دکتر مسعود پزشکیان در جریان سفر به نیویورک به منظور حضور در هفتاد و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در گفت وگویی مشروح با شبکه تلویزیونی «سی ان ان»(CNN) به سوالات این شبکه درباره جنایات رژیم صهیونیستی در لبنان و غزه، پاسخ جمهوری اسلامی ایران به ترور اسماعیل هنیه، نگاه خود به موضوع صدور ارزش‌های انقلاب اسلامی، گفتگو برای حل مسئله هسته‌ای و تقویت تعاملات با دنیا و ارتقای سطح روابط و همکاری‌ها با کشورهای منطقه پاسخ داد.

با خبرهای فوری‌تر آغاز کنیم. لبنان تعدادی از بدترین و شدیدترین حملاتی را متحمل می‌شود که در طول ۱۵ سال گذشته بر خود دیده است. آیا معتقدید حزب‌الله عکس‌العمل گسترده‌ای نشان می‌دهد، آیا تشدید تنش را در لبنان خواهیم دید، یا گسترده‌تر شدن این جنگ را فراتر از لبنان مشاهده خواهیم کرد؟

پزشکیان: آنچه الان در لبنان اتفاق می‌افتد و ما در خبرها شنیدیم، قبل از اینکه بگوییم حزب‌الله می‌خواهد جواب بدهد یا نه، یک فاجعه انسانی است. رژیمی که آمریکا و کشورهای اروپایی از او پشتیبانی می‌کنند، در مقابل دیدگان دنیا، دست به جنایت‌هایی می‌زند که از نظر حقوق بشری و قوانین بین‌المللی هیچ توجیهی برای آن وجود ندارد. قبل از اینکه حزب‌الله بخواهد به این حملات جواب بدهد، سازمان ملل و کشورهایی که ادعای حقوق بشر می‌کنند، باید رژیم صهیونیستی را وادار کنند که سر جای خود بنشیند.

حزب‌الله با رژیمی روبروست که تا بن دندان مسلح است و آمریکا برای پشتیبانی از او کشتی‌های هواپیمابرش را به اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه آورده و از او دفاع می‌کند؛ این از نظر انسانی و از نظر حقوق بشری غیرقابل قبول است که کشوری ادعا کند باید دمکراسی، حقوق بشر و آزادی در دنیا حاکم باشد، اما از رژیمی پشتیبانی کند که انسان‌ها و بچه‌ها و پیرها را می‌کشد.

به عنوان یک انسان فارغ از اینکه چه باوری داشته باشم می‌گویم که هر انسانی در دنیا وقتی چنین فجایعی را از چنین آدم‌هایی ببیند، شرمنده می‌شود، شرمنده از انسانیت و واقعیت‌های تلخی که اتفاق می‌افتد. برای آدم‌هایی که هیچ قدرت متعارفی ندارند و فقط حاضرند جانشان را برای تمامیت و حفظ کشورشان بدهند، این یک فاجعه است.

حالا حزب‌الله چه خواهد کرد؟ در مقابل هواپیماهایی که لبنان را بمباران می‌کنند، چکار می‌تواند بکند، طبیعتا مجبور است با هر آنچه که دارد از خود دفاع کند؛ ولی با توجه به اتفاقاتی که آنجا می‌افتد، این خطر وجود دارد که تنش کل منطقه را بگیرد و این می‌تواند برای دنیا و آینده کره زمین خطرناک باشد و منجر به خیلی از اتفاقاتی بشود که باید جلویش را گرفت و رژیم صهیونیستی را وادار کرد که از این غلط‌ها نکند. آنها جنایات بشری مرتکب می‌شوند و این غیرقابل قبول است.

شما تصور کنید بیایید با هواپیما ۳۸۰ نفر آدم را درجا بکشید، بیش چند صد نفر را مجروح کنید و در مقابل دیدگان جهانیان و در برابر حقوق بشر کسی نباشد که از این جنایت پیشگیری کند؛ این کاملا غیرقابل قبول است.

آیا جناب‌عالی به حزب‌الله توصیه می‌کنید که خود را کنترل کند، چون می‌دانیم ایران روی حزب‌الله نفوذ زیادی دارد.

پزشکیان: باید کنار حزب‌الله بایستیم. طبیعتا از حزب‌الله نمی‌توان انتظار داشت به تنهایی در مقابل رژیمی که از طرف آمریکا و اروپا پشتیبانی می‌شود، بایستد، در نتیجه باید به صورت جمعی نسبت به این مسئله تصمیم‌گیری کنیم.

