اگر اساساً رودبار را به عنوان «خاستگاه زیتون» معرفی می‌کنند، یک گزافه‌گویی یا اغراق نیست؛ بلکه حقیقت محض است.
زیتون رودبار، صدرنشین سفره هر ایرانی
از حاشیه سفیدرود خروشان که رد می‌شوید، در لابه‌لای درختان سبز زیتون، تواضع، متانت و افتادگی این درختان مقدس توأم با سخاوتمندی و برکت، تو را به دنیای دیگری می‌برد؛ درختانی که در عین پرباری و زیادت محصول، متواضعانه و سر به زیر ایستاده‌اند.
درختانی که تابستان داغ را با تشنگی تحمل کردند و از بیم آفت مگس به خود لرزیدند؛ اما از پای درنیامده و سبدسبد محصول باکیفیت و مرغوب به باغداران و کشاورزان هدیه کردند تا امروز زیتون رودبار به صدرنشین سفره هر ایرانی تبدیل شود.
اهمیت غذایی زیتون و روغن آن بر کسی پوشیده نیست. با توجه به چالش‌های موجود در بخش دانه‌های روغنی و روغن، رغبت مردم به سمت مصرف روغن زیتون افزایش یافته است که اگر سیاست‌گذاری و هدف‌گذاری مناسبی در این زمینه صورت گیرد، می‌توان روغن زیتون را جایگزین مناسبی به جای سایر روغن‌ها کرد که این حرکت می‌تواند میزان امنیت غذایی و سلامت جامعه را تا حد قابل توجهی ارتقا ببخشد.
کیفیت محصولات زیتون رودبار از نظر شرایط آب و هوایی و اقلیمی و همچنین خاک مناسب، به نسبت محصولات زیتون سایر استان‌ها در کفه قیاس قرار نمی‌گیرد. اگرچه نزدیک دو دهه درگیری با آفت مگس زیتون بر کمیت آن تأثیر گذاشته؛ اما کیفیت محصولات زیتون جنوب گیلان بی‌نظیر است و حکم معدن طلای سبز ایران را دارد.
آفتی به نام «چندنرخی»  
«مهران اسدی» باغدار رودباری که به شیوه سنتی به کار زیتون می‌پردازد، می‌گوید: بی‌توجهی به محصول زیتون رودبار به اقتصاد و معیشت باغداران رودباری لطمه زده است.
به گفته وی، دو سالی است برکت درختان زیتون شامل حال باغداران و کشاورزان رودباری شده و آن هم به خاطر شرایط آب و هوایی منطقه است.
این باغدار رودباری که از افزایش هزینه‌های کارگری گلایه‌مند است، گفت: هزینه یک کارگر ساده زیتون‌چین روزانه یک الی ۲میلیون تومان است و با توجه به قیمت هر کیلو زیتون سبز، نمی‌صرفد.
اسدی چندنرخی بودن در بازار زیتون را یک آفت بزرگ دانست و عنوان کرد: امسال هر کیلو زیتون سبز از ۳۰ تا ۸۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شد و این چندنرخی بودن محصول به نفع باغدار نیست.
به عقیده وی، ورود دلالان و واسطه به بازار زیتون سبز سبب شده چیزی دست باغدار را نگیرد و همه عواید به جیب واسطه‌ها برود.
«آب» سدی برای توسعه زیتون
این باغدار زیتون از عملکرد آب منطقه‌ای گیلان هم گلایه و اضافه کرد: مشکل اصلی باغداران و کشاورزان شهرستان رودبار، آب است؛ مسئله‌ای که سال‌ها حل‌نشده مانده و کسی هم به فکر رفع آن نیست.
اسدی چالش آب را از موانع مهم در مسیر توسعه باغ‌های زیتون شهرستان رودبار عنوان کرد و گفت: برای توسعه باغ‌های زیتون و افزایش بهره‌وری و همچنین ارتقای سطح زیرکشت این محصول با مشکل جدی آب مواجهیم.
قرارگیری رودبار در شاهراه آبی «سفیدرود» فرصت بسیار خوبی است که با مدیریت منابع آبی و فراهم‌سازی زیرساخت‌ها، درختان تشنه زیتون را سیراب کرد تا «ایستاده نمیرند».
مطرح کردن چالش آب در کنار سفیدرود خروشان شاید کمی خنده‌دار و مضحک باشد؛ اما در سال‌های اخیر همین چالش مضحک و خنده‌دار، گریه باغداران زیتون شهرستان رودبار را درآورده تا جایی که بسیاری از باغداران به علت محدودیت‌های بهره‌مندی از آب پشت سد سفیدرود، از باغداری زیتون منصرف شدند.

رودبار؛ جهنم سرمایه‌گذاری!
وجود برخی محدودیت‌های آبی در جنوب گیلان، این منطقه را به جهنم سرمایه‌گذاری در حوزه توسعه باغ‌های زیتون تبدیل کرده و از «زیتون رودبار» فقط نامش باقی مانده است.
اگر چه همه رودبار را به عنوان «خاستگاه زیتون» کشور می‌شناسند و عمده اقتصاد مردمانش از این محصول راهبردی است؛ اما اراضی سطح زیر کشت زیتون این شهرستان به ۱۰هزار هکتار هم نمی‌رسد در حالی که اراضی سطح زیر کشت زیتون در کشور از ۱۲۰هزار هکتار بالاتر رفته و استان‌هایی که سابقه آن‌ها در حوزه زیتون به یک دهه هم نمی‌رسد، از زیتون گیلان پیشی گرفته‌اند.
