دین اسلام جامع ترین دینی است که خداوند متعال برای مخلوقاتش فرستاده و در آن نقشه راه انسان و رسیدن به کمال واقعی را برایش ترسیم نموده است.
خداوند متعال از روی محبتی که به مخلوقاتش و مخصوصاً انسانها داشته است برای آنها فرستادگان و پیامبرانی فرستاده تا بوسیله آنها دین خودش را برای بشر تبلیغ نموده و آنها را برای یک زندگی اسلامی و الهی آموزش دهد. در میان تعالیم گرانبهای اسلامی یکی از با اهمیت ترین کارها که در قرآن و روایات تاکید بسیاری بر آن شده، تعلیم و تربیت و علم آموزی است.
در چهار آیه از قرآن کریم آموزش علم و پرورش نفوس انسانها از مهمترین اهداف بعثت انبیاء معرفی شده است. این آیات عبارتاند از آیه 2 سوره جمعه که خداوند در آن فرموده است «هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الامِّیِّینَ رَسُولًا مِنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَإِنْ کَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُبِین» یعنی اوست خدایی که میان قومی که خواندن و نوشتن نمیدانستند، پیغمبری بزرگوار از همان مردم برانگیخت که بر آنان آیات وحی خدا تلاوت میکند و آنها را از لوث جهل و اخلاق زشت پاک میسازد و شریعت و احکام کتاب سماوی و حکمت الهی میآموزد و همانا پیش از این همه در ورطه جهالت و گمراهی آشکار بودند.
همچین خداوند در آیه 164 سوره مبارک آل عمران فرموده است «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَإِنْ کَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُبِین» به یقین خدا بر مؤمنان منت نهاد که پیامبری از خودشان در میان آنان برانگیخت تا آیات خود را بر ایشان بخواند و پاکشان گرداند و کتاب و حکمت به آنان بیاموزد قطعا پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند. همچنین در آیات 15 و 129 سوره بقره نیز خداوند در بیان اهمیت علم آموزی اشاراتی داشته و بیاناتی آورده است.
افزون بر آن در روایات مختلفی از پیامبر اکرم و اهل بیت(ع) بر علم آموزی تاکید شده است. رسول اکرم(ص) در این مورد فرمودهاند: «طلب العلم فریضه علی کلّ مسلمٍ». پیامبر(ص) به مسلمین توصیه مینمود به دنبال دانش بروید و در فراگیری دانش هیچگونه محدودیت زمانی و مکانی نداشته و از ابتدای کودکی تا آخر عمر در پی آموختن باشید؛ «اُطلبوا العلم من المهد الی اللّحد».
نقلشده است که روزی رسول اکرم(ص) وارد مسجد شدند. دو گروه از مردم را مشاهده نمودند، گروهی مشغول عبادت و راز و نیاز با معبودشان بودند و گروه دیگر به تعلیم و تعلّم و مذاکره علمی اشتغال داشتند. ایشان فرمود: «کلاهما علی خیر» هر دو کار خوبی میکنند؛ «و لکن بالتّعلیم اُرسلت» لکن من برای تعلیم به رسالت مبعوث شدهام و بعد داخل جمعیتی شدند که به مذاکره علمی مشغول بودند.
علم آموزی در دوره های مختلف تاریخ جایگاه خودش را داشته و با پیشرفت های علمی مختلف نه تنها از اهمیت آن کاسته نشده بلکه ضرورت آن افزایش یافته است. از بارزترین حرکات علمی در سیره معصومین(ع) جنبش علمی امام باقر(ع) و امام صادق(ع) به جهت فرصتی که در اثر اختلافات بنیامیه و بنیعباس پیشآمده بود. این دو بزرگوار آزادی عمل بیشتری داشتند؛ ازاینرو، به تعلیم و تربیت شاگردان اقدام نمودند بهطوریکه در حوزه درسی امام صادق(ع) چهار هزار شاگرد در علوم فقه، اصول، کلام، تفسیر، طب، شیمی و... پرورش یافتند.
در عصر کنونی بسیاری افراد بر این باور هستند که با وجود فضاهای مجازی و اطلاعاتی که از آنها بدست میآورند دیگر نیازی به علم آموزی نیست و با استفاده از این ابزارها معلومات مورد نیاز افراد حاصل میشود، در صورتی که به نظر میرسد در این زمان ضرورت علم آموزی و آموختن راههای کسب علوم از هر زمان دیگری مهم تر و ضروری تر است. آن هم در زمانهای که مطالب مختلف، حق و ناحق و حقیقت و مجاز با هم در آمیختهاند.
در این میان دانشگاه ها و اساتید نقش مؤثری را ایفا میکنند و بوضوح تاثیر فضاهای آموزشی و اساتید در خروجیهای این مؤسسات معلوم و مشهود است.
دانشگاه علوم اسلامی رضوی نیز بعنوان یک مرکز علمی که توانسته است همزمان دروس دانشگاهی را در کنار دروس حوزوی تعلیم دهد، نقش مؤثری در تحقق این فریضه دینی یعنی علم آموزی داشته و با پشتوانه فارغ التحصیلان موفقی که تحویل جامعه اسلامی داده است خود را بعنوان یک مرکز موفق در راستای تحقق علم آموزی در میان جوامع مسلمان نشان داده است.
نظر شما