قدس؛ از سوی دیگر، منابعی همچون لوفیگارو نیز در گزارشی مدعی شدند فرانسه و بریتانیا نیز مجوز حمله با موشک‌های تاکتیکی «سایه طوفان» را صادر کرده‌اند که به فاصله کوتاهی و بدون هیچ توضیحی آن را از خروجی وب‌سایت روزنامه‌اش حذف کرد.
بریتانیا نخستین کشوری بود که در می۲۰۲۳ موشک‌های دوربرد «سایه طوفان» را به اوکراین تحویل داد و چند ماه بعد نیز فرانسه نسخه خودش از این موشک‌ها با نام «اسکالپ» را در اختیار اوکراینی‌ها گذاشت. پاییز سال گذشته نیز موشک‌های «اتکمز» از آمریکا راهی کی‌یف شد. در این مدت اما درخواست مکرر کی‌یف برای اجازه استفاده از این سلاح‌ها به دلیل نگرانی از تشدید تنش‌ها و غیرقابل کنترل شدن اوضاع با چراغ سبز آمریکا، بریتانیا و فرانسه همراه نشد.
از سخنان کنایه‌آمیز زلنسکی تا واکنش تند پوتین
طبیعی بود اعلام این خبر با استقبال ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین و در مقابل آن، واکنش تند مقامات کرملین روبه‌رو شود. زلنسکی در یک سخنرانی ویدئویی به‌طور محتاطانه‌ای از این گزارش استقبال کرد و با بیان اینکه «این روزها در رسانه‌ها از اینکه به ما اجازه اقدامات ویژه‌ای داده شده است، صحبت می‌شود» با لحن کنایه‌آمیزی گفت: البته که حملات با کلمات انجام نمی‌شود و چنین چیزهایی اعلام نمی‌شوند. موشک‌ها خودشان حرف خواهند زد».از آن سو، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در سخنانی به این تصمیم واکنش تندی نشان داده و آن را به معنای درگیر شدن مستقیم ناتو در جنگ دانست. او تأکید کرد اگر آمریکا و متحدانش به اوکراین اجازه دهند از موشک‌های دوربرد برای حمله به خاک روسیه استفاده کند، روسیه این را به‌عنوان اقدام مستقیم ناتو در جنگ تلقی خواهد کرد و پاسخ‌های شدیدی برای آن در نظر خواهد گرفت.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین نیز اعلام کرد چنین اقدامی می‌تواند منجر به تشدید شدید تنش‌ها در سطح جهانی شود و واکنش‌هایی فراتر از مرزهای اوکراین و روسیه را برانگیزد.
«خبر معرکه» یا صدور مجوز آغاز «جنگ جهانی سوم»؟
این تصمیم دولت بایدن البته که بر فضای داخلی آمریکا نیز تأثیرات ویژه‌ای داشته است. برخی آن را آخرین تلاش برای تقویت نظامی اوکراین پیش از تحویل قدرت به ترامپ در ۲۰ ژانویه می‌دانند. آن‌ها دلیل این اقدام را به شک و تردیدهای ترامپ مبنی بر ضرورت کمک‌های بی‌قید و شرط به کی‌یف در جریان کمپین انتخاباتی خود مربوط دانسته‌اند. باید گفت بازگشت ترامپ به کاخ‌سفید موجب نگرانی دموکرات‌ها، مقامات اوکراین و اتحادیه اروپا شده است که ممکن است دولت جدید ایالات متحده حمایت‌های سابق را از اوکراین انجام ندهد. ناگفته نماند برخی این تغییر سیاست بایدن را تلاشی برای بدست آوردن یک دستاورد بزرگ سیاست خارجی برای دولتش پیش از ترک کاخ‌سفید تلقی می‌کنند. این اقدام با واکنش سیاسیون دو طیف در آمریکا روبه‌رو شده است. دونالد ترامپ جونیور، پسر ترامپ در شبکه «ایکس» در واکنش به این اقدام، آن را مورد انتقاد قرار داده و نشانه‌ای تحریک‌آمیز از دولت بایدن برای آغاز «جنگ جهانی سوم» پیش از تحویل قدرت به رئیس جمهور جدید آمریکا خواند. الکس سورس، وارث میلیاردر معروف جورج سورس نیز که از حامیان پرنفوذ کی‌یف به شمار می‌رود، در همین شبکه از صدور چنین مجوزی به «یک خبر معرکه» تعبیر کرد.
فشار برای مذاکره یا تشدید جنگ؟
با توجه به واکنش‌های تند مسکو، به نظر می‌رسد این تصمیم نه تنها احتمال مذاکره را کاهش داده بلکه می‌تواند موجب تشدید تنش‌ها و ادامه درگیری‌ها در سطح وسیع‌تر شود. روسیه به وضوح اعلام کرده چنین حملاتی را به عنوان درگیری مستقیم با ناتو می‌بیند و به همین دلیل بعید به نظر می‌رسد این تصمیم موجب حرکت روسیه به سوی دیپلماسی شود. از طرفی سؤالاتی نیز در مورد احتمال استفاده اوکراین از این فرصت و مجوز وجود دارد. به عقیده کارشناسان، هر چند زلنسکی از «سخن گفتن موشک‌ها» گفته اما به نظر می‌رسد اوکراین اگر هم بخواهد از این موشک‌ها استفاده کند سراغ حملات محدودی در مناطق مرزی خواهد رفت تا از واکنش تند کرملین جلوگیری کند.در پایان بد نیست نیم‌نگاهی نیز به تأثیرات اقتصادی صدور چنین مجوزی داشته باشیم، جایی که انتشار همین اخبار سبب افزایش قیمت جهانی نفت خام در پی تشدید درگیری‌ها میان روسیه و اوکراین شده است.
نظر شما