پتروپالایشگاه‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین راهبردهای اقتصادی کشور در برنامه هفتم توسعه، نقش بسزایی در تغییر مسیر اقتصادی ایران از خام‌فروشی به تولید محصولات با ارزش افزوده دارند. در شرایطی که کشور با چالش‌هایی نظیر تحریم‌های بین‌المللی و نوسانات بازار جهانی نفت مواجه است، توسعه پتروپالایشگاه‌ها می‌تواند راه‌حلی موثر برای افزایش ارزآوری، کاهش آسیب‌پذیری اقتصادی، و ایجاد اشتغال پایدار باشد. از طریق تکمیل زنجیره تولید و تبدیل نفت خام به محصولات نهایی مانند سوخت‌های پاک و مواد اولیه مورد استفاده در پتروشیمی‌ها، ایران می‌تواند جایگاه خود را در بازارهای جهانی تقویت کرده و از مزایای اقتصادی بلندمدت بهره‌مند شود. در این راستا، برنامه هفتم توسعه با ارائه تسهیلات ویژه به بخش خصوصی و مردم‌نهاد، زمینه‌ساز تسریع در اجرای پروژه‌های پتروپالایشگاهی و افزایش تولیدات ملی خواهد بود.
در همین راستا، با سیدجواد حسینی‌کیا، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، گفت‌وگویی داشتیم که به تشریح اهمیت توسعه پتروپالایشگاه‌ها در برنامه هفتم توسعه پرداخت و تأکید کرد که حمایت از بخش خصوصی و تسهیلات ویژه‌ای که در این برنامه برای تسریع در اجرای پروژه‌های پتروپالایشگاهی در نظر گرفته شده، می‌تواند کشور را در مسیر خودکفایی اقتصادی و ایجاد اشتغال پایدار قرار دهد.
تأثیر مستقیم توسعه پتروپالایشگاه‌ها بر اشتغال‌زایی
حسینی‌کیا با اشاره به اهمیت ساخت پتروپالایشگاه‌ها در کشور خاطرنشان می‌کند: پتروپالایشگاه‌ها به عنوان یکی از محورهای توسعه پایدار در کشور، می‌توانند نقش بسزایی در تقویت اقتصاد ملی ایفا کنند. در شرایطی که صادرات نفت خام به دلیل محدودیت‌ها و تحریم‌های بین‌المللی با چالش‌هایی مواجه است، سرمایه‌گذاری در توسعه پتروپالایشگاه‌ها فرصتی طلایی برای کاهش وابستگی به خام‌فروشی و افزایش تولید محصولات با ارزش افزوده محسوب می‌شود. پتروپالایشگاه‌ها، نه تنها ارزش افزوده بالایی را برای اقتصاد کشور ایجاد می‌کنند، بلکه به کاهش هزینه‌های ناشی از واردات برخی فرآورده‌های نفتی نیز کمک می‌کنند. از طرف دیگر، این صنعت می‌تواند نیازهای داخلی به مواد اولیه برای صنایع مختلف را تأمین کرده و بستر صادرات محصولات متنوعی را فراهم کند. این امر باعث ارزآوری پایدار، کاهش آسیب‌پذیری اقتصادی و ایجاد ثبات بیشتر در مواجهه با نوسانات بازارهای جهانی می‌شود.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در ادامه می‌افزاید: یکی از بزرگ‌ترین مزایای توسعه پتروپالایشگاه‌ها، تأثیر مستقیم آن‌ها بر اشتغال‌زایی است. راه‌اندازی هر واحد پتروپالایشگاهی نیازمند نیروی کار گسترده در مراحل ساخت، راه‌اندازی، و بهره‌برداری است. این به معنای ایجاد هزاران فرصت شغلی در سطوح مختلف مهارتی، از نیروی کار ساده گرفته تا متخصصین فنی و مهندسی است. با توجه به اینکه نرخ بیکاری به ویژه در میان جوانان یکی از چالش‌های بزرگ کشور است، سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌تواند کمک شایانی به کاهش بیکاری و رشد اقتصادی کشور داشته باشد. علاوه بر اشتغال‌زایی مستقیم، توسعه پتروپالایشگاه‌ها به شکل‌گیری صنایعی وابسته و مکمل نیز منجر می‌شود که به نوبه خود، زمینه اشتغال بیشتری را فراهم می‌آورند.
