قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای برقراری آتش بس پس از نه ماه کشت و کشتار و ویرانگری رژیم اشغالگر در غزه، در حالی شامگاه گذشته با ۱۴ رای مثبت و یک رای ممتنع (روسیه) از تصویب شورای امنیت سازمان ملل گذشت که بسیاری پشت پرده این گام واشنگتن را «نجات اسرائیل» ارزیابی می کنند. قطعنامه پیشنهادی اخیر با عنوان قطعنامه ۲۷۳۵ که دارای هفت بند می باشد بدون هیچ رأی مخالفی در نشست شورای امنیت سازمان ملل تصویب شد.

آمریکا که قطع نامه مذکور را ارائه داده، پیشتیبانی مالی، نظامی، سیاسی و دیپلماتیک آن از رژیم صهیونیستی بر کسی پوشیده نیست و اثبات مشارکت ایالات متحده در عملیات آزادی چهار اسیر اسرائیلی موید همین مشارکت راهبردی میان دو متحد می باشد.

با این حال یانکی ها که تاکنون سه بار قطع نامه های پیشنهادی کشورهای مختلف برای اتش بس در غزه را وتو کرده اند، حالا خود وارد گود شده و تصمیم دارند در نقش میانجی ایفای نقش کنند.

بایدن ۱۱ خرداد از ابتکار خود برای پایان دادن به جنگ غزه رونمایی کرد. مفاد توافق مطرح شده که سه مرحله‌ بوده و ۱۲۴ روز طول خواهد کشید؛ به شرح زیر است؛ مرحله نخست:  آتش بس ۴۰ روزه، آزادی ۳۳ اسیر اسرائیلی، آزادی ۸۰۰ اسیر فلسطینی، بازگشت مردم غزه به خانه‌های خود در شمال نوار غزه؛ مرحله دوم: آتش بس ۴۲ روزه، بقیه اسرای اسرائیلی آزاد می‌شوند، اسرای فلسطینی آزاد می‌شوند؛ مرحله سوم: آتش بس ۴۲ روزه، تمامی اجساد اسرای اسرائیلی مبادله می‌شوند، تمامی اجساد اسیران فلسطینی مبادله می‌شوند و خروج ارتش اسرائیل از نوار غزه.

اما در حالی که نماینده رژیم صهیونیستی در شورای امنیت در نخستین واکنش به تصویب قطعنامه آتش بس مدعی شد که اسرائیل هرگز به میز مذاکرات بازنخواهد گشت، وزیر خارجه آمریکا که هم‌اکنون در تل‌آویو به سر می‌برد اعلام کرد که بنیامین نتانیاهو، پایبندی خود به طرح آتش‌بس در غزه را اعلام کرده است. آنتونی بلینکن، البته در ادامه تلاش کرد توپ را به زمین مقاومت انداخته و گفت: «حالا حماس باید تصمیم بگیرد که آیا طرح پیشنهادی را می‌خواهد پیش ببرد یا خیر.» جنبش مقاومت اسلامی حماس اما طی بیانیه‌ای اعلام کرده از قطعنامه تصویب شده در شورای امنیت که متضمن آتش‌بس دائم در غزه، خروج کامل نیروهای اشغالگر از این باریکه، مبادله اسرا، بازسازی غزه و بازگشت فلسطینیان به محل زندگی خود و مخالفت با هرگونه تغییر جمعیتی یا کاهش مساحت نوار غزه و ورود کمک‌های بشردوستانه به این باریکه است، استقبال می‌کند.

پشت پرده پیشنهاد هول هولکی واشنگتن

علی عبدی کارشناس مسائل فلسطین در گفت و گو با قدس، در ارزیابی ابعاد مختلف تصویب قطعنامه پیشنهادی آمریکا تصریح کرد: آن چیزی که شورای امنیت مصوب کرد، عملا به نسبت قطعنامه های قبلی این شورا برای پایان جنگ اقدام جدیدی نمی باشد. همان ۳ قطعنامه قبلی هم می توانست برای پایان جنگ موثر باشد و مورد قبول واقع شود، ولی با سنگ اندازی واشنگتن مواجه شد. قطعنامه اخیر ولی در اصل به پیشنهاد طرف اسرائیلی نوشته و ارائه شده و حقوق طرف مقابل که حماس باشد را نادیده گرفته است.

