"فرانک هوگربیتس هلندی" پیش از این نیز پیش بینی‌ وقوع زمین‌لرزه هایی با بزرگای ۶ تا ۷ ریشتر را برای نهم و دهم اردیبهشت ۱۴۰۲ در مناطق غربی و شمال‌شرقی ایران و عنوان کرده و پس از آن نیز در شهریور ۱۴۰۲ در توییتی، از زمین لرزه ای به قدرت ۸/۶ ریشتری مراکش خبر داده بود.

دکتر مهدی زارع، عضو هیئت علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی در خصوص ادعای اخیر وی به قدس آنلاین می گوید: فرانک هوگربیتس هلندی بدون انتشار هیچ دلیل یا مقاله علمی ادعا کرده بین ۱۸ تا ۲۰ اردیبهشت۱۴۰۳ زلزله قدرتمندی در دنیا رخ می دهد.

این کارشناس هلندی جای خاصی را به عنوان محل رخداد عنوان نکرده است. این گونه پیش بینی ها در پهنه های گسترده ای صورت می گیرد. هورگربیتس علاوه بر ادعاهای اخیر خود، در اسفند ۱۴۰۱ مدعی شده بود در نواری در منطقه غربی ایران زلزله رخ می دهد.

زارع ادامه می دهد: در واقع این نوع ادعاها چه از سوی هوگربیتس و یا همفکرانش مطرح شده باشد، عملا پیش بینی محسوب نمی شوند چراکه آنان ناحیه ای را هدف می گیرند که به احتمال زیاد هر زمین لرزه ای که در آن پهنه لرزه خیز رخ دهد آن را به صحت پیش بینی خود ربط دهند.

شایعات بی پایه و اساس

استاد پژوهشکده زمین شناسی می افزاید: پرسش اصلی اینجاست که مردم جامعه ایران تا چه اندازه به شایعات ترسناک و بی پایه و اساس واکنش نشان می دهند؟

پیش بینی زلزله در هیچ مقاله علمی تبیین و تشریح نشده است؛ چراکه توانایی پیش بینی دقیق زلزله به ویژه در زمان کوتاه و بی درنگ، همچنان پدیده ای محدود و پر از چالش برای بشر است.چه خوب است مخاطبان هوگربیتس و تمام آنانی که به شیوه او مشغول به توسعه ایده های شبهه علمی خود هستند، موارد پیش بینی های اشتباه و غیر معتبر را نیز راستی آزمایی و بازتاب دهند تا صرفا یک زلزله مهم پیش بینی شده ششم فوریه ۲۰۲۳ موجب نشود تا همه دیدگاه ها و نظرات شان صحیح پنداشته شود.

این استاد دانشگاه بیان می کند: توجه به این نکته ضروری است که پیش بینی زلزله در هیچ مقاله علمی تبیین و تشریح نشده است؛ چراکه توانایی پیش بینی دقیق زلزله به ویژه در زمان کوتاه و بی درنگ، همچنان پدیده ای محدود و پر از چالش برای بشر است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی اذعان می کند: در حال حاضر بیشتر زمین لرزه ها بدون هیچ هشداری رخ می دهند، این در حالی است که روش‌هایی برای شناسایی مناطق با خطر افزایش یافته است و پیش‌یابی و پیش‌بینی زلزله برای کوتاه مدت وجود دارد که توسط پژوهشگران زلزله شناسی آزموده می شود؛ اما به جرئت می توان گفت هنوز هیچ روش قابل اعتمادی به ویژه برای پیش بینی زمان دقیق زلزله وجود ندارد.

زارع می افزاید: هوگربیتس که زلزله شناس نیست، در حوزه ای مداخله می کند که تخصصی در آن ندارد، ولی با ایجاد فضایی هیجان انگیز در رسانه‌ها، پیرامون پیش‌بینی‌هایش هر روز توجه بیشتری از افکار عمومی را به خود جلب می کند؛ رفتاری که مصداق بارز شبه علم است.

وی ادامه می دهد: علاوه بر این، او به‌روزرسانی‌هایی را در مورد تحقیقات جدید مرتبط با فناوری پیش‌بینی زلزله و کاربرد آن در کشورهای مختلف در سراسر جهان ارائه می‌کند که همگی با سبک بصری منحصر به ‌فردی ارائه شده‌اند که درک آنچه را که در هر لحظه در حال وقوع است برای خوانندگان آسان می‌کند؛ بنابراین شکی نیست که این عده همچنان از طریق رسانه های اجتماعی مطالب مهمی را با ظاهری علمی و با به کاربردن برخی واژه ها و نمادهای تخصصی ارائه می کنند و از این طریق بر افکار عمومی اثر می گذارند، در حالی که منطق و استدلال علمی و شواهد کافی و قابل آزمون در مورد آن ها وجود ندارد.