اسرائیل مدعی است که حملات او واکنشی به حملات حزب‌الله است!

پزشکیان: آیا شما این حرف را باور می‌کنید!؟ در غزه همین رژیم صهیونیستی چقدر آدم کشته، بیش از ۴۱ هزار آدم را کشتند. در مقابل با رژیم صهیونیستی که زن و بچه، پیر و جوان و مدرسه و درمانگاه را بمباران می‌کند، چه کردند؟ از آن‌ها چند نفر مرده‌اند که اینها این همه آدم را در آنجا قتل‌عام می‌کنند؟ بچه‌ها و زن‌ها و پیرها مگر آدم کشته‌اند؟ کسی که در بیمارستان بستری است مگر آدم کشته است؟

همین امروز در سازمان ملل می‌گفتند که رژیم صهیونیستی ۲۰۰ نفر از نیروهای خود سازمان ملل را در غزه کشته است، با این وصف حرف‌هایی را که رژیم صهیونیستی می‌زند، چه کسی باور می‌کند.

حزب‌الله هر قدر هم قدرت داشته باشد، هر قدر هم موشک بزند، اینها هر چه هم ادعا کنند، چند نفر در رژیم صهیونیستی کشته شده است که این جوری بیاید و مردم عادی را بکشد.

رژیم صهیونیستی ترور که می‌کند، به کشورهای دیگر که حمله می‌کند، هر کجا که دلش خواست می‌رود و انسان‌ها را آنجا راحت می‌کشد، امروز بزرگترین تروریست دنیا همین رژیم صهیونیستی است. شما تعداد کسانی که رژیم صهیونیستی هر روز با موشک و پهپاد و آدم‌های خودش ترور می‌کند حساب کنید، ببینید چند نفر است؟ در ایران در روز اول ریاست جمهوری بنده، در شب تحلیف آمدند اسماعیل هنیه را در ایران ترور کردند. کدام قانون و چارچوب حقوقی بین‌المللی اجازه چنین کاری را می‌دهد. تروریست واقعی اینها هستند، اما همین‌ها به کسی که می‌خواهد از مملکت و سرزمین‌اش دفاع کند، می‌گویند تروریست!

اعداد و ارقام واضح هستند و جای اختلاف و دعوا باقی نمی‌گذارند، اعداد و ارقام را مقایسه کنند، ببینند چقدر اینها ترور کردند و چقدر آنهایی که اینها می‌گویند تروریست هستند، از اینها آدم کشته‌اند، آن وقت می‌شود به دنیا گفت چه کسانی تروریست و ضد حقوق بشر هستند! چه کسانی انسانیت را زیر پای خود گذاشتند و ارزشی برای انسانیت قائل نیستند. امروز دنیا این وضعیت را می‌بیند و متأسفانه با این وجود برخی دولت‌ها از آن رژیم صهیونیستی دفاع می‌کنند، قدرت‌ها از صهیونیست‌ها دفاع می‌کنند؛ قدرت‌هایی که دم از حقوق بشر می‌زنند و این شرم‌آور است.

جمهوری اسلامی ایران گفته که حق خود برای پاسخ به شهید کردن اسماعیل هنیه را محفوظ نگه می‌دارد، آیا این به معنای آن است که شما حتما به نحوی به این اقدام پاسخ خواهید داد؟

پزشکیان: اگر سازمان‌های بین‌المللی نتوانند این رژیم متجاوز را سر جایش بنشانند و اجازه دهند دولتی که امکانات و قدرت در دستش است، هر وقت و هرجا دلش خواست هر کاری کند و هیچ‌کس هم جلویش را نگیرد، طبیعتاً ما پاسخ مناسب را خواهیم داد.

شما در ابتدای ریاست جمهوری خود سخنی گفتید که باعث مباحثاتی حتی در خود ایران شد، شما گفتید که ما نمی‌خواهیم انقلاب‌مان را صادر کنیم، آیا می‌توانید در این‌باره بیشتر توضیح دهید؟

از اول هم قرار نبود ما انقلاب را با دعوا صادر کنیم، آن حرفی هم که حضرت امام (ره) اوایل انقلاب گفته بود، بنابر این بود که صدور ارزش‌های انقلاب با تغییر رفتار باشد. به این شکل که ما الگو بشویم، کار درست و انسانی انجام دهیم، کاری انجام دهیم که دیگران وقتی نگاه کردند از ما الگو بگیرند. اسلام باوری نیست که بشود با زور به کسی منتقل کرد.