وی با بیان اینکه تعجب آور است که تل اویو هنوز آتش بس متحد خود را نپذیرفته که این نشان از وجود ابهاماتی در این موضوع می باشد افزود: رژیم حتی واکنش مثبت یا منفی حداقلی را هم نسبت به این موضوع نشان نداده است. این موضوع دو علت مهم دارد. نخست، توافق نامه صلح مبهم می باشد و کم و کیف تدوین مفاد و جزئیات آن هنوز مشخص نیست. قطعنامه ای که ظاهرا با عجله و هول هولکی در دقیقه نود نوشته شده و مصوب هم شد به نظر اهداف انتخاباتی برای بایدن و همچنین نجات اسرائیل از باتلاق غزه را دنبال می کند.

دوم، جنبش حماس ۹ ماه است که مقاومت کرده و اگر قرار بود تسلیم شود تا الان می شد. لذا تا زمانی که منافع حماس در نظر گرفته نشود، عملا این قطعنامه هم راه به جایی نخواهد برد کما اینکه مفاد آن حتی برای خود تدوین کنندگان هم قابل دفاع کردن نیست. اینکه گفته می شود خلع سلاح کامل مقاومت یکی از شروط پیشنهادی است نکته می باشد که قطعا برای حماس قابل پذیرش نیست و این سنگ اندازی بزرگی بر سر راه صلح است.

طرحی با ابهامات فراوان

عبدی با اشاره به ابهامات موجود در طرح آمریکای خاطر نشان کرد: روس ها در جلسه شورای امنیت با گفتن این حرف که از کجا معلوم مفاد قطعنامه اجرا بشود و ضمانت اجرایی آن چه چیز یا چه کشورهایی خواهد بود، اصل این قطعنامه را زیر سوال بردند. جدای از آن اگر قرار بر اراده اجرای قطعنامه باشد، پس چرا قطعنامه های پیشین از حیز انتفاع ساقط شده است. روسیه با اشاره به جایگاه و نقش شورای امنیت به عنوان هسته جهانی امنیت، از این اقدام به نوعی انتقاد کرده است. محتوای مفاد این توافق نامه، آتش بس دائمی می باشد اما اینکه مکانیزم اجرایی آن چگونه باشد مشخص نیست. نحوه و زمان عقب نشینی نیروهای اسرائیلی از مناطق مختلف غزه نیز در مفاد قطعنامه صلح شورای امنیت سازمان ملل مشخص نمی باشد و وجود چنین ابهاماتی، قطعا باعث می شود حماس صلح پیشنهادی را نپذیرد.

خیال خام حذف مقاومت

این کارشناس مسائل فلسطین در پاسخ به این پرسش که موضع ایالات متحده نسبت به قطعنامه صلح چیست تصریح کرد: واشنگتن از اول پیگیر این مسئله بودند که مقاومت حماس را خلع سلاح کنند و اداره غزه را  به "تشکیلات خودگران" سپرده و عملا این منطقه را مقاومت زدایی کنند؛ برای تامین امنین غزه نیز از کشورهای مختلفی همچون کشورهای عربی منطقه نیروهای نظامی یا اصطلاحا حافظ صلح بیاورند و درآنجا مستقر بکنند. این موضوع برای ایالات متحده مانند یک آرزو می ماند و توافق نامه صلح صرفا پایان جنگ نیست بلکه چشم اندازه آینده خود غزه را هم شامل می شود. اگر منافع و مصالح جنبش حماس برآورده و محقق نشود، به شکل عملی نه چشم اندازی برای بعد از صلح وجود دارد و نه امنیتی در منطقه تامین می شود. باید توجه داشته باشیم حماس بازیگر اصلی منطقه غرب آسیا است و نادید گرفتن حقوق این گروه مقاومت فلسطینی ، هیچ آینده روشنی را به دنبال نخواهد داشت.

وی با اشاره به در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و تلاش بایدن برای بهره بردای ازانتخاباتی از بحران غزه گفت: برای شخص جوبایدن قطعا مطلوب است که توافقنامه صلح قبل از انتخابات ریاست جمهوری چند ماه آینده آمریکا انجام شود چرا که با این مسئله می تواند خود را به عنوان میانجی مطرح کرده و ارا مسلمانان امریکایی را جذب کند. لذا توافق کنونی از این منظر می تواند به نوعی برگ برنده وی در انتخابات پیش روی باشد. البته دولت ایالات متحده به دلیل فشار های افکار عمومی جهانی نیز قصد دارد صلحی اتفاق بیوفتد اما صلحی که متناسب با خواسته های رژیم صهیونیستی باشد.

خبرنگار: حمید اسدی