در سال‌های اخیر آتش‌سوزی در جنگل‌های کشور سالانه هزاران هکتار از اکوسیستم ارزشمند منابع طبیعی را نابود کرده و ما همچنان در فقر امکانات و تجهیزات به‌روز و پیشرفته شاهد نابودی عرصه‌های جنگلی و طبیعی ناب کشور و از بین رفتن گونه‌های گیاهی و جانوری منحصربه فرد این جنگل‌ها و کاهش تنوع زیستی هستیم.
احتمال افزایش آتش‌سوزی‌ها
قائم مقام فرماندهی یگان حفاظت منابع طبیعی کشور با بیان اینکه افزایش بارندگی‌های بهاری و تراکم پوشش گیاهی در سطح کشور، احتمال وقوع آتش در مناطق جنگلی هیرکانی و زاگرسی را افزایش داده است، می‌گوید: وجود انبوه علف‌های هرز در زمین‌های کشاورزی، مراتع و جنگل‌ها، بستر را برای وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده با کمترین سهل‌انگاری کشاورزان در فصل برداشت و آتش زدن کاه و کلش فراهم کرده که با توجه به در پیش بودن آغاز برداشت محصولات زراعی نیاز است در این زمینه اقدام‌های فرهنگی و اطلاع‌رسانی پیشگیرانه صورت گیرد.
ابراهیم پیرزادیان در گفت‌وگو با قدس با اشاره به آغاز فصل گرما، آتش‌سوزی‌های احتمالی در سطح منابع طبیعی و مراتع را دور از انتظار نمی‌داند و ادامه می‌دهد: براساس گزارش‌ها، هر ساله بیشترین علت حریق‌ها در منابع طبیعی، عوامل انسانی است که به صورت سهوی اتفاق می‌افتد.
وی هر آتش‌سوزی را دارای سه مؤلفه می‌داند و ادامه می‌دهد: نخستین عامل، وضعیت توپوگرافی منطقه و دوم، مواد سوختنی و مواد علوفه‌ای که بر اثر بارندگی‌های اخیر پیش آمده و سوم درجه حرارت بالا از عواملی است که می‌تواند موجب آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع شود.
این مسئول با اشاره به اینکه بررسی‌ها نشان می‌دهد عوامل اصلی آتش‌سوزی یا انسانی است و یا غیرانسانی، ادامه می‌دهد: بیش از ۹۰درصد آتش‌سوزی‌ها عوامل انسانی است که یا عمدی است و یا سهوی که در آتش‌سوزی‌های سهوی عواملی مثل ته سیگارها و حتی یک بطری شکسته شیشه‌ای و یا یک بطری آب معدنی با چندین قطره آب موجود در آن می‌تواند نور خورشید را متمرکز و سبب ایجاد آتش‌سوزی درعرصه‌های طبیعی شود.
پیرزادیان برخورد صاعقه را یکی از مهم‌ترین عوامل غیرانسانی آتش‌سوزی در سال جاری عنوان می‌کند و می‌گوید: در این روزها شاهد وقوع رعد و برق و صاعقه در مناطق پرباران و با پوشش گیاهی هستیم به‌طوری که علت بیشتر آتش‌سوزی‌ها در یکی دو ماه اخیر صاعقه بوده است.
اعتقاد غلط و غیرکارشناسانه در میان کشاورزان
وی با اشاره به اینکه براساس یک اعتقاد غلط و غیرکارشناسانه، کشاورزان به بهانه آماده‌سازی مزارع برای کشت دوم، مزارع خود را آتش می‌زنند، می‌گوید: این کار اصلاً کارشناسی شده نیست و برخی مواقع موجب پراکنده شدن آتش به دیگر مناطق می‌شود که در جلساتی که با دادستان‌ها برگزار کردیم؛ آتش زدن باغ‌ها، نباتات و زمین‌های زارعی مجاور جنگل جرم محسوب شده و با آن‌ها برخورد می‌شود.
قائم مقام فرماندهی یگان حفاظت منابع طبیعی به ضرورت آمادگی و مدیریت هنگام حریق جنگل‌های کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: علاوه بر این، استفاده از تجهیزات و فناوری برای مهار آتش بسیار ضروری است که متأسفانه دستمان دراین باره خالی است؛ مقابله با حریق درعرصه‌های طبیعی با توجه به تجهیزات، امکانات و نیروی انسانی موجود ناچیز است و طبق تبصره ماده ۴۷ قانون حفاظت و بهره‌برداری، کمک همه مسئولان کشوری و لشکری و مشارکت‌های مردمی را می‌طلبد.
وی در خصوص برخورد با عوامل آتش‌سوزی‌های عمدی اظهار می‌کند: در کنار اینکه آتش‌سوزی‌ها را مدیریت و اطفا می‌کنیم، گروهی از همکاران ما براساس همکاری و همراهی مردم به شناسایی عوامل اصلی آتش‌سوزی‌ها اقدام می‌کنند و پس از تشکیل پرونده برای آن‌ها، به مرجع قضایی معرفی می‌شوند و براساس مفاد قانونی دستگاه قضا حکم مجازات شامل زندان، جریمه و... برای آن‌ها صادر می‌شود.
استفاده از فناوری‌های نوین در اطفای حریق!