رفتار ما است که می‌تواند تأثیرگذار باشد و اگر ما رفتاری انجام دهیم که دیگران از ما بدشان بیاید، این رفتار برآمده از آموزه‌های اسلام نیست.

اسلام دینی برپایه عدالت، انصاف و حفظ حقوق انسان‌ها و براساس برادری است. ما اگر قرار است انقلاب را توسعه دهیم، قبل از اینکه به دیگران بگوییم بیایید آن چیزی بشوید که ما می‌گوییم، اول باید خودمان را اصلاح کنیم. هر وقت خودمان خوب شدیم و دیگران دیدند که ما تمام چارچوب‌های انسانی را نسبت به هم‌نوعان خود، مستقل از اینکه در چه نژاد و قبیله و جنسیتی هستند و کجا زندگی می‌کنند، مراعات می‌کنیم و مثل یک انسان با آنها برخورد می‌کنیم و حق و حقوق همه را رعایت کنیم، ناخودآگاه انسان‌ها جذب همین باور و اعتقاد خواهند شد.

اسلام و هر باور دیگری را با زور نمی‌شود منتقل کرد، با رفتار می‌شود منتقل کرد. اگر رفتار ما باور و اعتقاد ما را توانست منتقل کند، انسان‌ها را رشد خواهد داد، اما اگر نتوانست منتقل کند، پس قابل انتقال نیست. نمی‌شود باور را با زور منتقل کرد.

این چیزی است که ما به آن معتقدیم و به هیچ‌وجه باور را نمی‌شود با زور اسلحه به کسی منتقل کرد. این بحثی است که ما در داخل کشور خودمان هم داریم. این رفتار و نوع کنشگری ماست که دیگران را نسبت به باور و اعتقاد ما خوش‌بین یا بدبین می‌کند و امروز این مشکل اصلی ما در داخل کشور خودمان هم هست که باید این باور و اعتقاد را در ایران خودمان هم عملیاتی و اجرا کنیم که رفتار ما گویای باطن و اعتقاد ماست، نه صرفا حرف و گفتار ما.

شما می‌گویید که می‌خواهید در ایران رفتارها به گونه‌ای باشد که احترام و حقوق همگان حفظ شود و این به عنوان الگو قرار گیرد، درباره مسائلی مثل گشت ارشاد چه نظری دارید؟

پزشکیان: شما می‌دانید هر تغییری زمان‌بر است، اصلاح و تغییر رفتارها چه از طرف حکومت و چه در کسانی که خارج از آن اقدامی انجام می‌دهند، طبیعتاً زمان‌بر است. ما باید راهی را برویم که به مردم اجازه دهیم درست رفتار کنند، چه از طرف کسانی که در حکومت هستند و درخواست‌ها و یا رفتارهای ناشایستی از خودشان نشان می‌دهند و چه کسانی که در جامعه هستند و دارند تقابل می‌کنند با یک باور و فرهنگ.

مسئله‌ای که هست از نظر توسعه و به نگاه ما برمی‌گردد، این است که احترام به فرهنگ انسان‌ها، یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی است. قرار نیست من به کسی که مثل من فکر نمی‌کند، بی‌احترامی و یا دهن‌کجی کنم و یا کاری کنم که نسبت به رفتار ما ناراحت شود. آنچه که ما را در کشور و در یک منطقه می‌تواند کنار هم قرار بدهد، احترام متقابل به باورها و اعتقادهای همدیگر است، اگر گروهی تلاش کنند که باور و اعتقاد گروه دیگر را زیر سوال ببرند و یا تحقیر کنند، خود به خود دعوا شروع می‌شود. نباید این کار اتفاق بیفتد، و اگر این اتفاق می‌افتد، بخاطر این است که ما هنوز به آن آگاهی و توان و باور نرسیدیم که به باورها و اعتقاد همدیگر احترام بگذاریم.

انسان‌ها وقتی خودشان در یک جامعه تنها هستند، می‌توانند هر کاری بکنند، اما وقتی در یک جامعه کنار هم هستند باید در چارچوبی رفتار کنند که آن چارچوب مورد قبول همه‌شان باشد و گر نه درگیری‌های داخل جامعه به شکلی خودش را نشان خواهد داد.

