به گزارش قدس خراسان، یکی از دلایلی که موجب شد مشهد به عنوان شهر جهانی گوهرسنگ از سوی سازمان بین‌المللی یونسکو انتخاب شود، رونق بازار خرید و فروش سنگ‌های تراش‌خورده عقیق و فیروزه در مشهد به ویژه بازار رضا(ع) بود که سال‌هاست به دست استادکاران گمنام این عرصه رقم می‌خورد؛ استادانی که تخصص، نام‌آوری و آموزششان در تراش گوهرسنگ‌ها خبر از میراثی غنی برای شهر مشهد می‌داد و بی‌آنکه خودشان بدانند، آغازگر مسیری بودند که نتیجه آن مطرح شدن نام مشهد در دنیا برای نخستین بار در زمینه گوهرسنگ‌ها بود.
متأسفانه مشهدی‌های هنردوست و فعالان عرصه تراش گوهرسنگ، ۹اردیبهشت در گمنامی تمام یکی از استادان مطرح خود یعنی «استاد غلامرضا غلامیان» را برای همیشه از دست دادند.
مرحوم غلامیان که از هشت سالگی به واسطه پرکردن یک فراغت تابستانه همراه برادرش از یک کارگاه تراش سنگ در محله‌شان سردرآورد، با عشق و علاقه به مسیرش ادامه داد تا جایی که توانست تک‌تک اعضای خانواده‌اش را با تراش گوهرسنگ‌ها عجین کند و هنرش را به ۶ برادر دیگرش و بعدها به همسر، فرزندان و شاگردانش هم سرایت دهد.
او از معدود استادان دغدغه‌مندی بود که در کنار آموزش سبک خود به شاگردانش، به روایت‌های مشتریان خارجی‌اش از تراش سنگ‌ها در کشورهای دیگر توجه کرد و همین امر سبب شد برای دریافت تخصص بیشتر در مهارت خود، راهی کشورهایی نظیر هندوستان شود و نامی ماندگار از خود به جای بگذارد.
فقدان استاد ارزشمند مشهدی را می‌توان به خوبی در گفته‌های مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی احساس کرد که خبر فوت را به رسانه‌ها این‌گونه داده است: «این هنرمند پیشکسوت تراش سنگ‌های قیمتی، نقش فراوانی در آموزش و تربیت هنرمندان این رشته در سطح خراسان رضوی داشت و در انتقال دانش حرفه‌ای تراش گوهرسنگ‌ها به خصوص در آموزش‌های مرتبط با مدارس و زندان‌ها بسیار تأثیرگذار بود. به طور یقین ضایعه فقدان استادی همچون غلامرضا غلامیان، تأثیر قابل توجهی بر روند آموزش حرفه‌ای این رشته خواهد گذاشت».
سیدجواد موسوی در گفت‌وگو با قدس خراسان درباره این استاد برجسته تراش عقیق استان عنوان می‌کند: استاد غلامیان یکی از پیشکسوتان گوهرتراشی بود که در تربیت گوهرتراشان نقش بسزایی داشته است. آموزش‌های استاد به گونه‌ای بود که طی چند ماه آموزش، این افراد مهارتی را کسب می‌کردند که اشتغال آن‌ها را تضمین می‌کرد.
وی ادامه می‌دهد: او به معنای واقعی یک معلم بود چرا که سعی و تلاشش فراتر از وظیفه بود. او با جان و دل، دانش‌آموزان و شاگردانش را با تواضع آموزش می‌داد و با وجود اینکه از ایثارگران دفاع مقدس بود؛ اما هیچ وقت از امتیاز ایثارگری استفاده نکرد و همیشه آموزش دادن به جای کسب درآمد، اولویت او بود.
مسئول دبیرخانه مشهد؛ شهر جهانی گوهرسنگ‌ها نیز می‌گوید: متأسفانه چند روزی است عزادار از دست دادن یکی از استادان برجسته تراش عقیق هستیم؛ استادی که شاگردان بسیاری را به ویژه به تراش عقیق علاقه‌مند کرد و سبب شد تراش این سنگ رونق خوبی بگیرد.
ملیحه سلطانی به نحوه آشنایی با استاد غلامیان اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: زمانی که مشهد شهر جهانی گوهرسنگ‌ها شد، یکی از زیرساخت‌ها، زیرساخت فرهنگی و آموزش و ترویج تراش گوهرسنگ‌ها بود و همین امر مقدمه آشنایی ما با استاد غلامیان شد. به دنبال شناسایی اساتیدی بودیم که بتوانند در زمینه آموزش به ما کمک کنند و موجب تحول شوند. در یکی از بازدیدهای میدانی با استاد آشنا شدیم که با خانواده خود و چند شاگرد در یک کارگاه بدون امکانات خاص کار می‌کردند.
