این فرصت به ظاهر ارزشمند را وزارت آموزش و پرورش خرداد هر سال با فراخوان‌های جذب سرباز معلم برای جبران بخشی از کمبود معلم در مناطق کم برخوردار کشور فراهم می کند.

امسال هم آنطور که علی فرهادی، سخنگوی وزارت آموزش‌وپرورش می گوید؛ قرار است ۳۰۰۰ سرباز معلم در ۷ استان کشور راهی کلاس های درس شوند.

به بیانی دیگر این وزارتخانه یکبار دیگر قرار است همچون سال های گذشته از پاشویه ای موقت در کنار چند مُسکن دیگر مثل اضافه تدریس معلمان شاغل و تدریس معلمان بازنشسته برای پایین آوردن تب کمبود معلم استفاده کند.

امسال هم بخشی از گره کمبود ۱۷۶ هزار معلم را همین ۳۰۰۰ سربازی که گفته می شود دوره کوتاه آموزشی را گذرانده اند باز خواهند کرد.

این در حالی است که در اسناد بالادستی، قوانین مصوب مجلس، برنامه های توسعه و در بیانات رهبر انقلاب بر مسیر اصلی جذب نیروی انسانی در آموزش و پرورش از طریق دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی تاکید شده است.

ضمن آنکه پیش از این نیز مسئولان و کارشناسان آموزشی به بهانه های مختلف بر تغییر قانون جذب و به کارگیری سرباز معلم در مناطق محروم و بهره‌مندی از معلمان کارآمد و توانمند در این مناطق تاکید کرده بودند.

چنانکه محمدرضا سیفی، مدیرکل پیشین دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش‌ و پرورش گفته بود: بهره‌مندی از سرباز معلمان در مناطق عشایری برخلاف عدالت آموزشی است، چرا که آن ها دوره آموزشی معلمی را نگذرانده‌اند.

اگر پذیرفته ایم که غور در اقیانوس تعلیم و تربیت، مهارتی چند وجهی و تخصصی می خواهد و برای گذر مطلوب از آن باید تعالیم متعدد را آموخت، اگر می پذیریم که برای رسیدن به بزرگراه توسعه اجتماعی باید از جاده عدالت آموزشی و به قول رهبر انقلاب "نصیب آموزشی یکسان" گذر کرد، پس لازم است همان ابتدا به از میان برداشتن دیوار بلند تبعیض در کیفیت آموزش و تدریس از مدارس لاکچری تهران تا مدارس کپری و سنگی ریگان و... بیندیشیم؛ نگاهی که قطعا با تکرار استفاده از سرباز معلمان میسر نیست؛ که اگر بود پیش از این متولیان نظام تعلیم و تربیت از آن ها در مدارس پایتخت و کلان شهرهای برخوردار استفاده می کردند.  

اگر استفاده از سرباز معلمان را در دوران هشت سال دفاع مقدس در مناطق مرزی ابتکار و واکنشی قابل تحسین و متناسب با اقتضائات زمان خود بدانیم، ادامه و استمرار آن، حتی اگر در مدارس سمپاد نیز تحقق بیابد، کنشی نادرست در اجرای سیاست حذف نابرابری های اجتماعی است.

این یک واقعیت است که سرباز معلم، تمامی اصول کیفی اداره کلاس های درسی و شیوه های به روز و چگونگی انتقال مفاهیم علمی را به دانش آموزان نمی داند. مدیریت کلاس های پرجمعیت که حتی گاه از عهده معلمان با سابقه خارج است؛ ظرافت های خاص خود را می طلبد.

دغدغه های مالی، تاخیر و یا پرداخت نشدن حقوق سرباز معلمان طبق قانون و از سوی دیگر عدم تعهد آموزش و پرورش برای استخدام آن ها پس از خدمت نظام وظیفه، انگیزه لازم را برای جدی گرفتن آموزش و پاسخ به نیازهای دانش آموزان از میان می برد.

ضمن اذعان به این واقعیت که نمی توان صداقت، شرافت و اهتمام و تلاش بسیاری از جوانان را در دو کسوت شریف معلمی و سربازی نادیده گرفت، اما باید بپذیریم که گاه به دلیل بضاعت اندک و بی بهره ماندن این عده از آموزش های ظریف معلمی و نحوه تعامل با مخاطبان، باید منتظر رفتارهای غیر قابل انتظار از آن ها نیز بود.  

به طوری که چندی پیش مدیر یکی از مدارس روستایی شوشتر در گفت و گو با یکی از نشریات از تجربه کار با چند سرباز معلم می گفت که در دوره خدمت نه دل به تدریس می دادند و نه تعهدی نسبت به مدرسه و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان داشتند. او حتی از سرباز معلمی یاد می کرد که در ساعات کلاس، دانش آموزان را مجبور به واکس زدن کفش هایش می کرد یا از آن ها می خواست برایش خوردنی بیاورند!

رضوان حکیم زاده، که به تازگی بار دیگر از سوی علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش به سمت معاون آموزش ابتدایی، این وزارتخانه منصوب شده است سال گذشته در گفت و گویی با خبرنگار ایرنا گفته بود: در یکی از بازدیدهایی که از مناطق مرزی استان خراسان جنوبی داشتم، با سرباز معلمی که تحصیل‌کرده رشته حسابداری بود مواجه شدم، این سرباز معلم در کلاسی چندپایه تدریس می‌کرد اما وقتی از این فرد پرسیدم که آیا برای تدریس آموزش خاصی دیده‌ است پاسخ داد که خیر، با توجه به کمبود نیرو بلافاصله به کلاس‌های درس اعزام شده‌اند.

خلاصه آنکه باید برای ارتقای کیفیت آموزشی و گسیل داشتن معلمان با کیفیت بهای بیشتری پرداخت؛ همانگونه که باید برای اعزام پزشکان در مناطق محروم و یا مهندسان صنعت نفت به عسلویه وسیله رفت ‌و آمد، مکان سکونت و حقوق بیشتر در نظر گرفت .