علی غفوری مقدم روز چهارشنبه در نشست کمیسیون توسعه صادرات خراسان رضوی در اتاق بازرگانی مشهد افزود: سهم ایران از بازارهای افغانستان در گذشته به ۷۰ درصد می‌‎رسید که با روی کار آمدن طالبان و همچنین آتش‌سوزی در گمرک اسلام قلعه، سهم ایران در بازارهای این کشور به ۲۶ درصد رسید.

وی اظهار امیدواری کرد تا ایران بتواند جایگاه خود را در بازار افغانستان بازیابد.

معاون امور بازرگانی و توسعه صادرات اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی به مصوبه تدوین برنامه توسعه صادرات استان اشاره و بیان کرد: در این راستا باید فعالیت مطالعاتی عمیق و دقیقی با تیم دانشگاهی انجام شود، این کمیسیون در تراز کارشناسی و فنی، فعالیت‌های لازم را انجام دهد تا در نهایت در کارگروه توسعه صادرات به تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در این عرصه برسد.

به گفته وی، تبیین استراتژی‌ توسعه صادرات استان، نیازمند اجماع نظرات بخش خصوصی و دولتی است.

معاون اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: لازم است سهم هر یک از چالش ها در عدم توسعه صادرات خراسان رضوی مشخص شود، در این راستا نیازمند به روز رسانی مطالعات خود در حداقل ۱۵ کشور هدف صادراتی استان هستیم، به طوری که برای هر کشور هدف صادراتی باید بسته مطالعاتی مجزایی تدوین شود.

وی با اشاره به اینکه استان خراسان رضوی از ظرفیت‌های صادراتی زیادی برخوردار است که متاسفانه از آنان به درستی استفاده نشده است؛ اظهار کرد: تفاهم‌نامه صندوق ضمانت صادرات در استان منعقد شده است؛ اما بخش خصوصی و دولتی از ظرفیت آن استفاده نکرده‌اند.

غفوری مقدم اظهار کرد: ایران رقبای متعددی در بازار افغانستان دارد که ضروری است با تدوین برنامه مناسب در زمینه توسعه صادرات، بیش از گذشته به بازارهای هدف وارد شد، در استراتژی توسعه صادراتی، تنوع‌بخشی و توسعه زیرساخت‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

کالاهای مزیت‌دار و چالش‌های صادراتی خراسان رضوی

عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این نشست به ارائه گزارشی از برنامه توسعه صادرات استان پرداخت و بیان کرد: تدوین برنامه توسعه صادرات خراسان رضوی با رویکرد شناسایی موانع صادراتی و با هدف ارتقای صادرات استان در بازارهای سنتی و جدید انجام گرفته است.

سعید ملک الساداتی افزود: کالاهای صادراتی خراسان رضوی به ترتیب شامل محصولات نباتی، مواد پلاستیکی، فلزات معمولی، محصولات غذایی و حیوانات زنده است، بیشتر کالاهای صادراتی استان مانند زعفران، پسته و سیب تازه با تکنولوژی پایین و بر پایه منابع خام بوده است، با کمال تاسف در دنیا کالاهای صادراتی خراسان رضوی سهم اندکی در سبد جهانی دارند.

وی اظهار کرد: همچنین علاوه بر تنوع اندک مقاصد صادراتی، صادرات استان به پنج بازار سنتی نیز از سال ۱۳۹۷ به بعد رو به کاهش بوده و این کاهش به خصوص در صادرات به کشور افغانستان بیش از دیگر کشورها به چشم می‌خورد.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد خاطر نشان کرد: نتایج مطالعه نشان می‌دهد که ۱۹۰ قلم کالای صادراتی استان در سطح کدهای ۶ رقمی HS کالاهای مزیت‌دار صادراتی به شمار می‌روند که ۸۲ درصد از ارزش صادرات استان را تشکیل می‌دهند، از مهم‌ترین این اقلام می‌توان به زعفران، فرش‌ها و کفپوش‌ها، پسته، سیب، میلگرد، سیمان، مصنوعات پلاستیکی، هادی‌های الکتریکی و رنگ اشاره کرد.

ملک الساداتی مهمترین مشکلات و موانع صادرات خراسان رضوی را به ترتیب تحریم‌های‌ بین‌المللی، سیاست‌ها، قوانین ‌و ‌فرآیندهای ‌بخش‌ دولتی و مشکلات ‌ناشی ‌از ‌عملکرد بخش ‌خصوصی دانست و گفت: اکنون مهم‌ترین مشکل قرار داشتن در لیست سیاه FATF است که در واقع اقتصاد ایران را از تعامل با اقتصادهای بزرگ جهان محروم کرده و همچنین تحریم‌ها هزینه حمل‌ونقل بین‌المللی را به شدت افزایش داده است.

رییس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: در سال‌های اخیر آمارسازی متعددی در حوزه تراز تجاری و صادرات کشور انجام گرفته است، علل کاهش صادرات باید اعلام گردد و افراد مسبب آن معرفی شوند.

فیروز ابراهیمی با بیان اینکه در صادرات باید از ظرفیت‌های منطقه‌ای و تعرفه‌های ترجیحی استفاده شود، تاکید کرد: ضروری است پس از تدوین برنامه توسعه صادرات استان، سازو کار اجرای این برنامه مشخص شود.

به گفته وی، با تنظیم این برنامه و اجرای مفاد آن، ظرفیت توسعه صادرات استان خراسان رضوی افزایش خواهد یافت.

رییس کمیته مدیریت صادرات و بازاریابی کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در پایان این نشست بر ضرورت تمرکز بر افزایش کیفیت کالاهای صادراتی استان تاکید کرد و گفت: افزایش کیفیت محصولات، افزایش ارزش کالاهای صادراتی کشور در بازارهای هدف را در پِی دارد.

قاسم حیدریان گفت: از سویی باید به مقوله نوآوری نیز توجه کرد؛ متاسفانه نوآوری در تولید کالاهای صادراتی افزایش پیدا نکرده است.