پس حرف شما به آن دسته افراد و زنان ایرانی که نسبت به اجبار به حجاب اعتراض دارند، چیست؟ همان زنان و دخترانی که پس از جان باختن مهسا امینی اعتراض کردند.

پزشکیان: در جریان اتفاقی که برای خانم مهسا امینی افتاد، بنده جزو کسانی بودم که اعتراض کردم. جلسه‌ای در صدا و سیما گذاشتند و بنده را که آن زمان نماینده مجلس بودم به آنجا دعوت کردند و من همانجا نسبت به رفتاری که انجام شده بود، اعتراض کردم که در نتیجه آن مورد نقد آدم‌هایی که در طرف دیگر آن ماجرا بودند، قرار گرفتم. حتی در انتخابات مجلس اخیر که من کاندید نمایندگی شده بودم، صلاحیت من تایید نشد بخاطر برخی از آن نگاه‌هایی که وجود دارد.

البته مقام معظم رهبری این باور را ندارند که آن اتفاقات در جامعه رخ داد. رفتارهای تند یک عده باعث شد که عکس‌العمل اجتماعی به آن شکل خودش را نشان دهد و طبیعتاً همان باور براساس اخلاق و رفتار عملی که توضیح دادم باید در جامعه شکل بگیرد نه با زور گفتن و دعوا کردن.

ما باید کاری کنیم که انسان‌ها با آگاهی و اختیار رفتاری از خودشان نشان دهند نه اینکه بخواهیم با زور چیزی را اعمال کنیم. این چیزی است که در حال حاضر در سیستم دولتی و اداری تلاش می‌کنیم آن زبان و نگاه مشترک را در بین خودمان و بین مشتری‌هایمان ایجاد کنیم، نسبت به کسانی که با آنها سر و کار داریم. طبیعتاً اینها کار و زمان خواهد برد و تغییر رفتار چیزی نیست که در عرض یکی دو سال اصلاح شود.

از نظر علمی تغییر رفتار شاید نیاز به یک دهه زمان داشته باشد که آدم بتواند باور را با رفتار خودش تطبیق دهد و به آن عمل کند. کارهایی که می‌کنیم زمان خواهد برد و همچنین چالش‌برانگیز خواهد بود، به خاطر اینکه الان در جامعه یک عده به خاطر مشکلات سیاسی که با حکومت دارند این مسائل را مستمسک قرار می‌دهند برای تخطئه کردن نظام سیاسی که در کشور ما حاکم است. اینها بحث‌شان حجاب و غیرحجاب نیست، بحث‌شان این است که با کل نظام درگیر شوند و این اختلافات به نفع مملکت نخواهد بود.

با احترام به همدیگر و با احترام به انسان‌ها با هر عقیده و باوری، باید کاری کنیم که کشور ما به آن وفاق و همدلی برسد، این شعار و رویکرد اصلی بود که زمانی که می‌خواستم رئیس جمهور شوم با مردم در میان گذاشتم.

آیا معنای سخن شما این است که می‌خواهید علاوه بر مردم رفتار و افکار حکومت و از جمله نیروهای امنیتی نیز تغییر کند تا اگر اعتراضی در جامعه مشاهده شد، نیروهای امنیتی از اعمال خشونت پرهیز کنند؟

پزشکیان: طبیعتاً، ما حق نداریم با مردم با خشونت رفتار کنیم. شعار ما در دولت برای همه وزیرها و مسئولان دستگاه‌های اجرایی حفظ کرامت مردم است. ما الان تحت شدیدترین تحریم‌ها از طرف آمریکا و اروپا هستیم. آمریکا در حقیقت با هر کسی که می‌خواهد با ما معامله و کار کند، برخورد می‌کند و در همین اثنا رژیم صهیونیستی هم تحریک می‌کند که منطقه را به جنگ و ناامنی بکشاند.

در حالی که می‌خواهیم خودمان و جامعه‌مان را اصلاح کنیم، آنها تحریک می‌کنند که دعوا راه بیندازند، به ظاهر در تریبون‌ها می‌گویند که ما می‌خواهیم صلح کنیم و از آن طرف چراغ سبز نشان می‌دهند و می‌آید بمباران می‌کند.