وی ادامه می‌دهد: در برنامه هفتم توسعه، توجه ویژه‌ای به تقویت بخش خصوصی و بخش‌های مردمی برای سرمایه‌گذاری در پتروپالایشگاه‌ها شده است. این برنامه، با ارائه تسهیلات ویژه نظیر تهاتر ۳۰۰ هزار بشکه نفت روزانه برای واردات تجهیزات و همچنین تنفس خوراک برای سال اول فعالیت، تلاش می‌کند تا ورود سرمایه‌گذاران به این بخش را تسهیل کند. این سیاست‌ها نه تنها زمینه‌ساز افزایش تولید محصولات نهایی با ارزش افزوده است، بلکه به رشد صنایع وابسته نیز کمک می‌کند و در نهایت به نفع کل اقتصاد کشور خواهد بود.
افزایش ارزآوری با تکمیل زنجیره تولید در پتروشیمی
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس خاطرنشان می‌کند: مزایای دیگر تکمیل زنجیره تولید در صنعت پتروشیمی شامل افزایش ارزآوری برای کشور است. در شرایطی که کشورها به طور فزاینده‌ای از خام‌فروشی فاصله گرفته و به سمت تولید کالاهای نهایی و با ارزش افزوده حرکت می‌کنند، توسعه پتروپالایشگاه‌ها به ایران امکان می‌دهد تا در این مسیر جهانی حرکت کند. با تولید محصولات نهایی و صادرات آن‌ها به بازارهای جهانی، ایران می‌تواند منابع ارزی بیشتری کسب کرده و اقتصاد کشور را از وابستگی به نفت خام نجات دهد. این امر در بلندمدت باعث بهبود تراز تجاری و کاهش نوسانات ارزی خواهد شد که از مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی کشور محسوب می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: همچنین، یکی دیگر از مزایای استراتژیک توسعه پتروپالایشگاه‌ها، افزایش مقاومت کشور در برابر تحریم‌های بین‌المللی است. وقتی که ایران به جای صادرات نفت خام به تولید و صادرات محصولات متنوعی نظیر فرآورده‌های پتروشیمی، سوخت و محصولات پتروپالایشگاهی روی بیاورد، می‌تواند بازارهای جدیدی برای این محصولات پیدا کرده و از تنوع مشتریان برخوردار شود. این تنوع مشتریان به ایران این امکان را می‌دهد که تحریم‌های نفتی را دور زده و از وابستگی به تعداد محدودی از خریداران نفت خام رهایی یابد. علاوه بر این، تولید محصولات نهایی باعث می‌شود که کشور توان بیشتری برای مقاومت در برابر فشارهای اقتصادی خارجی داشته باشد و در نتیجه تحریم‌ها اثرگذاری کمتری بر اقتصاد ملی داشته باشند.
حسینی‌کیا در پایان افزود: در نهایت، توسعه پتروپالایشگاه‌ها به عنوان یکی از سیاست‌های کلان اقتصادی در برنامه هفتم توسعه، می‌تواند تحولی بزرگ در صنایع نفت و گاز کشور ایجاد کند. با حمایت از بخش خصوصی و استفاده از توانمندی‌های داخلی برای تولید تجهیزات مورد نیاز، ایران می‌تواند به یکی از قطب‌های مهم تولید فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی در منطقه تبدیل شود و از این طریق سهم خود را در بازارهای جهانی افزایش دهد. این مسیر، به همراه اشتغال‌زایی گسترده و ارزآوری قابل توجه، به طور مستقیم بر بهبود رفاه عمومی و توسعه اقتصادی کشور تأثیرگذار خواهد بود و می‌تواند آینده‌ای پایدارتر برای اقتصاد ایران رقم بزند.
نظر شما