بن‌بست در تجاری‌سازی زیتون
«ابراهیم حسینی» از باغداران زیتون رودبار، اقتصاد این شهرستان را وابسته به این محصول دانست و گفت: تجاری‌سازی محصول زیتون در شهرستان رودبار به بن‌بست رسیده و اگر همین فروشگاه‌های کنار خیابان نباشند، اقتصاد رودبار تعطیل می‌شود.
به هم‌ پیوستگی سه زنجیره باغدار، صنایع و اصناف ویژه زیتون در شهرستان رودبار مسئله مهمی بود که این باغدار رودباری روی آن صحه گذاشته و معتقد است؛ هر کدام از این سه بخش دچار چالش شود، بی‌شک بر اقتصاد و معیشت دیگری تأثیر مستقیم دارد.
حسینی واسطه‌گری‌ها و مافیای دلالی در بازار زیتون را یک چالش مهم عنوان و اظهار کرد: در فصل برداشت زیتون از نانوا گرفته تا بقال و قصاب، زیتون سبز عرضه می‌کنند و هیچ نظارتی در این بازار مافیایی نیست.
حذف مافیای دلالی و واسطه‌گری در بازار زیتون، مطالبه جدی بسیاری از باغداران شهرستان رودبار است که البته تحقق این امر نیازمند نظارت بیشتر مسئولان بوده و چاره‌اندیشی متولیان امر در این بخش را می‌طلبد.
دخالت مافیای دلالی و واسطه‌ها در بازار زیتون پدیده «چندنرخی شدن» را به وجود می‌آورد. بر اساس گزارش میدانی آنچه در بازار زیتون شهرستان رودبار بر سر قیمت‌ها می‌گذرد، چندنرخی بودن قیمت «زیتون سبز» است. این میوه مقدس در نبرد چانه‌زنی‌ها هر کیلو از ۳۰ تا ۸۰ هزار تومان معامله می‌شود که اگر به تعادل قیمت‌ها برسیم، عمدتاً هر کیلو ۵۰ هزار تومان داد و ستد می‌شود.
از صنعت بیمار تا بازار شلم شوربا
«میلاد مهربان» باغدار لوشانی که روغن زیتون را کالای استراتژیک و مهم می‌داند، اظهار کرد: حمایت از تولید زیتون و روغن زیتون از سوی متولیان امر ملموس نیست و باغداران و صنایع بخش زیتون و فراورده‌های آن با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.
به عقیده وی، روغن زیتون بهترین روغن دنیا به شمار می‌رود و ارزش غذایی و دارویی فراوانی دارد که به منظور ارتقای سطح سلامت جامعه باید سرمایه‌گذاری بیشتری در این بخش صورت بگیرد.
صنعت زیتون نیازمند حمایت ویژه است تا از بیماری و بدحالی بیرون بیاید. چالشی که از وضعیت ناجور سطح زیر کشت شروع شده و از صنایع تبدیلی ناکارآمد به بازار شلم شوربا می‌رسد؛ بازاری که به تعبیر بسیاری، بزرگ‌ترین بازارچه زیتون خاورمیانه است.
اقتصاد زیتون رودبار زمانی به رونق می‌رسد که چرخه سه‌گانه کشت، فراوری و فروش در یک انسجام و همترازی علمی برسند؛ مسئله‌ای که آقای مهربان باغدار لوشانی روی آن صحه گذاشت و گفت: بخش قابل توجهی از کارخانه‌ها و صنایع تبدیلی زیتون و روغن زیتون در شهرستان رودبار دارای نقیصه بهداشتی هستند و بازدهی لازم برای فراوری محصول باکیفیت را ندارند و هر چقدر هم محصول باکیفیت روانه این کارخانه‌ها شود، خروجی نهایی بی‌کیفیت خواهد بود و این مسئله به آینده اقتصاد زیتون رودبار ضربه می‌زند.
بازارچه زیتون خاورمیانه 
«فردین لطفعلی‌پور» از باغداران زیتون شهرستان رودبار، وجود بزرگ‌ترین بازارچه فروش زیتون کشور در رودبار را یک فرصت استثنایی دانست و اظهار کرد: بازارچه زیتون رودبار به محل فروش و عرضه محصولات دیگر استان‌ها و حتی کشورها تبدیل شده و از نام رودبار به کام دیگران سودجویی می‌شود.
لطفعلی‌پور از بلاتکلیفی تعاونی زیتونکاران شهرستان رودبار انتقاد کرد و گفت: این تعاونی که با هدف سامان‌بخشی صنف باغداران زیتون تشکیل شده، به علت برخی بی‌توجهی‌ها و نبود حمایت از سوی مسئولان و مشارکت باغداران زیتون ابتر مانده است.
این باغدار منجیلی پسروی و عقب‌نشینی شهرستان رودبار در حوزه سطح زیر کشت زیتون را یک چالش بزرگ عنوان کرد و افزود: استان‌هایی که هیچ‌گونه سابقه‌ای در بخش زیتون ندارند؛ اما با مدیریت یکپارچه و افزایش سطح تولید و بهره‌وری، از رودبار پیشی گرفتند و این زنگ خطر بزرگی برای میوه راهبردی گیلان و رودبار است.
به گفته لطفعلی‌پور، زیتون رودبار هنوز به طور واقعی «برندسازی» نشده است!
خبرنگار: بهرام قربانپور