خون بندناف خونی است که پس از تولد در بندناف و جفت، باقیمانده و دور ریخته می‌شود. این خون غنی از سلول‌های بنیادی است که به‌عنوان یک زباله بیولوژیک دور ریخته می‌شود درحالی‌که سلول‌های بنیادی آن می‌تواند در درمان برخی از بیماری‌ها استفاده شود.

ایران که در حال حاضر بزرگ‌ترین بانک خون بندناف خاورمیانه را دارد، از روش پیوند سلول‌های بنیادی برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌کند.

در ارتباط با آخرین وضعیت آمار درمان بیماران با استفاده از این روش با مرتضی ضرابی، مدیرعامل بانک خون بندناف رویان، گفت‌وگو کرده‌ایم.

ضرابی با اشاره به اینکه در حال حاضر در کشور درمان تعدادی بیماری با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف انجام می‌شود گفت: این بیماری‌ها به طور مشخص، خونی هستند که در رأس آن‌ها انواع سرطان خون، تالاسمی و کم‌خونی‌های مادرزادی قرار دارند.

وی عنوان کرد: ما توانستیم برای حدود ۵۰ بیمار خونی که نمونه‌ها متعلق به خودشان بوده یا افراد دیگر اهدا کردند از پیوند استفاده کنیم و برای بیماری‌های غیر خونی مثل فلج مغزی، آرتروز و اوتیسم بیش از ۲۰۰ بیمار در کارآزمایی بالینی پیوند شدند که آمار بسیار خوبی است.

ضرابی با اشاره به اینکه در زمینه فلج مغزی که فاز دو آن هم انجام شده نتایج بسیار امیدوارکننده است، اظهار کرد: در این بیماری هرچه بتوانیم توانمندی کودک دچار فلج مغزی را بالا ببریم، به درمان آن کمک کرده‌ایم. تزریق را که از سلول‌های بنیادی انجام دادیم، تونیسیته عضلانی این کودکان بهتر شد.

وی در ادامه گفت: به‌عنوان‌مثال بلع، تکلم، بینایی و یادگیری به درجات مختلف بهتر شد. روند به این شکل است که باید در چند نوبت تزریق شود یعنی حداقل سه نوبت تزریق شود تا بتواند اثر خود را روی عضو خاص بگذارد.

ضرابی به دستاوردهای خوب در بیماری‌های خونی و غیر خونی اشاره کرد و گفت: ۵۰ پیوند بیماری‌های خونی با استفاده از نمونه‌هایی بود که داشتیم و نمونه‌های مراکز دیگر هم بوده که آمار دیگری را دارند که باید مراکز پیوند بدهند. برای کارآزمایی بالینی و برای بیماری‌های غیر خونی بیش از ۲۰۰ بیمار پیوند شده که نتایج آن قابل‌قبول بوده تا بتواند مجوز ادامه کارآزمایی را بگیرد.

نیاز به مراکز بیشتر برای پیوند سلول‌های بنیادی

مدیرعامل بانک خون بندناف رویان در پایان خاطرنشان کرد: تعداد مراکز پیوند ما کم است و این مشکل ما است. الان از ۵ مرکز به ۲۰ مرکز رسیده اما تعداد متخصصانی که پیوند را انجام می‌دهند، هنوز کم است.یعنی هم نیروی انسانی و هم بخش پیوند، کم داریم.