الان خبر رسیده که ۴۹۰ نفر در بمباران‌ها در لبنان شهید شده‌اند و بالای ۱۲۰۰ نفر مجروح. این رفتار رژیم صهیونیستی است و این هم نوع برخورد آمریکاست، اما آمریکا هر چقدر هم ما را تحریم کند، رفتار ما با همدیگر در داخل کشور ربطی به تحریم ندارد. کسی که به ما مراجعه می‌کند و ما به هر ترتیبی لازم است به او خدمتی ارائه دهیم، این را باید با احترام انجام دهیم، نه با دعوا، درگیری و بی‌احترامی.

این چیزی است که در دولت به وزرا و مسئولان گفته‌ایم و ارزیابی ما از نیروهایمان در رابطه با نوع خدمت بر همین مبناست. تاکید کرده‌ایم که ممکن است خیلی کارها را نتوانیم بکنیم، ولی باید این مسئله را با زبان خوش و مهربانی به مردم بگوییم و توضیح دهیم که به این دلیل نتوانستیم این کار را بکنیم و شرمنده‌ایم. این اصلاحی است که ما می‌خواهیم به عنوان مجری در خودمان ایجاد کنیم.

حق نداریم با مردم رفتار نامناسبی داشته باشیم. اگر مشکل داریم و گرفتاریم، این گرفتاری دلیل بر این نمی‌شود که ناراحتی خودمان را بر روی مردمی که باید به آنها خدمت ارائه دهیم، خالی کنیم. وظیفه ما این است که به مردم خدمت ارائه کنیم و اگر کاری از دست‌مان برمی‌آید تا بتوانیم مشکل آنها را حل کنیم، کوتاه نخواهیم آمد. در نتیجه ما اصلاً نباید کاری کنیم که مردم به خیابان بریزند، این نتیجه کار و نوع رفتار ماست که باعث این اتفاق و شکل‌گیری اعتراض می‌شود.

هر قدر بتوانیم نوع برخوردمان را اصلاح کنیم، همان مقدار، همراهی مردم را با خودمان افزایش خواهیم داد و این چیزی است که ما به دنبال آن هستیم.

شما گفتید که به دنبال بهبود روابط با همسایگان هستید، مشخصا چه علامتی برای این منظور به کشورهایی مثل عربستان فرستاده‌اید؟ آیا بنا دارید از نفوذ خود برای کنترل حملات حوثی‌ها به خطوط کشتیرانی استفاده کنید؟

پزشکیان: اصل بی‌ثباتی که در منطقه ایجاد می‌شود، به خاطر رژیم صهیونیستی است. رژیم صهیونیستی آدم نکشد و ترور نکند، هیچ اتفاقی نمی‌افتد. آمریکا از رژیم صهیونیستی پشتیبانی نکند، رژیم صهیونیستی مردم را از خانه‌هایشان و سرزمین‌شان بیرون نکند، بعد ببینم حوثی‌ها و حزب‌الله و حماس و یا اینهایی که می‌گویید، چه مداخله‌ای خواهند کرد.

اگر شما را از خانه‌تان بیرون کنند، چه رفتاری به کسی که این کار را کرده است، نشان خواهید داد؟ یک مجموعه‌ای از انسان‌ها را از خانه، زندگی و کاشانه‌شان بیرون کرده‌اند، غزه را تبدیل به یک زندان بزرگ کرده‌اند که در آن مردم حق ندارند جایی بروند و کاری کنند و ارتباط برقرار کنند. الان دارو، غذا و تجهیزات هم نمی‌توانند به آنجا برسانند. اگر انسان‌ها را در یک جای بزرگی زندانی کنند این انسان‌ها تا کجا می‌توانند تحمل کنند و اعتراض نکنند و برخورد نکنند.

اگر رژیم صهیونیستی دست از این جنایات بردارد، تصور می‌کنم خیلی از زمینه‌هایی که شما می‌گویید باعث ناامنی هستند، خودبه‌خود حذف خواهند شد.

اینکه چگونه خواهیم توانست با همسایگان رابطه‌مان را اصلاح کنیم، خیلی ساده است. با همسایه‌هایمان که دعوا نداریم، امنیت ما امنیت آنهاست و امنیت آنها هم امنیت ماست. ما هیچ فکری برای اینکه در یک کشوری ناامنی ایجاد شود نداریم و اصلا چنین چیزی به ذهن ما خطور نمی‌کند، برای اینکه اگر کشورهای همسایه ما ناامن شوند، قطعاً فردا کشور ما هم ناامن خواهد شد.

