به حالت خوردن ریه و یا سبب ایجاد حفره هایی در ریه می شود.عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی یزد با تأکید بر اینکه اگر به فکراین بیماری نباشیم ممکن است فرصت را از دست بدهیم، می افزاید: این بیماری از آن گروه بیماری هایی است که اگر تشخیص داده نشود شروع به حالت خوردن ریه و یا سبب ایجاد حفره هایی در ریه می شود که زنده ماندن این میکروب و باکتری موجب می شود از راه ریه و پخش شدن ذرات آن موجبات ابتلای سایر افرادی که با فرد تماس دارند، را به وجود آورد.

دکتر احتشام با اشاره به اینکه علایم این بیماری متفاوت است و ممکن است برخی علایمی همچون خلط خونی و کسانی سرفه های شدید داشته باشند، ادامه می دهد:حتی برخی از مبتلایان به این بیماری ممکن است بدون علامت باشند و با کاهش وزن خودش را نشان دهد و یا سرفه های گذرایی که مرتب می آید و می رود.

این فوق تخصص ریه و مراقبت های ویژه با تأکید به اینکه اگر در خانواده ای فردی دارای این علایم باشد دیگر اعضای خانواده هم باید تست این بیماری را انجام دهند؛ می گوید: تست این بیماری بسیار راحت است که با تزریق پوستی و تعیین میزان قرمزی و واکنش به آن تزریق روی پوست سنجیده می شود، همچنین آزمایش خلط در سه روز متوالی یکی دیگر از روش هاست که در این روش خلط فرد جمع آوری می شود و بررسی می شود.

وی می افزاید: افرادی که مشکوک تر باشیم با تصویربرداری از قفسه سینه تشخیص این بیماری انجام می شود و همچنین نمونه برداری از نواحی تحتانی تر ریه برای افرادی که شک بالایی نسبت به بیماری این افراد وجود دارد با آندوسکوپی ریه انجام می شود.

بیماری سل چگونه درمان می شود؟

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی یزد به درمان چهار دارویی بیماری آسم اشاره می کند و ادامه می دهد: فرد بیمار این چهار دارو را در عرض ۶ ماه مصرف می کند و بهبودی کامل حاصل می شود، در این بین افرادی هستند که ممکن است سیستم ایمنی آن ها به گونه ای باشد که طول درمان کمی بیشتری داشته باشند، ولی قطعاً درمان کامل برای آن ها انجام خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه این بیماری درمان کامل دارد و افراد می توانند به بهبودی کامل برسند، می افزاید: درصورتی که فرد مبتلا به سل درمان کامل نشود و داروها را تا پایان دوره درمان استفاده نکند، بیماری نهفته می ماند و به سل مقاوم به دارو تبدیل می شود.