او استاد را فردی دغدغه‌مند می‌داند و می‌گوید: در همین بازدید و در سال ۹۶ استاد دغدغه‌هایش را درباره تراش گوهرسنگ‌ها به ویژه عقیق مطرح و تأکید کرد اگر به این عرصه توجه نشود، مخاطرات جدی این هنر را تهدید می‌کند. در ادامه به دلیل تخصص و تبحر او را در هنرستان پیامبر اعظم(ص) برای آموزش به دانش‌آموزان جذب کردیم و استاد پذیرفتند استاد دانش‌آموزان ما باشند.
سلطانی به نقش استاد غلامیان در ماندگاری دانش‌آموزان هنرستان در رشته تراش سنگ‌های قیمتی اشاره و عنوان می‌کند: تا پیش از آمدن استاد به هنرستان، دانش‌آموزان به این رشته جذب نمی‌شدند و در نهایت اگر جذب می‌شدند، ماندگاری نداشتند و همیشه ما مورد نقد بودیم که این چه رشته‌ای است. اگر در یک کلاس ۳۰نفر ثبت‌نام می‌کردند، در نهایت تعداد معدودی می‌ماندند. با آمدن استاد غلامیان و عشقی که به آموزش داشتند و فضای صمیمی که شکل گرفت، این رشته متحول شد و براساس آمار تعداد دانش‌آموزان این رشته افزایش یافت و شاگردان این استاد به صورت ۱۰۰درصد جذب بازار کار شدند.
مسئول دبیرخانه مشهد؛ شهر جهانی گوهرسنگ‌ها ادامه می‌دهد: دانش‌آموزان هنرستان شهید چراغچی هم پس از هنرستان پیامبراعظم(ص) از وجود استاد بهره بردند که بدون هیچ چشمداشتی اثرات آموزش خود را در این هنرستان هم داشتند. کار استاد و تأثیر تربیتی او در کانون اصلاح و تربیت، بخش تراش گوهرها کاملاً مشهود بود و باید گفت در حال حاضر ما به صورت واقعی عزادار هستیم و به این فکر می‌کنیم چه کسی جایگزین استاد شودکه هم آموزش بی‌نقصی داشته باشد و هم با عشق و علاقه خود بتواند در شخصیت آن‌ها تأثیر بگذارد.
رئیس اداره آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کارودانش آموزش و پرورش خراسان رضوی از دیگر کسانی است که به نقش اساسی استاد غلامیان در آموزش دانش‌آموزان تأکید می‌کند و می‌گوید: یکی از دلایلی که مشهد به عنوان شهر جهانی گوهرسنگ‌ها از سوی ارزیابان بین‌المللی تأیید شد، وجود رشته‌های مربوط به گوهرسنگ‌ها بود. در آموزش و پرورش نیروی رسمی برای رشته تراش سنگ نداشتیم و مجبور بودیم از طریق میراث فرهنگی و صنایع دستی برای تأمین معلم اقدام کنیم. فرایند آموزش، مطلوب ما نبود تا زمانی که استاد غلامیان وارد این عرصه شد و با وجود تخصص استاد، این رشته که مورد نیاز شهر مشهد است، جان گرفت.
حسین حسین‌پور اضافه می‌کند: از نظر اخلاقی، تربیتی، آموزشی، انضباطی، اخلاق حرفه‌ای و کار در بازار، استاد الگوی دانش‌آموزان بودند و شاگردان او بیکار نیستند و این رشته را مدیون استاد غلامیان هستیم. با رفتن او ضربه بزرگی به رشته آموزش تراش سنگ وارد شد.
مریم محمدزاده از شاگردان استاد غلامیان درباره تخصص استاد در زمینه تراش گوهرسنگ‌ها می‌گوید: حدود ۱۰ سال هم شاگرد استاد و هم همکار او بودم. در زمینه تراش سنگ‌ها استادان بسیاری هستند که بسته به تخصص و امکانات کارگاه خود، یک نوع سنگ را تراش می‌دهند؛ اما تفاوت استاد غلامیان با بقیه استادان عرصه تراش گوهرسنگ‌ها این بود که هر سنگی را با تبحر و سبک متفاوت خود می‌تراشید و ارزش آن را چندین برابر می‌کرد.
به گفته سایر شاگردان استاد، آموزش و یاد دادن از رویه‌های استاد غلامرضا غلامیان بود. در حالی که او می‌توانست به دلیل سبکی که در تراش گوهرسنگ‌ها داشت، درآمد چندبرابری داشته باشد؛ اما خود را وقف آموزش شاگردانی کرد که حالا هریک یا نان‌آور خانواده‌ای هستند یا می‌توانند از این راه برای خود کسب درآمد کنند. مرور زندگی این استاد اخلاق، این شعر نظیری نیشابوری را به ذهن می‌آورد: «درس معلم ار بود زمزمه محبتی... جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را»
خبرنگار: طاهره فجر داودلی
نظر شما