باید دست به دست هم دهیم، و مسائل منطقه را حل کنیم، نه تنها بحث ناامنی، تروریسم، بلکه مسائل محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی را باید با هم حل کنیم. ما اگر دست به دست هم دهیم، می‌توانیم مشکلات‌مان را حل کنیم واین کار را شروع کردیم. اینجا با سران چند کشور دیدار و گفتگو کردیم و با سران کشورهای دیگری نیز دیدار و گفتگو خواهیم داشت. حتماً به همه کشورهای منطقه و همسایه خواهیم رفت، صحبت خواهیم کرد و آنها را دعوت به همکاری می‌کنیم. حریم و تمامیت ارضی آنها برای ما محترم است و حریم ما و تمامیت ارضی ما هم باید برای آنها محترم باشد. ارتباطات علمی و اقتصادی و فرهنگی، زیست محیطی و ظرفیت‌ها و توانمندی‌های متقابل چیزهایی است که ما می‌توانیم با همدیگر به مشارکت بگذاریم و به همدیگر کمک کنیم.

می‌خواهیم با هم جامعه‌ای درست کنیم که همین شعار امسال صلح و توسعه سازمان ملل را در آن در عمل اجرایی کنیم. متأسفانه خیلی از این شعارهایی که در این تریبون‌ها داده می‌شود، صرفا حرف است، در حضور آدم یک چیزی می‌گویند و پشت سر کار دیگر می‌کنند.

حوثی‌ها فراتر از واکنش به حملات اسرائیل به غزه، چند سال است که در منطقه ناامنی ایجاد می‌کنند و باعث اختلال در ترافیک دریایی و کاهش درآمد برخی کشورها مثل مصر شده‌اند و این کارها را با پشتیبانی ایران انجام داده‌اند، آیا کمک خواهید کرد این وضعیت اصلاح شود؟

پزشکیان: ما که این کار را نکردیم، ما با هر کس با ما همکاری کند، همکاری می‌کنیم. ایران با آنها ارتباط دارد، با حزب‌الله هم ارتباط دارد به خاطر اینکه تحت فشار هستند. به همان‌ها هم زور می‌گویند و می‌خواستند آنها را از خانه و کاشانه‌شان بیرون کنند و آنها از خودشان دفاع می‌کردند. اما اینکه اینها بخواهند آبراه‌ها را ناامن کنند، از نظر ما غیرقابل قبول است.

در حال حاضر اطلاعات دقیقی درباره این مسئله ندارم، اما به نظر من اگر رژیم صهیونیستی دست از این کارهایی که در منطقه می‌کند، بردارد، وضعیت تغییر می‌کند. امروز حتی کشورهای دیگری مثل عربستان سعودی دارند مذاکره می‌کنند و دعوایی ندارند، دارند مشکلات خودشان را حل می‌کنند. ما می‌توانیم با گفتگو مشکلات را حل کنیم، با اسلحه نمی‌شود مشکل را حل کرد، کاری که آنها قبلاً می‌کردند این بود که هر روز سر آنها بمب می‌ریختند. آدم اجیر کرده بودند و می‌خواستند آنها را مجبور به آن چیزی کنند که خودشان می‌خواستند، حوثی‌ها هم از خودشان دفاع می‌کردند، اما الان نشستند گفتگو می‌کنند و می‌توانند با گفتگو مشکلات را حل کنند.

ما خیلی از مسائل را می‌توانیم با گفتگو حل کنیم. اصلاً معنی ندارد انسان با انسان دعوا کند. نباید حق یکدیگر را تضییع کنند، اما اگر طرف مقابل زیاده‌خواهی می‌کند باید جلویش ایستاد.

سازمان ملل را برای این گذاشتند که دعواها را اینجا بنشینند و حل کنند. ما انسان‌ هستیم و می‌توانیم با هم بنشینیم و حرف بزنیم و مشکلات‌مان را حل کنیم، ولی ما اینجوری نیستیم.

قدرت‌های بزرگ الان در منطقه پایگاه‌های متعدد دارند. نفت و منابع و معادن و امکانات را می‌برند. شما تصور کنید نفت و گاز در این منطقه نبود آیا دیگر دعوا می‌شد، کسی می‌آمد بگوید که ما از این و یا از آن یکی دفاع می‌کنیم. منابعی که در منطقه هست، منطقه را تبدیل کرده به سرزمینی که مثل آتش است و انسان‌ها را به جان هم انداخته‌اند، تا یک عده این منابع را بردارند و ببرند، اما حاصل این منابع برای کشورهای منطقه چیست، جنگ است و خونریزی.

