وقتی فاکتورهای خارجی یا درونی، عملکرد لایه بیرونی پوست را ضعیف می‌کنند (لایه دفاعی پوست)، پوست بیش از حد آب از دست می‌دهد و این کمبود رطوبت باعث خشکی زیاد پوست خواهد شد.
خشکی پوست چیزی است که خیلی از افراد زمانی در زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. اما خشکی پوست در افراد سنین بالاتر معمول‌تر است؛ زیرا پوست به‌تدریج شروع به ازدست‌دادن غدد تعریق و چربی خود می‌کند.
شما می‌توانید با استفاده از مرطوب‌کننده‌ها و دیگر محصولات مراقبت از پوست، دوباره به پوستتان آبرسانی کنید و قدرت لایه دفاعی آن را برگردانید.
علائم خشکی پوست
خشکی پوست باعث احساس زبری و کشیدگی و خارش آن می‌شود و از نظر ظاهری نیز پوسته یا التهاب ممکن است دیده شود. شاید هم در بعضی از قسمت‌ها که خشکی شدید است ترک‌هایی به چشم بیاید.
خشکی پوست می‌تواند هر جایی از بدن یا صورت را درگیر کند؛ اما معمولاً در قسمت‌هایی ایجاد می‌شود که غدد چربی کمتری وجود دارد، مثلاً آرنج‌ها و زانوها، پاشنه‌ها و دست‌ها و انگشت‌ها.
خشکی پوست اگر کنترل و درمان نشود می‌تواند منجر به پروریتوس یا خارش شدید پوست شود. پروریتوس احتمال خراشیده‌شدن پوست را بیشتر کرده و پوست را در معرض عفونت‌های پوستی قرار می‌دهد.
علت‌های خشکی پوست
خشکی پوست دلایل زیادی می‌تواند داشته باشد. عوامل خارجی مثلاً قرارگرفتن در معرض آب‌وهوای سرد یا تماس با شوینده‌های تحریک‌کننده از معمول‌ترین علت‌های خشکی پوست‌اند. اما عواملی درونی مانند افزایش سن و بعضی از عوارض و بیماری‌ها نیز می‌توانند خشکی پوست ایجاد کنند.
فاکتورهای محیطی
قرارگرفتن در معرض عواملی در داخل خانه یا بیرون می‌توانند بر رطوبت پوست اثر بگذارند. مثلاً خورشید، هوای سرد و خشک، گرمای داخل و رطوبت کم به‌خاطر سیستم‌های گرمایشی همگی می‌توانند پوست را خشک کنند و باعث ازدست‌رفتن رطوبت آن بشوند.
کمتر در معرض این عوامل محیطی قرارگرفتن، مثلاً ضدآفتاب زدن وقتی که بیرون هستید می‌تواند به کاهش خشکی پوست کمک کند.
زیاد تمیزکردن پوست
شستن صورت و بدن با شوینده‌های قوی یا مکرراً تمیزکردن پوست باعث خشکی آن می‌شود. استفاده از آب داغ در حمام یا طولانی در حمام ماندن هم می‌تواند پوست را خشک کند. پس بهتر است مدت‌زمان حمام‌کردن یا دوش‌گرفتنتان را محدود به ۱۰ دقیقه کنید و از شوینده‌های ملایم و متناسب با پوستتان استفاده نمایید. بعد از دوش‌گرفتن یا حمام‌کردن به پوستتان مرطوب‌کننده و لوسیون بزنید تا رطوبت روی پوستتان گیر بیفتد.
افزایش سن
با بالارفتن سن، منافذ پوست چربی کمتری ترشح می‌کنند، درحالی‌که این مواد چرب و رطوبت‌هایی که ترشح می‌شوند محافظ پوست‌اند. این افت در تولید چربی از حدود ۴۰ سالگی شروع می‌شود. از دهه ۴۰ زندگی به بعد میزان ترشح چربی پوست به روند کاهش خود ادامه می‌دهد و به‌مرور با افزایش سن، پوست خشک‌تر می‌شود.
سیگار و تنباکو
مطالعات زیادی نشان داده‌اند سیگارکشیدن با پیری زودرس پوست ارتباط دارد. مواد شیمیایی موجود در سیگار و تنباکو می‌توانند پوست را پیر کنند که یکی از پیامدهای آن خشکی پوست است. سیگارکشیدن باعث کاهش استروژن در خانم‌ها نیز می‌شود که این نیز عاملی مضاعف برای خشکی پوست است.
عوارض التهابی پوست
عوارض التهابی پوست باعث اختلالات طولانی‌مدت در سد دفاعی پوست می‌شوند. این اتفاق ناشی از خارش‌زاهاست که موادی هستند که روی عصب‌های حسی در پوست اثر می‌گذارند. وقتی پوست خراشیده می‌شود، بدن مواد خارش‌زا ترشح می‌کند که باعث خارش و خشکی و دیگر علائم التهابی خواهد شد.
یکی از عوارض التهابی پوستی شایع آتوپیک درماتیت است که به نام اگزما شناخته می‌شود. این عارضه باعث خشکی و خارش و التهاب پوست می‌شود.
یک عارضه شایع دیگر پسوریازیس است. تقریباً ۸۰ تا ۹۰ درصد از افرادی که پسوریازیس دارند دچار پسوریازیس پلاکی هستند. این نوع پسوریازیس با تکه‌های برآمده و قرمز و ضخیم (پلاک) شناخته می‌شود که گاهی با پوششی خشک و سفیدرنگ یا نقره‌ای رنگ که در واقع سلول‌های مرده هستند پوشیده شده‌اند.
