حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها، کریمه اهل‌بیت علیه‌السلام، شفیعه روز جزا و تنها امامزاده‌ای است که چهار امام معصوم علیه‌السلام به زیارت ایشان سفارش کرده و پاداش زیارت بامعرفت ایشان را بهشت دانسته‌اند.

حضرت معصومه سلام الله علیها در اوایل سال ۱۷۳ هجری قمری در مدینه به دنیا آمدند. پدرشان امام موسی‌بن جعفر علیه السلام و مادر ایشان حضرت نجمه بودند که به‌دلیل پاکی و طهارت به ایشان طاهره می‌گفتند. حضرت معصومه سلام الله علیها در سنی حدود ۲۸سالگی و در ۱۲ ربیع‌الثانی سال ۲۰۱ هجری قمری در شهر قم از دنیا رفتند و امروزه بارگاه مطهر ایشان مثل خورشیدی در شهر مقدس قم می‌درخشد.

هرچند مرقد مطهر آن حضرت طی قرن‌های بسیار پناهگاه شیعیان و حاجتمندان بوده و هست، اما شناخت ابعاد شخصیتی آن بانوی باکرامت نیازمند پژوهش‌ها و بررسی‌های گسترده است. در این رابطه با حجت الاسلام سید رضی علوی، مدرس حوزه علمیه آیت‌الله خویی(ره) به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.

هجرت برای اطاعت

حجت الاسلام سید رضی علوی‌، استاد حوزه علمیه در مورد برکات وجودی حضرت معصومه سلام‌الله علیها به خبرنگار تحریریه جوان قدس گفت: برکت یعنی چیزی که دارای یمن و خجستگی باشد. چیزی را به زندگی انسان بیفزاید و موارد مثل مشابه این‌ها، حضرت معصومه سلام الله علیها هم برای مردم ایران دارای یمن و خجستگی هستند. یکی از این برکات را می‌توان ایجاد موقعیت، استقرار و ثبات در مسیر خیر پروردگار عالم دانست. چون این بانوی بزرگوار کانون توجه خیلی از موالیان امیرالمومنین علیه السلام به قم شد.

وی در این زمینه افزود: یک نکته‌ قابل تامل این است که حضرت معصومه سلام الله علیها علیرغم سن کمی که داشتند باعث یمن و برکت شدند. به واسطه حرم حضرت معصومه سلام الله علیها عده‌ای از زائرین حضرت به قم توجه می‌کنند که این خود باعث رونق مادی این شهر شده است. زائرانی زیادی از اقسا نقاط عالم به ایران سفر می‌کنند و یکی از مقاصد اصلی خودشان را زیارت حرم حضرت معصومه سلام‌الله علیها قرار می‌دهند که بازهم می‌توان گفت این بانوی با کرامت کانون توجه از منظر بین‌المللی نیز هستند.

این استاد در ادامه بیان داشت: یکی دیگر از برکات معنوی وجود کریمه اهل‌بیت علیهما سلام این است که خیلی از زائران در حرم ایشان با خدای خود ارتباط می‌گیرند، سنگینی‌هایی که در روح و زنگاری که در وجود دارند در این بارگاه از خودشان برطرف می‌کنند و حاجاتی با تشرف در این آستان برآورده می‌شود. همچنین راه و تدبیر درستی که در این بارگاه می‌توانند پیدا کنند، از برکات معنوی حضور حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها است.

حجت الاسلام علوی در مورد نام و عصمت حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها توضیح داد:  اسم حضرت فاطمه است و معصومه یکی از القابی است که حضرت امام رضا علیه السلام ایشان را به این نام خوانده است. به معنی کسی که دارای پاکیزگی است و به گناه، پلیدی دنیا و رذالت‌های دنیوی آلوده نمی‌شود. این یک توفیقی از جانب خدای تبارک و تعالی است که ایشان هم از این نعمت به خوبی استفاده کردند و در مسیر اراده خدا حرکت و خودشان را ملس به گناه نکردند. این صفت یک مدال افتخار است که از جانب امام مفترض الطاعه حضرت رضا علیه السلام گرفته‌اند و هیچ سخن امام (ع) مبالغه نیست و حقیقت را همان گونه که است بیان می‌کنند.