شما گفته‌اید که آماده‌اید گفتگوهای هسته‌ای را دوباره آغاز کنید و به فرمی از برجام بازگردید، اما آمریکا هنوز موضع رسمی در این‌باره نداشته، اگر آمریکا تمایلی به این مسئله نداشته باشد، استراتژی شما چیست؟

پزشکیان: این آمریکا بود که اول از برجام خارج شد. ما می‌خواهیم به دنیا بگوییم ما به دنبال بمب هسته‌ای نیستیم. آمریکا دروغ می‌گوید که ایران دنبال سلاح هسته‌ای است. آمریکا اطلاعات غلط از ما به دنیا پمپاژ می‌کند. ما برجام را پذیرفته بودیم و داشتیم به آن عمل می‌کردیم. ما اگر اینگونه که آمریکایی‌ها به دنیا می‌گویند دنبال بمب هسته‌ای بودیم، نمی‌آمدیم برجام را بپذیریم. بیشترین نظارت‌ها را آژانس انرژی هسته‌ای در رابطه با ایران داشته و در عمل دیدند که ما طبق چارچوب عمل کردیم، اگر می‌خواستیم دنبال سلاح هسته‌ای باشیم، نمی‌آمدیم که بنشینیم و مذاکره کنیم.

ما برای این می‌گویم مذاکره کنیم که دعوا نکنیم. آنها می‌خواهند اینگونه به جهان القا کنند که ما می‌خواهیم دنیا را ناامن کنیم، اما ما نمی‌خواهیم چنین کاری کنیم. ما در جنگ به جایی نخواهیم رسید، بلکه در امنیت می‌توانیم خودمان را اصلاح کنیم، اما آمریکا نمی‌خواهد ما در امنیت باشیم.

ممکن است در هر کشوری مشکلات و اختلافاتی باشد که اعتراضاتی رخ دهد، اینکه از آمریکا بنشینند و آنها را تحریک کنند که این نظام سیاسی را ساقط کنید، این نشانه چه چیزی می‌تواند باشد. به جای اینکه کمک کنند که مشکل پیش نیاید، خودشان آتش می‌ریزند و تحریک می‌کنند که منطقه ناامن بشود تا بتوانند کارشان را بکنند؛ تفرقه به نفع هیچ‌کس نیست.

آمریکا اگر می‌خواهد در منطقه صلحی ایجاد شود، ما طالب صلح هستیم. ما به خاک هیچ مملکتی چشم نداریم. تاریخ را نگاه کنید، ایران حداقل در ۲۰۰ سال گذشته هیچ وقت به هیچ مملکتی حمله نکرده است. ما به دنبال این نیستیم که به کشوری حمله کنیم، اگر هم اسلحه تولید و موشک درست می‌کنیم، برای این است که از خود دفاع کنیم.

آن موقعی که صدام حسین به ما حمله کرده بود و شهرهای ما را موشک‌باران می‌کرد، بمب شیمیایی سر ما می‌ریخت، آمریکا و کشورهای اروپایی همه از او حمایت می‌کردند و ما بی‌دفاع بودیم.

بالاخره باید بتوانیم از خودمان دفاع کنیم و برای اینکه بتوانیم از خودمان دفاع کنیم، باید قدرت داشته باشیم تا اینها نتوانند به این سادگی کشور ما را مورد حمله قرار دهند. پس هر کاری خواهیم کرد که نتوانند به کشور ما حمله کنند و یا خاک ما را بگیرند.

ما همچنین در داخل کشور می‌خواهیم اختلافات‌مان را حل کنیم. همه کسانی که در مملکت ما زندگی می‌کنند، حق دارند در سیاست و تصمیم‌گیری مداخله کنند چه زن، چه مرد، چه مذهبی و چه غیرمذهبی، چه شیعه و چه سنی، از هر گروهی که هست ما این مسائل را در درون خودمان حل می‌کنیم و در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی نیز با همسایگان‌مان دعوا نداریم و می‌خواهیم به همدیگر کمک کنیم و با دنیا نیز می‌خواهیم صلح کنیم؛ ما با کسی دعوا نداریم.

متاسفانه برخی می‌خواهند دعوا کنند و حرف‌ها و شعارهایی هم که می‌گویند دروغ است. دیگر نمی‌دانم چگونه و با چه زبانی بگویم که ما نمی‌خواهیم دعوا کنیم! با چه ادبیاتی بگوییم که ما دنبال بمب هسته‌ای نیستیم و فقط می‌خواهیم رشد کنیم و با همه در صلح و امنیت زندگی کنیم.

