حجت‌الاسلام والمسلمین محمد غلامی، مدرس حوزه علمیه شامگاه گذشته، یکم مردادماه در مراسم سوگواری دهه دوم محرم هیئت رهروان شهدای شهرکرد با اشاره به اینکه ملاک‌های قیمتی‌شدن انسان بر طبق آموزه‌های نورانی قرآن و روایات اهل بیت(ع) شامل «معرفت خدا»، «محبت خدا» و «اطاعت خدا» است، اظهار کرد: هدف خداوند متعال از خلقت انسان، ارزشمندشدن اوست و انسان اگر در مسیر عبودیت قرار بگیرد ارزش مطلوب را کسب کرده و قیمتی می‌شود. ترکیب این سه رکن، ذیل مفهوم ولایت معنا می‌شود یعنی هر سه عامل معرفت، محبت و به‌ویژه اطاعت از ارکان اصلی ولایت هستند.

وی با ذکر اینکه معرفت به خدا از طریق شناخت حجت خدا نقطه آغاز ارزشمندشدن انسان است، ادامه داد: امام حسین(ع) در تفسیر آیه ۵۶ از سوره ذاریات «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ»، فرمودند: «خداوند مردم را نیافرید مگر برای معرفت و شناختن و چون او را شناختند، او را عبادت می‌کنند و هر که او را عبادت کند، از بندگی غیر او بی‌نیاز می‌شود.»

غلامی افزود: انسان صرفاً برای تحصیل یا تشکیل خانواده یا کار و کاسبی و نظیر اینها به این دنیا نیامده بلکه همه اینها اهداف درجه چندم بوده و هدف اصلی این است که در مسیر دستیابی به هدف خلقت یعنی عبودیت قرار بگیریم. اگر در این مسیر باشیم سایر کارهای ما معنا خواهد یافت و قیمتی می‌شود.

ضرورت کسب معرفت الهی 

این کارشناس مسائل مذهبی با تأکید بر اینکه با در پیش‌گرفتن هدف و نیت مقدس، هر کار انسان قدر و قیمت می‌یابد و عبادت محسوب می‌شود، توضیح داد: عبادت فقط محدود به نماز و روزه نیست بلکه اگر در مسیر زندگی خدا قرار بگیریم، کسب درآمد برای مرد یا طبخ غذا و نظافت در خانه برای زن نیز تبدیل به عبادت می‌شود زیرا انسان هر قدمی بر می‌دارد به سمت خداست. 

غلامی کسب معرفت الهی را باعث ارزش‌ بخشیدن به تمام ابعاد زندگی دانست و تأکید کرد: حضرت سیدالشهدا(ع) در پاسخ کسی که پرسید معرفت خدا را چگونه کسب کنیم، فرمودند: «مَعْرِفَةُ أَهْلِ کُلِّ زَمانٍ إِمامَهُمْ اَلَّذی یَجِبُ عَلَیْهِمْ طاعَتُهُ» یعنی انسان اگر امام خویش را بشناسد، خدا را شناخته است بنابراین خدا راه شناخت خود را از مسیر شناخت حجتش همواره کرده است. در زیارت جامعه کبیره می‌خوانیم که «السَّلامُ عَلی مَحالِّ مَعرفَهِ اللهِ» پیداست که ائمه معصومین(ع) محل‌ها و جایگاه‌های کسب معرفت‌الله هستند. 

این مدرس حوزه علمیه با بیان اینکه هر کسی برای شناخت خدا باید در محضر اهل بیت(ع) زانو بزند و خدا راهی جز این قرار نداده است، توضیح داد: در سوره مبارکه حمد که عدل قرآن و برای هر دردی جز مرگ شفاست، فراز دعایی «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ» را داریم که بالاترین دعای قرآن کریم است و توفیق بندگان است تا در نمازهای روزانه این دعا را تکرار کنند. 

غلامی با طرح این پرسش که مراد از صراط مستقیم در این آیه شریفه چیست؟ افزود: پاسخ این پرسش را خداوند در آیه ۶۱ سوره یس بیان کرده است و می‌فرماید: «وَأَنِ اعْبُدُونِی ۚ هَٰذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِیمٌ» بنابراین قدم گذاشتن در مسیر عبودیت خدا و قرارگیری در راه بندگی همان صراط مستقیمی است که ما هر روز بارها از خداوند می‌خواهیم در این مسیر قرارمان دهد. 

صراط مستقیم؛ مسیر عبودیت 

وی با ذکر اینکه حقیقت صراط مستقیم درواقع همان عبودیت خداست، ادامه داد: اگر از این مسیر خارج شویم، قیمت خود را از دست خواهیم داد و باید از بی‌ارزش‌شدن بترسیم. اما اگر در مسیر بندگی و عبودیت ثابت‌قدم بمانیم روز به روز تعالی یافته و به نقطه کمال دست خواهیم یافت. 

