اگر حسادت بر شما غلبه کند میتواند تاثیر منفی در زندگی شما بگذارد. با شناخت درست و دقیق این هیجان پیچیده میتوانید با موقعیت های حسادت برانگیز به طور موثر مقابله کنید. اولین نکته ای که باید بدانید، این است که حسادت یک نیاز فطری نیست. در بعضی فرهنگ ها، افراد به شدت حسود هستند، ولی در فرهنگ های دیگر حسادت چیزی ناشناخت است. حسادت به طرز اجتناب ناپذیری با میل به کنترل فرد دیگری که برای ما مهم است، مرتبط است. انسان زمانی نسبت به فرد دیگر احساس حسادت میکند که در عین اینکه به او وابسته است، احساس ناامنی و نگرانی نیز میکند. حسادت مانند تضمین خواستن است، به این صورت که آن شخص باید تضمین کند که همیشه با شما باشد و شما را دوست بدارد. البته واضح است که این کار واقع بینانه نیست.

چه نوع ارزیابی هایی ممکن است به احساس حسادت بینجامد؟ احتمالاً خواسته هایی مانند:

- می خواهم هر وقت که من نیاز دارم او در دسترس من باشد.

- او تنها در صورتی خوب است که تمام نیازهای مرا ارضا کند.

- او چون خواسته های مرا ارضا نمی کند فرد بدی است.

- او مدیون من است بنابراین باید طبق خواسته من رفتار کند.

این نوع باورها شما را در روابط با افراد، بازنده میکند. زیرا غیر واقع بینانه هستند و مسلماً در شما احساس بدبختی و بیچارگی ایجاد میکند.

مارگارت مید، حسادت را این گونه تعریف می کند: «حسادت، احساس غم انگیز و منفی است که در احساس ناامنی و حقارت ریشه دارد.» حسادت هیجانی مخرب است که از احساس منفی نسبت به خویشتن ناشی می شود.

شما می توانید با استفاده از تفکر منطقی خود به شیوه ی زیر درباره ی موقعیت های حسادت برانگیز با خود حرف بزنید:

- واقعیت این است که من به محبت فلان شخص نیاز دارم اما میدانم که نمی توانم چیزی را که مال خودم نیست بخواهم.

- گاهی اوقات چیزی را که از فلان شخص میخواهم به دست میآورم و گاهی هم به دست نمی آورم. بنابراین همواره باید بین جنبه های منفی و مثبت تعادل ایجاد کنم.

- هر چه خواسته های بیشتری از دیگران داشته باشم، بیشتر خود را در معرض ناکامی قرار میدهم. بنابراین باید برای ارضای نیازهایم به داشته های خودم متکی باشم.

- وقتی دیگران خواسته های مرا برآورده نمیسازند، ناراحت و مأیوس می شوم، اما این یک واقعیت

است و باید آن را پذیرفت.

مطالعاتی که در زمینه ی نحوه ی مقابله افراد با حسادت انجام شده است به نتایج جالبی دست یافته اند که به برخی از آنها اشاره میشود. یک زمینه یابی عمومی در نیوزلند نشان داد که زنان از طریق رویارویی با شوهران خود، ابراز ناراحتی، وارد کردن اتهام متقابل همراه با گریه و عصبانیت و تلاش برای جذاب و دوست داشتنی نشان دادن خود، با حسادت مقابله می کنند. مردان بیشتر از زنان از طریق نادیده گرفتن مسئله و امیدوار بودن به برطرف شدن آن، با حسادت کنار می آیند. مردان و زنان در استفاده از پاسخ های مقابله ای زیر تفاوتی با هم نداشتند: تعهد گرفتن از همسران خود، اندیشیدن به قطع رابطه و واگذار کردن مسئله به خانواده یا دوستان خود. حسادت در سنین جوانی و نوجوانی به بیشترین مشکلات منجر میشود. افراد مسن تر و همچنین کسانی که از عزت نفس بالایی برخوردارند کمتر احساس حسادت میکنند.

این افراد، با استفاده از مهارت های زیر میتوانند احساس حسادت خود را کنترل نموده و از منحرف شدن مسیر زندگی خود در نتیجه ی حسادت جلوگیری گنند:

- مقابله ی سازنده با خشم

- عدم اشتغال ذهنی در مورد غیر منصفانه بودن موقعیت نامطلوب

- تأسف نخوردن درباره ی خود

- اجتناب از سرزنش دیگران

- حفظ عزت نفس خود

- سرگرم ساختن خود با فعالیت های معنی دار

- وادار ساختن خود به جدی نگرفتن مشکلات و ادامه ی زندگی

مرور چند مهارت مقابله‌ای:

- استفاده از سیستم های حمایتی: وقتی فرد محبوب شما در دسترس نیست یا توجهی به شما ندارد، به افرادی تکیه کنید که از شما حمایت میکنند.

- حل مسئله: با استفاده از مهارت های حل مسئله، راهبردهایی واقع بینانه برای دریافت محبت و توجه پیدا کنید. به خاطر داشته باشید که نمیتوانید محبت و توجه را فقط از یک فرد خاص بخواهید.

 - خود آرام سازی: با استفاده از مهارتهای خود آرام سازی احساس ناامتی ناکامی و خشم خود را کاهش دهید.

- حفظ کنترل درونی: به خاطر داشته باشید که احساس ارزشمندی شما بر دستاوردهای شخصی و منابع درونی خودتان استوار است و توسط فرد دیگری تعیین نمی شود.

- ورزش کردن: ورزش روش خوبی برای فراموش کردن احساسات ناخوشایند و انجام کاری مفید برای خود است.

- شوخ طبعی: خودتان را زیاد جدی نگیرید. یاد بگیرید تا به تمایل خودتان برای بدبخت جلوه دادن خود بخندید.

- پاداش ادن به موفقیت های خود: خود ا به خاطر حس حسادت تحقیر نکنید و به خاطر اعتراف کردن به حسادت خود و تلاش برای غلبه بر یافتن برآن به خود پاداش دهید.

الهه ضمیری - خبرنگار تحریریه جوان قدس