این تعبیر، نمادی از جایگاه ویژه حضرت زهرا(س) در نزد پیامبر(ص) و همچنین نشان‌دهنده پیوند عاطفی و معنوی میان این دو شخصیت بزرگ تاریخ اسلام است.

این حدیث از زبان پیامبر اسلام(ص) چنین نقل می‌کند: «فاطمةُ مُهجَةُ قَلبی»؛ یعنی حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) همانند خون قلب برای پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) است.

معنای «مُهجَة قلبی» 

در این عبارت، واژه «مُهجَة» به‌طور دقیق به معنای «خون زندگی‌بخش» یا «مایه حیات» آمده است. وقتی گفته می‌شود که حضرت فاطمه (س) «مُهجَة قلبی» پیامبر است، این تعبیر به‌طور استعاری نشان‌دهنده عمق محبت و پیوند معنوی میان پیامبر اسلام و حضرت زهرا (س) است. همان‌طور که خون در قلب انسان جریان دارد و زندگی او را حفظ می‌کند، حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) نیز در زندگی پیامبر(ص) نقشی حیاتی دارد و در حقیقت، تمام حیات معنوی پیامبر به وجود ایشان وابسته است.

این تعبیر نه‌فقط جنبه عاطفی دارد، بلکه نشان‌دهنده مقام والا و بی‌بدیل حضرت زهرا(س) در تاریخ اسلام است. حضرت فاطمه(س) برای پیامبر(ص) چیزی فراتر از یک دختر است؛ او به‌عنوان «جان» پیامبر، بخش جدایی‌ناپذیر از روح و زندگی او به شمار می‌رود.

پیام محبت و پیوند روحی میان پیامبر(ص) و حضرت زهرا(س) 

این حدیث، همچنین نمایانگر عمق محبت و پیوند روحی میان حضرت فاطمه (س) و پیامبر اسلام است. در کلام پیامبر(ص)، هرگز واژه‌ای قوی‌تر از «مُهجَة» برای توصیف عشق و اهمیت حضرت زهرا(س) به کار نرفته است. پیامبر اسلام(ص) در بسیاری از روایات دیگر نیز از محبت خاص خود به حضرت فاطمه(س) سخن گفته‌اند و او را «روحی» و «قرّة عینی» خوانده‌اند که به معنای «چشم و جان من» است. این نشان می‌دهد که حضرت زهرا(س) در دنیای معنوی پیامبر اسلام نقشی محوری و بی‌بدیل دارد.

نشانه‌ای از جایگاه حضرت فاطمه(س) در تاریخ اسلام 

در تاریخ اسلام، حضرت فاطمه (س) نه‌تنها به‌عنوان مادر امامان معصوم(ع)، بلکه به‌عنوان اولین الگوی واقعی یک انسان کامل شناخته می‌شود. حدیث «مُهجَة قلبی» در واقع تأکیدی بر مقام والای ایشان در نزد خداوند و پیامبر اسلام(ص) است و نشان می‌دهد که در مسیر هدایت اسلامی، هیچ‌چیز نمی‌تواند جایگاه حضرت فاطمه(س) را در کنار پیامبر اسلام(ص) تغییر دهد.

ریشه‌های قرآنی و روایی این تعابیر 

این روایت از پیامبر اسلام(ص) در کتب معتبر روایی همچون بحارالانوار و کافی نقل شده است و با آیات قرآن نیز همخوانی دارد. یکی از این آیات، آیه تطهیر است که خداوند در آیه 33 سوره احزاب، اهل بیت پیامبر(ص) را از هرگونه پلیدی پاک کرده است «إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا». این آیه بیانگر مقام معنوی و تطهیر اهل بیت(ع) است که حضرت فاطمه(س) نیز از مصادیق این تطهیر است. همچنین در آیه مباهله، آیه 61 سوره آل عمران، نیز خداوند اهل بیت پیامبر(ص) را به‌عنوان «نفس» پیامبر(ص) معرفی کرده که این ارتباط روحی و معنوی را بیشتر نمایان می‌سازد.

می‌توان گفت که حدیث «فاطمةُ مُهجَةُ قَلبی» به‌روشنی جایگاه والای حضرت فاطمه(س) در نزد پیامبر اسلام(ص) و همچنین عمق ارتباط معنوی و عاطفی میان آن حضرت و پیامبر اسلام را نمایان می‌کند. این روایت علاوه‌بر بیان محبت بی‌پایان پیامبر(ص) به حضرت زهرا(س) یک پیام مهم به مسلمانان می‌دهد. اییکه محبت اهل بیت(ع) نه‌فقط یک ضرورت عاطفی بلکه یک اصل حیاتی در مسیر هدایت و نجات است. کسانی که از این محبت و ولایت دست کشند، از مسیر هدایت منحرف خواهند شد، اما هر کسی که به اهل بیت(ع) تمسک جوید، از هر فتنه و انحرافی به دور خواهد ماند.