این مدرس حوزه در مورد درس‌های که باید از ولایت‌مداری این بانوی با کرامت گرفت، گفت: این نقل قول مشهور است که حضرت معصومه سلام‌الله علیها به فرمایش امام رضا علیه‌سلام از شهر مدینه هجرت کرد. این حرکت به قصد زیارت و اطاعت از امام زمان و قدم گذاشتن در رکاب امام بود. تقبل هجرت با تمام سختی‌ها و یاری کردن امام یعنی ولایت‌مداری، این دقیقا همان چیزی است که همه ما باید از آن درس بگیریم.  

وی در ادامه بیان داشت: در طول تاریخ ما افراد زیادی را داشتیم که شیعه خوانده می‌شدند اما فرمانبری در مسیر ولایت را نداشتند. هر قدر اطاعت از امام معصوم علیهما سلام بیشتر باشد یقینا جایگاه و وجاهت در نزد خدای تبارک و تعالی بیشتر خواهد بود.

قم خانه اهل‌بیت(ع)

حجت الاسلام علوی در مورد تاثیر حرم حضرت معصومه (س) در شکل‌گیری حوزه علمیه قم اظهار کرد: حوزه و دروس حوزوی که با روحانیت و وضعیت روحی ومعنوی مردمی که اهل ایمان هستند طبیعتا در جایی ارائه می‌شود که نزدیک به مرکز معنویت قرار داشته باشد. الحمدالله و المنه قم این بار را خیلی خوب توانسته به شانه بکشد در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است که فرمودند(  قُمُّ عُشُّ آلِ مُحَمَّدٍ و مَأوی‌ شیعَتِهِم.....) به معنای اینکه، اینجا آشیانه این خانواده است. این خیلی جایگاه قم را رفیع می‌کند مخصوصاً مضجع شریف نورانی حضرت معصومه سلام‌الله  در کانون توجه کسانی است که به دنبال این معنویت و روحانیت می‌گردند.

وی در ادامه بیان داشت: طبیعی است که حوزه علمیه قم هم تاثیر خیلی فراوانی از این حرم گرفته و الحمدلله رب العالمین در دنیا حرف اول را می‌زند. در هر جایی از این دنیا چه در مسائل سخت افزاری چه در مسائل نرم افزاری مطالب و معارفی که از قم در سراسر دنیا منتشر می‌شود. این‌ها همه از برکت وجود حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها است.

این مدرس حوزه در مورد شباهت‌های وجودی و معنوی حضرت معصومه و حضرت زهرا علیهما سلام گفت: چند شباهت این دو بانوی بزرگوار با هم دارند که اولا اسم است. هر دو فاطمه هستند و از یک تبار، حضرت معصومه سلام‌الله علیها در امتداد نسل نورانی از امیرالمومنین(ع)، حضرت زهرا(س) و پیغمبر(ص) است. یکی دیگر از شباهت‌های که وجود دارد شهادت حضرت زهرا سلام‌الله علیها و حضرت معصومه سلام‌الله علیها در سن کم است.

این کارشناس در پایان بیان داشت: از نظر معنوی جایگاهی را که پیغمبر اکرم صل‌الله علیه و آل وسلم برای حضرت زهرا سلام‌الله علیها می‌فرمودند که(فاطمه منی) یعنی فاطمه پاره تن من است و او را خیلی دوست می‌داشت. حضرت موسی بن جعفر علیه‌ سلام نیز چنین تعبیری را برای حضرت معصومه سلام‌الله نقل شده است:(فداها ابوها)  یعنی پدرش فدای این دختر. چقدر حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله جایگاه رفیعی داشته است. چون علی القاعده امام سخنی را که بیان می‌کنند، جنبه تعارف نیست بلکه یک حقیقت است.

خدابخش حکیمی-خبرنگار تحریریه جوان قدس