بیماری‌ها و درمان‌ها
برخی از عوارض و درمان‌ها می‌توانند پوست را بسیار خشک کنند که شامل موارد زیر می‌شوند:
. HIV
. دیابت
. بیماری تیروئید
. بیماری کلیوی
. استاتین‌ها: داروهایی که کلسترول خون را پایین می‌آورند.
. ادرارآورها: داروهایی که با افزایش تولید ادرار، به دفع مایعات از بدن کمک می‌کنند.
. دیالیز که درمانی برای نارسایی کلیوی است.
. درمان‌های سرطان مانند شیمی‌درمانی و رادیوتراپی
درمان خشکی پوست
راه‌های زیادی برای تسکین خشکی پوست وجود دارد. استفاده از محصولات مرطوب‌کننده مستقیماً روی پوست و ایجاد تغییراتی در محیط می‌تواند خشکی پوست را کاهش دهد.
شما می‌توانید با داشتن یک روتین متناسب با پوستتان خشکی پوست را تا حدود زیادی از بین ببرید. از مرطوب‌کننده‌ای برای صورت و بدن استفاده کنید که حاوی عناصر آب‌رسان باشد؛ مانند سرامیدها، اوره اوسرین یا لاکتیک اسید. در موارد خشکی یا خارش شدید پوست شاید به مرطوب‌کننده‌ای تجویز شده توسط پزشک نیاز داشته باشید.
افراد سنین بالا که بیشتر مستعد خشکی پوست‌اند باید روزی دو بار از مرطوب‌کننده استفاده کنند. مطالعه‌ای نشان داد مرطوب‌کننده حاوی سریسین (یک پروتئین) و سرامید NP (عنصری که عملکرد دفاعی پوست را بهتر می‌کند)، مؤثرترین عامل در بهبود خشکی پوست خصوصاً روی پاها در میان ۳۹ فرد سالم بالای ۶۵ سال بوده است.
ایجاد تغییرات لازم در محل زندگی یا محل کارتان نیز می‌تواند علائم را بهتر کند. مثلاً از دستگاه رطوبت ساز استفاده کنید تا رطوبت هوای اطرافتان بیشتر شود.
اگر زیاد در معرض هوای سرد یا خورشید یا آب قرارگرفتن عامل خشکی پوستتان است، از پوست خود در این شرایط بیشتر مراقبت کنید. مثلاً وقتی هوای بیرون سرد است یا ظرف می‌شویید از دستکش استفاده کنید.
اگر خشکی پوستتان ناشی از یک عارضه یا مصرف داروی خاصی است، پزشک باید درمان مناسب را به شما توصیه کند.
پیشگیری از خشکی پوست
محافظت از لایه دفاعی پوست و هیدراته نگه‌داشتن بدن به پیشگیری از خشکی پوست کمک زیادی می‌کند.
. فوراً بعد از شستن دست‌ها یا در عرض نهایتاً پنج دقیقه بعد از دوش‌گرفتن یا حمام‌کردن مرطوب‌کننده استفاده کنید. هر چند بار در طول روز که لازم است این کار را تکرار کنید.
. از شوینده‌های ملایم و بدون رایحه استفاده کنید.
. از لوسیون‌ها یا کرم‌های حاوی عناصر آب‌رسان مثل هیالورونیک اسید، روغن جوجوبا، گلیسیرین، لاکتیک اسید یا شی‌باتر استفاده کنید.
. از شوینده‌هایی برای لباس استفاده کنید که برچسب هایپوآلرژیک دارند. شاید بهتر باشد از پوشیدن لباس‌های پشمی و زبر که خراش روی پوست ایجاد می‌کنند و باعث تحریک و خشکی پوست می‌شوند خودداری کرده و لباس‌های نخی یا ابریشمی بپوشید.
. در روزهای سرد وقتی بیرون هستید دستکش بپوشید و هنگام نظافت از دستکش استفاده کنید.
. سیگار نکشید.
چه زمانی باید به دلیل خشکی پوست به پزشک مراجعه کنید؟
اگر خشکی پوستتان با مراقبت‌های شخصی و تغییراتی در محیط بهتر نشد، یا اگر پوستتان خیلی خارش‌دار شد باید به متخصص پوست مراجعه کنید. پزشک از شما در مورد سوابق پزشکی خودتان و خانواده‌تان خواهد پرسید و درمان مناسب را تجویز خواهد کرد.
پزشک ممکن است مرطوب‌کننده‌ای طبی به شما توصیه کند یا از جهت بررسی عوارض و بیماری‌های احتمالی شما را ارجاع دهد. اگر دارویی باعث خشکی پوستتان شده باشد ممکن است پزشک داروی دیگری را جایگزین کند.
در پایان
رطوبت اندک در لایه دفاعی پوست می‌تواند باعث خشکی و خارش پوست شود. علائم خشکی پوست شامل زبری و کشیدگی پوست و خارش می‌شود. ممکن است ترک‌ها یا پوسته‌هایی نیز وجود داشته باشد. عواملی مانند عادات بهداشتی، سن، محرک‌های محیطی و برخی از داروها همگی می‌توانند باعث خشکی پوست شوند. شما می‌توانید با استفاده از مرطوب‌کننده‌ها به طور مرتب، خشکی پوست صورت یا بدن خود را کاهش دهید. ایجاد تغییراتی در سبک زندگی مثل استفاده از رطوبت ساز در خانه، ترک سیگار و پوشاندن پوست در روزهای آفتابی یا سرد نیز مفید خواهد بود.
اگر خود مراقبتی‌ها مؤثر نبودند یا خارش و خشکی پوستتان زیاد و آزاردهنده شد به متخصص پوست مراجعه کنید.
منبع: تبیان
نظر شما