پیرزادیان به استفاده از فناوری‌های نوین در اطفای حریق در سازمان جنگل‌ها اشاره و عنوان می‌کند: در سال‌های گذشته مرکزی به عنوان مرکز فرماندهی مانیتورینگ اطفای حریق ساخته و دوربین‌هایی در برخی نقاط نصب شده که در حد تشخیص شماره پلاک خودرو قدرت بزرگنمایی بسیار بالا دارد.
وی ادامه می‌دهد: این مرکز به گیرنده مرکز فرماندهی سازمان متصل است و به صورت برخط این تصاویر به‌راحتی تا شعاع ۴۵کیلومتر قابل مدیریت است به‌گونه‌ای که محل و افراد دخیل در آتش‌سوزی‌های عمدی احتمالی قابل مشاهده و رصد است.
این کارشناس منابع طبیعی با اشاره به تأمین و تجهیز نیروهای حفاظتی در سازمان جنگل‌ها می‌افزاید: وسایل انفرادی و وسایل گروهی از قبیل دمنده، آتش‌کوب و... تهیه و توزیع شده و در اختیار استان‌ها قرار گرفته، اما براساس تخصیص اعتباری که به منابع طبیعی داده شده برخی از آتش‌سوزی‌ها خارج از توان انسان است که با وزارت دفاع هماهنگی و از بالگرد و هواپیماهای این نیرو استفاده می‌شود.
وی به سامانه رصد و پایش برای کنترل عرصه‌های منابع طبیعی اشاره می‌کند و می‌افزاید: توسط این سامانه براساس تصاویر ماهواره‌ای و مدل‌های اکولوژیکی میزان احتمال وقوع حریق در مناطق مختلف سنجیده و موضوع به استان‌ها منعکس می‌شود تا در مناطقی که احتمال حریق بیشتر است، تمرکز بیشتر داشته باشند.
قائم مقام فرماندهی یگان حفاظت منابع طبیعی کشور با تأکید بر اینکه آمار دقیقی از آتش‌سوزی‌های اخیر در دست نداریم، اما به نسبت سال گذشته با افزایش آتش‌سوزی‌ها مواجه بودیم، می‌گوید: وقتی پوشش گیاهی مناسب باشد طبیعی است تعداد آتش‌سوزی‌ها بیشتر باشد، به همین منظور تدبیر مدیریتی اتخاذ شده که به لحاظ زمانی، ورود و خروج دام در عرصه‌های مختلف به استان‌ها واگذار شود و به تشخیص استان‌ها، دام‌ها می‌توانند بیشتر و یا کمتر در عرصه چرا کنند و از سطح علوفه درعرصه کاسته شود تا آتش‌سوزی کاهش یابد.
وی ادامه می‌دهد: ما به لحاظ سازمانی وظیفه حفاظت، حمایت، احیا، توسعه و بهره‌برداری از عرصه منابع طبیعی را داریم. این تکالیف قانونی در آموزه‌های دینی ما در بطن تفکرات مردم نهفته است و بیشتر از پرسنل اداری و دلسوزانه‌تر از مسئولان، مردم پای کار هستند و در بسیاری از مواقع بدون اینکه ما اطلاع داشته باشیم درعرصه هستند و در اطفای حریق بدون توقع و انتظاری شرکت می‌کنند.
عرصه‌های جنگلی متعلق به مردم است
پیرزادیان ادامه می‌دهد: مردم می‌دانند عرصه‌های جنگلی، مرتعی و بیابانی متعلق به خودشان است و اگر فلان اداره‌ای در پیگیری امور اداری کمی تأخیر دارد، مردم پای کار هستند. در سنوات گذشته چون اعتقاد به مشارکت و آموزش مردم داشتیم مردم را در قالب همیار طبیعت ساماندهی و کلاس‌های آموزشی برگزار کردیم و هر یک از آن‌ها در حال حاضر نقش یک جنگلبان و محیط بان را دارد.
وی با تأکید بر اینکه افزون بر ۴۷۳هزار نفر در قالب سامانه همیار طبیعت نیروهای مردمی کارت همیار طبیعت دریافت کرده و آموزش‌های لازم به آن‌ها داده شده، می‌افزاید: این همیاران در تمام امور اجرایی، همگام با مجموعه منابع طبیعی سازمان و استان‌ها هستند؛ همچنین در مدیریت آتش‌سوزی‌ها در کنار همکاران منابع طبیعی، محیط زیست، سازمان‌های مردم‌نهاد و دستگاه‌های اجرایی فعالیت‌های خوبی دارند.
وی ادامه می‌دهد: عرصه‌های منابع طبیعی متعلق به تمام آحاد مردم است و نظارت کافی در این خصوص انجام می‌شود و همراه و همگام با مردم، پرسنل منابع طبیعی مشاوره می‌دهند، همراهی و حمایت می‌کنند تا بتوانیم فصل گرما را پشت سربگذاریم و عرصه منابع طبیعی را به نحو شایسته‌ای برای نسل‌های بعدی به ارث بگذاریم.
قائم مقام فرماندهی یگان حفاظت منابع طبیعی کشور مشارکت مردم در حفظ و نگهداری جنگل‌ها را مهم و ضروری می‌داند و عنوان می‌کند: مردم، گردشگران، دامداران و کشاورزان باید به این موضوع دقت داشته باشند که در فصل خشک سال، یک آتش کوچک در طبیعت ازجمله جنگل‌ها موجب بروز آتشی خواهد شد که مهار آن به دشواری صورت می‌گیرد.
نظر شما