در حالی که چند سال پیش تبدیل به صادرکننده بنزین شدیم، طی سال­های اخیر با مشکلاتی در این حوزه روبرو هستیم. به نحوی که تقاضا از عرضه پیشی گرفته و ناترازی به وجود آمده است. نکته مهم این است که در مجلس چند میلیارد دلار در بودجه سالانه برای واردات بنزین مصوب شده است. این بدان معناست که عملاً تبدیل به واردکننده بنزین شده­ایم و رسماً این امر را پذیرفته ­ایم.

به زعم بسیاری از کارشناسان، واردات بنزین به نفع کشور نیست و علاوه بر ضرر اقتصادی، به لحاظ امنیت انرژی نیز برایمان مضر است. به عقیده این افراد، اگر نتوانیم جلوی ناترازی بنزین را بگیریم و همچنان به واردات آن بپردازیم، بنزین نیز می ­تواند به یکی دیگر از اهداف تحریمی دشمنان تبدیل شود و برایمان ایجاد مشکل کند.

بر اساس برآوردها بنزین تولیدی لیتری 18 هزار تومان و بنزین وارداتی لیتری بالغ بر 40 هزار تومان هزینه دارد. در حالی که بنزین در کشورمان با قیمت سرکوب­ شده لیتری 1500 و 3 هزار تومان در اختیار مصرف ­کننده نهایی قرار می­ گیرد. به زعم کارشناسان، قیمت یارانه ­ای و دستوری به بروز مشکلاتی مانند قاچاق بنزین و افزایش بی رویه مصرف منجر شده است که باید برایش چاره ­اندیشی کنیم.

مرکز پژوهش های مجلس طرحی را تحت عنوان اختصاص سهمیه بنزین به نفر به جای خودرو مطرح کرده است که به زعم بسیاری می­ تواند راهکار مناسبی برای حل مشکلات کشور در حوزه بنزین باشد. در این طرح سهمیه بنزین به افراد تعلق می­ گیرد و شهروندان صرف­نظر از این که خودرو دارند یا نه، از سهمیه بنزین بهره م ی­برند.

 محمد امیر، نماینده اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس در خصوص پیشنهاد مرکز پژوهش­های مجلس مبنی بر اختصاص سهمیه بنزین به نفر به جای خودرو که به زعم بسیاری از کارشناسان به عدالت نزدیک است و بستر کنترل مصرف را ایجاد می ­کند، تصریح کرد: طرح پیشن هادی مرکز پژوهش­های مجلس طرح خوبی به نظر می ­رسد. البته باید جوانب امر به درستی سنجیده شود و طرح را از جوانب مختلف پرورش دهیم و برای تمامی جزئیات پیش ­بینی­ های لازم را داشته باشیم.

وی ادامه داد: برای این که افراد بتوانند بنزین اضافه خود را بفروشند و کسانی که بنزین بیشتر نیاز دارند، آن را بخرند، باید سازوکار دقیقی پیش ­بینی کنیم. این طرح به عدالت نزدیک است و باعث می­ شود تمامی افراد جامعه از یارانه بنزین بهره­مند شوند.

این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: در طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر، سازوکاری شبیه اعطای یارانه داریم و هر فرد از سهمیه بنزین یارانه­ای بهره ­مند می­شود. این سازوکار دقیقاً در راستای اعمال عدالت در توزیع یارانه سوخت است.

امیر گفت: طرح باید چکش ­کاری نهایی در مجلس بشود و در کمیسیون اقتصادی به دقت جوانب آن بررسی شود. اگر بدون ایجاد کردن زیرساخت­های لازم به سمت اجرای این طرح برویم، به ضرر اقتصاد ملی خواهد بود. اما اگر بتوانیم جوانب طرح را با جزئیات بسنجیم و برای همه چیز پیش­ بینی­های لازم را داشته باشیم، می ­تواند به لحاظ ایجاد عدالت در توزیع یارانه سوخت به نفع کشور باشد.

وی ادامه داد: با توجه به شرایطی که در حوزه بنزین شاهد هستیم، باید چاره­ اندیشی اساسی داشته باشیم و به سمت اجرای طرحی مانند اختصاص سهمیه بنزین به نفر حرکت کنیم. اما شرط اساسی این است که زیرساخت­ها را به وجود بیاوریم و جامعه را برای اجرای این طرح آماده کنیم. این نکته مهم است که به میزان ظرفیتی که داریم، تعهد ایجاد کنیم. ایجاد تعهدات بیشتر از ظرفیت­ های واقعی می ­تواند مشکل­ساز شود.

این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: با اجرای طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر می­ توانیم بستری فراهم کنیم که به جای قاچاق بنزین، افراد سهمیه یارانه ­ای خودشان را وارد بازار کنند و به فروش برسانند. اختصاص سهمیه بنزین به نفر به کنترل مصرف منجر می ­شود زیرا افراد می­ دانند به میزان مشخصی از بنزین یارانه­ای بهره­مند هستند و باید برای درست مصرف کردن آن برنامه­ریزی داشته باشند.

امیر گفت: اجرای درست و حساب شده طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر می­ تواند به کشف واقعی قیمت بنزین منجر شود. در صورتی که بازار ثانویه ­ای ایجاد کنیم و سازوکاری برای عرضه بنزین توسط مردم به وجود بیاوریم، زمینه برای از بین بردن قیمت­ های دستوری فراهم می شود. این امر برایمان مزیت دارد.