اخیرا بحث عرضه نوعی خاصی از قلیان با عنوان «قلیان اکسیژن» در برخی کافی شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌ها خبرساز شده؛ موضوعی که گویا در راستای اجرای طرح مطالعاتی وزارت بهداشت در ۱۰ استان کشور است؛ چراکه متخصصان و مسئولان سلامت همواره نسبت به شکستن قبح استعمال قلیان در میان خانواده‌ها و استعمال آن به صورت گروهی و سرگرمی و در نهایت هم افزایش چندین برابری مصرف آن در زنان و مردان و بروز عوارض قلبی و تنفسی ناشی از آن در سنین پایین‌تر، هشدار داده‌اند.
قلیان اکسیژن یا گازN۲O چیست؟
کیانوش جهانپور، سخنگوی پیشین وزارت بهداشت در مصاحبه با خبرنگار تحریریه جوان قدس در مورد ماهیت و آنچه قلیان اکسیژن خوانده می‌شود، گفت: سهم اکسیژن از ترکیب گازهای به کار گرفته شده قلیان اکسیژن حدود ۸۰ درصد است و نیتروژن می‌تواند به میزان ۵ درصد به ترکیب گازها اضافه شود. موضوع و نام قلیان اکسیژن غلط‌انداز و شبهه‌ناک است، نام اصلی آن N۲Oهست. عنوان قلیان اکسیژن باعث می‌شود افراد فکر کنند اکسیژن بیشتری دریافت می‌کنند، باید بگویم اینطور نیست. مدت هاست در کشورهای مختلف روی کاربردهای غذایی و دارویی این گاز مطالعه می‌شود.
جهانپور افزود: در کشورما هم بیش از ۱۵ سال است که روی گاز (N۲O) یا همان «قلیان اکسیژن» مطالعه می‌شود. این گاز مجوزهای اولیه را برای استفاده‌های پزشکی دریافت کرده بود ولی در کافی‌شاپ‌ها به صورت مجاز عرضه نمی‌شد. طبق شنیده‌ها در سال‌های اخیر وزارت بهداشت در قالب یک طرح آزمایشی، این محصول را جهت بررسی کاهش مصرف سایر محصولات دخانی عرضه کرده است اما تاکنون نتیجه قطعی آن مشخص نیست.
استفاده از گاز اکسیژن باعث عوارض عصبی می‌شود
وی در مورد ضررهای استفاده این گاز گفت: ممکن است این محصول موجب کاهش میل افراد به سایر محصولات دخانی شود، اما قطعا آسیب‌هایی هم دارد. یکی از بارزترین عوارض استنشاق این گاز تا امروز دفع و کاهش ویتامین‌ها ازجمله B۱۲، کم خونی، عوارض عصبی، لرزش دست، حالت خنده یا خلسه و کاهش فشار خون بوده است.
جهانپور با تاکید بر اینکه این قلیان به طور کلی عارضه مرگ را به دنبال ندارد، بیان کرد: عدم ترویج و تبلیغات این محصول از سمت وزارت بهداشت، عدم ارائه به سنین پایین و ارائه هشدارهایی چون عدم رانندگی بعد از استنشاق باید قبل از توزیع عمومی «قلیان اکسیژن» صورت بگیرد. افرادی که این محصول را استفاده می‌کننئ باید در نظر داشته باشند که تا چند ساعت پس از استنشاق این گاز از انجام فعالیت‌هایی چون رانندگی، استفاده از دوچرخه، اسکوتر، موتورسکلیت و یا کار با وسایلی که نیازمند دقت بالا و هوشیاری و خطر ساز است، خود داری کنند؛ زیرا ممکن است ضریب دقت و هوشیاری این افراد تا چند ساعت کاهش یابد.
وی افزود: استفاده از واژه «قلیان اکسیژن مجوزدار» ترویج تلقی شود. حتی اگر این محصول عوارض و پیامدهایش کمتر از سایر دخانیات و یا داروهای روانگردان باشد؛ قاعدتا سیاست ترویج، سیاست درستی نیست، یعنی نباید تبلیغ شود، زیرا مصرف تفننی آن هم آسیب‌هایی دارد و در کشور ما تبلیغات کالای آسیب‌رسان به سلامت ممنوع است.
سخنگوی پیشین وزارت بهداشت در پایان گفت: باید در ترویج یا تبلیغ «قلیان اکسیژن» احتیاط کرد ولی در عین حال ممنوعیت مطلق و عدم عرضه هم ممکن است این محصول را به زیر زمینی شدن ببرد که مشکلات، عواقب و پیامدهای بدی داشته باشد.
خدابخش حکیمی- خبرنگار تحریریه جوان قدس
نظر شما