من می‌فهمم که در این کره خاکی که ما زندگی می‌کنیم و در این کهکشانی که هستیم، عددی نیستیم، نمی‌ارزد انسان‌ها به خاطر چند صباحی که اینجا زندگی می‌کنند به جان هم بیفتند. ارزش انسان‌ بالاتر از این حرف‌ها است. اگر اینقدر بفهمیم، به جان هم نمی‌افتیم و به همدیگر کمک می‌کنیم تا از زندگی لذت ببریم. به هم کمک می‌کنیم تا از این فرصتی که خدا و هستی به ما داده است تا چند صباحی در این کره خاکی باشیم بهتر استفاده کنیم.

مردم شما را یک میانه‌رو می‌شناسند، آیا شما خود را اصلاح‌طلب می‌دانید و آیا اساسا از این الفاظ برای توصیف خودتان استفاده می‌کنید؟

پزشکیان: من یک اصولی دارم، اصولی که به آن معتقدم حق، عدالت و انصاف است. برای این حق و عدالت هم شاخص دارم، بنده یک آدم دانشگاهی هستم، در نتیجه حق و عدالت را بر مبنای مطالب علمی و شواهد علمی می‌پذیرم.

برای اینکه این حق و عدالت در جامعه پیاده شود چه در جامعه و منطقه‌ای که زندگی می‌کنیم و چه در دنیا، ما نیاز به اصلاحات داریم. نمی‌شود انتظار داشت به صرف حرف زدن، تغییر بوجود بیاید.

در هر جامعه‌ای حق و حقوق یک عده‌ای نادیده گرفته می‌شود و در سرزمین‌هایی که زندگی می‌کنیم، عدالت در خیلی از جاها نیست. من به عنوان یک انسان معتقدم باید در جامعه حق همه انسان‌ها را مستقل از اینکه چه جنسیتی، چه نژادی و چه باوری دارند، باید اعاده کرد. این اعتقاد شخص بنده نیست، بلکه این دستور خداست. قرآن می‌گوید به خاطر خدا بلند شوید و عدالت را اجرا کنید. شناعت و بدی یک گروهی باعث نشود که شما عدالت را اجرا نکنید، باید عدالت را اجرا کنید، چرا که عدالت به حق نزدیک‌تر است.

ما به عنوان انسان، به عنوان یک کسی که معتقدیم باید با همه چه دوست و چه دشمن براساس انصاف و عدالت برخورد کنیم، به این اصول باور داریم و برای رسیدن به این اصول نیاز به اصلاحاتی داریم تا خودمان را با آنها تطبیق دهیم. ما می‌خواهیم آدم خوبی بشویم و می‌خواهیم با آدم‌ها براساس حق و حقوقشان برخورد کنیم.

دیگران هم باید براساس حق و حقوق‌مان با ما برخورد کنند. آنها حق ندارند به ما زور بگویند و ما هم حق نداریم به کسی زور بگوییم.

اگر یک چنین دنیایی درست کنیم، دنیای خوبی خواهد شد و جنگ و خونریزی از بین خواهد رفت. این زیاده‌طلبی و تمامیت‌خواهی است که انسان‌ها را به جان هم می‌اندازد.

بسیار سپاسگزارم که در برنامه ما شرکت داشتید.

پزشکیان: خواهش می‌کنم. خوشحالم فرصتی به دست آمد دیدگاه‌هایم را با شما در میان بگذارم و شما این دید را به کسانی که دروغ می‌گویند و از ما چهره دیگری نشان می‌دهند، منتقل کنید.

حتماً این فرصت را ایجاد خواهیم کرد که این حرف‌های شما را بشنوند و به نتیجه‌گیری خودشان برسند. یک جهان سپاس.

خوشحال شدیم سلامت باشید.

واقعاً سفیر شایسته و لایقی برای مردم و سرزمین‌تان هستید.

پزشکیان: متشکرم و امیدوارم که بتوانیم حق و عدالت و انصاف را در کشورمان و با همسایگان‌مان و با دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم، مراعات کنیم. راه سختی است ولی زندگی عرصه‌ای است برای شدن و رفتن و ما این راه را می‌رویم و امیدوارم خداوند کمک‌مان کند.