به گزارش قدس آنلاین، بحث سوء پیشینه کیفری در خلال مجازات های تبعی مطرح می گردد. مجازات های تبعی، مجازات هایی هستند که صرفا در بعضی از جرائم عمدی، علاوه بر مجازات اصلی، بر مرتکب جرم تحمیل می شود و بسته به نوع آن، فرد برای مدتی معین، از برخی خدمات و حقوق اجتماعی محروم می شود. بنابراین سوء پیشینه کیفری همان اعتباری است که مرتکب جرم، در اثر ارتکاب بعضی از جرائم از دست می دهد. یا به عبارتی فرد صلاحیت عهده دار شدن برخی از امتیازات و مسئولیت ها و حقوق اجتماعی را از دست می دهد که می تواند به صورت موقت یا دائمی باشد.

سوء پیشینه کیفری درچه جرایمی ایجاد می شود؟

موارد سوء پیشینه کیفری مطابق با ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی، محکومیت قطعی کیفری در جرایم عمدی، پس از اجرای حکم یا شمول مرور زمان، در مدت زمان مقرر در این ماده محکوم را از حقوق اجتماعی به عنوان مجازات تبعی محروم می کند:

الف) هفت سال در محکومیت به مجازات های سالب حیات و حبس ابد از تاریخ توقف اجرای حکم اصلی.

ب) سه سال در محکومیت به قطع عضو، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده بیش از نصف دیه مجنی علیه باشد، نفی بلد و حبس تا درجه چهار.

پ) دو سال در محکومیت به شلاق حدی، قصاص عضو در صورتی که جنایت وارد شده نصف دیه مجنی علیه یا کمتر از آن باشد و حبس درجه پنج.

تبصره ۱ : در غیر موارد فوق، مراتب محکومیت در پیشینه کیفری محکوم درج می شود لیکن در گواهی های صادره از مراجع ذی ربط منعکس نمی گردد، مگر به درخواست مراجع قضایی برای تعیین یا بازنگری در مجازات.

تبصره ۲ : در مورد جرایم قابل گذشت در صورتی که پس از صدور حکم قطعی با گذشت شاکی یا مدعی خصوصی، اجرای مجازات موقوف شود اثر تبعی آن نیز رفع می شود.

تبصره ۳ : در عفو و آزادی مشروط، اثر تبعی محکومیت پس از گذشت مدت ها ی فوق از زمان عفو یا اتمام مدت آزادی مشروط رفع می گدد. محکوم در مدت زمان آزادی مشروط و همچنین در زمان اجرای حکم نیز از حقوق اجتماعی محروم می گردد.

در نتیجه طبق این ماده، فردی که مر تکب مجازات های مقرر در ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی شده است، با گذشت مدت زمان های فوق، اعاده حیثیت می شود و وضعیتش مانند قبل از ارتکاب جرم می شود و آثار تبعی محکومیتش از بین خواهد رفت.

آیا سوء پیشینه کیفری دائمی است؟

سوء پیشینه کیفری تنها در پاره ای از موارد دائمی بوده و در باقی جرائم پس از گذشت مدت زمانی که قانونگذار تعیین کرده، از بین رفته و از پیشینه متهم پاک می شود. در نتیجه متهم می تواند از حقوق اجتماعی مقرر در قانون بهره مند شود.

محکومیت موثر کیفری چیست؟

جرایم درجه یک تا درجه پنج کیفری جزوه جرایمی هستند که به عنوان سوء پیشینه کیفری موثر محسوب می شوند. این جرائم بین ۲ تا ۷ سال حبس داشته و علاوه بر مجازات اصلی، فرد را از برخی حقوق اجتماعی برای مدت معین محروم می کند. مثل استخدام در شرکت ها، اداره ها و ....

نکاتی پیرامون محکومیت موثر کیفری یا سوء پیشینه

 -حکم محکومیت قطعی در جرائم عمدی فوق الذکر باعث محرومیت از حقوق اجتماعی می شود، بنابراین در جرائم غیر عمدی مثل جرائم رانندگی محرومیت از حقوق اجتماعی وجود ندارد.

-ارتکاب جرائمی که مجازات قانونی آن شلاق تعزیری، جزای نقدی و حبس تا دو سال باشد، محکوم را از حقوق اجتماعی محروم نمی سازد و در گزارش مراجع ذی ربط تحت عنوان گواهی سوء پیشینه کیفری منعکس نخواهد شد.

-عفو خصوصی ( عفو رهبری ) آثار محکومیت را از بین نمی برد، در حالی که عفو عمومی ( توسط مجلس ) آثار محکومیت زایل می شود و شخص می تواند از حقوق اجتماعی خود بهر ببرد.

فائزه مجردیان _ خبرنگار تحریریه جوان قدس