غلامی با یادآوری فرازهایی از خطبه غدیریه که پیامبر(ص) فرمودند: «أَنَا صِراطُ الله الْمُسْتَقیمُ الَّذی أَمَرَکمْ بِاتِّباعِهِ، ثُمَّ عَلِی مِنْ بَعْدی. ثُمَّ وُلْدی مِنْ صُلْبِهِ أَئِمَّةُ (الْهُدی)، یهْدونَ إِلَی الْحَقِّ وَ بِهِ یعْدِلونَ»، توضیح داد: حضرت می‌فرمایند: صراط مستقیم خداوند منم که شما را به پیروی آن امر فرموده و پس از من علی(ع) است و آن‌گاه فرزندانم از نسل او، پیشوایان راه راستند که به درستی و راستی راهنمایند و به آن حکم و دعوت کنند.

این مدرس حوزه علمیه ادامه داد: صراط مستقیم یعنی وجود مقدس اهل بیت(ع) یعنی کسی که در راه این بزرگواران قدم برداشت، بداند که خدا را بندگی می‌کند. بنابراین سوگواران حسینی که در محفل روضه امام حسین(ع) اشک ماتم می‌ریزند درواقع بندگی خدا را می‌کنند و در همان مسیر عبودیت خدا و ولایت اهل بیت(ع) قرار دارند که انبیای الهی برای آن مبعوث شدند و باید شاکر این جایگاه باشند. 

غلامی فراز «فَکانُوا هُمُ السَّبیلَ إِلَیْکَ» از دعای ندبه را نیز یادآور شد و بیان کرد: تنها اهل بیت(ع) نشانی خدا را می‌شناسند و کسی که با این بزرگواران هم‌قدم شود از مسیر اصلی باز نمی‌ماند. واژه «صراط» در آیه یاد شده به‌معنی راهی است که دومی ندارد و تنها راه ممکن است، بنابراین امام باقر(ع) در حدیثی فرمودند: «بِنَا عُبِدَ اَللَّهُ وَ بِنَا عُرِفَ اَللَّهُ» یعنی انسان‌ها فقط و فقط از طریق ما اهل بیت(ع) می‌توانند خدا را پرستش کنند و بشناسند و این یکی از شئون ائمه(ع) است.

دستیابی به شناخت خدا از طریق شناخت امام(ع)

وی افزود: رسول گرامی اسلام(ص) در حدیثی فرمودند: «مَنْ ماتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّة» یعنی هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناخته باشد، به مرگ جاهلی مرده است. بنابراین در واقعه کربلا جمعیتی را می‌بینیم که معرفت به امام خود کسب نکردند و در برابر ایشان به مقابله برخاستند و صف‌آرایی کردند. مرگ جاهلیت یعنی آنکه انسان هیچ‌گاه نتوانسته در مسیر عبودیت خدا گام بردارد و وجود خود را ارزشمند کند. 

غلامی معرفت را کلیدواژه تعیین‌کننده جبهه حق و باطل در صحنه عاشورا مطرح کرد و گفت: شب عاشورا به عَمر بن بشیر خبر دادند که فرزندش را در مرز ری اسیر کردند و هر لحظه امکان دارد او را بکشند، عمر اما گفت که اکنون زمان جداشدن از امام حسین(ع) نیست. وقتی این خبر به حضرت رسید ایشان عمر را فراخواندند و فرمودند من بیعتم را از تو برداشتم می‌توانی بروی و پسرت را آزاد کنی. عمر اما در جمله‌ای تأمل برانگیز و درس‌آموز عرض کرد: «أَکَلَتْنِی إِذاً السِّبَاعُ حَیّاً إِذَا فَارَقْتُکَ» یعنی اگر تو را رها کنم گرگ‌های بیابان مرا زنده زنده بِدَرَند. در مقابل این شخصیت اما عبیدالله بن حر را داریم که به معرفت نرسیده بود بنابراین امام(ع) را همراهی نکرد و فقط خواست تا با دادن شمشیر و اسبش، حضرت را یاری کند.

این مدرس حوزه علمیه در پایان با تأکید بر اینکه قصه کربلا حکایت معرفت و عدم معرفت است، اظهار کرد: این قصه تا امروز ادامه دارد و افرادی از جامعه که خدا و حجتش را شناخته باشند، سبک زندگی متفاوت با افرادی دارند که از این معرفت محرومند. اگر این معرفت را داشته باشیم، زندگی ما ارزش خواهد یافت بنابراین باید دقت کنیم در کوران زندگی اسیر عدم معرفت نشویم و رنگ عوض نکنیم.