به‌گزارش قدس آنلاین، «سرمایه مانند گنجشک کنار پنجره است، با کوچک‌ترین هراسی پر می‌زند» این توصیف رئیس سابق اتاق ایران در حوزه سرمایه‌گذاری و اهمیتی است که ایجاد امنیت در این حوزه دارد؛ اهمیتی که متأسفانه طی سال‌های اخیر مغفول مانده و همین غافل شدن موجب شده سطح سرمایه‌گذاری خارجی نسبت به سال۹۱ ، ۸۰درصد کاهش را تجربه کند؛ به‌طوری که ما در سال۱۴۰۱ شاهد پایین‌ترین سطح سرمایه‌گذاری نسبت به سال۹۱ بودیم.
در گزارشی که امسال از طرف مرکز آمار منتشر شد وضعیت سرمایه‌گذاری خارجی در ایران از سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۴۰۱ مورد بررسی قرار گرفته بود که اعلام شده جمع سرمایه‌گذاری خارجی در سال۸۲ حدود بیش از ۵/۳میلیارد دلار بوده که در سال‌های بعد دچار افت و خیز شده تا اینکه در سال۹۱ به بالاترین میزان خود یعنی حدود ۵/۴میلیارد دلار رسید، اما در ادامه دچار کاهش شده تا جایی که در سال ۱۴۰۰ این رقم به ۸۸۳ میلیون دلار رسیده و در سال۱۴۰۱ شاهد رقم ۶۸۷ میلیون دلاری هستیم.
درحالی مرکز آمار این ارقام را در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی منتشر کرده که وزیر اقتصاد دولت سیزدهم در سال جاری اعلام کرده بود رقم سرمایه‌گذاری خارجی در سال۱۴۰۱ به‌حدود ۴میلیارد دلار و در سال۱۴۰۲ به ۵/۵میلیارد دلار رسیده بود. این ارقام نشان می‌دهد ما در حوزه اعداد و ارقام سرمایه‌گذاری خارجی در ایران همچون آمار اعلام شده در سایر حوزه هم با تناقض‌هایی مواجه هستیم.
کارشناسان اقتصادی معتقدند آنچه وزیر اقتصاد دولت سابق اعلام کرده میزان سرمایه‌گذاری است که قرار بوده محقق شود و آنچه مرکز آمار اعلام کرده، سرمایه‌گذاری محقق‌شده است.
همچنین به‌تازگی هم وزیر اقتصاد اعلام کرده «جذب ۹/۱۱میلیارد دلار سرمایه در دولت گذشته صحت ندارد، بلکه طی دو سال گذشته ۲میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری در کشور انجام شده» که این رقم، هم با ارقام منتشر شده در مرکز ملی آمار در تناقض است و هم با ارقام منتشر شده از جانب وزیر اقتصاد دولت سیزدهم!
اما به‌چه علت جذب سرمایه‌گذار در ایران تا این میزان با مشکل همراه است و چرا ما در دهه اخیر با این کاهش سرمایه‌گذاری و حتی فرار سرمایه‌گذار داخلی مواجه هستیم؟
۳ عامل تأثیرگذار بر کاهش سرمایه‌گذاری در ایران
محمدرضا سبزعلیپور، رئیس مرکز تجارت جهانی ایران در گفت‌وگو با قدس درخصوص عوامل کاهش سرمایه‌گذاری در ایران، سه دلیل عمده را عامل این کاهش دانست و اظهار کرد: دلیل نخست تحریم‌ها هستند که بسیار اثرگذار است، چراکه سرمایه‌گذار را از بابت حضور در کشوری که درگیر جنگ اقتصادی است، می‌ترساند و این درحالی است که سرمایه‌گذار همیشه به‌دنبال مکانی عاری از درگیری است. از طرف دیگر چون یکی از تحریم‌هایی که امروز با آن مواجه هستیم تحریم بانکی است؛ این عامل موجب شده هیچ سرمایه‌گذاری نتواند پولی وارد کشور کند.
وی ادامه داد: عامل دوم که بسیار مهم بوده و دهه‌هاست که گریبان اقتصاد ما را گرفته نرخ ارز است. مسئولان باید فکری به‌حال نرخ ارز کنند و دست‌کم چنانچه تک نرخی نمی‌شود، قیمتش را ثابت نگاه دارند. در کشوری که ارز چند نرخی وجود دارد هیچ سرمایه‌گذاری را نمی‌توانید قانع به سرمایه‌گذاری کنید آن هم در شرایطی که نمی‌داند با کدام نرخ ارز سرمایه‌گذاری می‌کند.
رئیس مرکز تجارت جهانی ایران ضمن اشاره به‌اینکه اعتقادم بر این است با سیاست‌هایی که در کشور اجرا می‌شود ارز هیچ‌گاه تک نرخی نمی‌شود، گفت: در هیچ اقتصادی در دنیا نمی‌بینید که ارز چند نرخی وجود داشته باشد و یا اینکه نتوان حداقل در مدت یک ماه روی نرخ ارز حساب باز کرد.
سبزعلیپور رفع این معضل را نیازمند اراده از جانب مسئولان و داشتن ارز کافی و عرضه آن توسط بانک مرکزی دانست و در بخش دیگری از سخنان خود بروکراسی پیچیده و عدم استقبال مسئولان برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی را عامل سوم کاهش ورود سرمایه به کشور دانست و تصریح کرد: متأسفانه معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه و سفرای ما هیچ تلاشی در این زمینه انجام نمی‌دهند و وابسته‌های بازرگانی ما در خارج از کشور مشخص نیستند و اصولاً مشخص نیست تخصصی در زمینه اقتصادی دارند یا خیر؟
رئیس مرکز تجارت جهانی ایران ضمن بیان اینکه بسیاری از مسئولان ما از ورود سرمایه خارجی و سرمایه‌گذار خارجی به‌داخل کشور احساس خطر می‌کنند، خاطرنشان کرد: متاسفانه درحال حاضر ایران جزو بدترین کشورها در زمینه بروکراسی اداری و جذب سرمایه‌گذار خارجی است.
وی گفت: متأسفانه نرخ‌های پایین دولتی و بدحسابی دولت در تسویه بدهی موجب شده سرمایه‌گذارانی هم که اینک با ایران همکاری دارند، فراری شوند.
رئیس مرکز تجارت جهانی ایران در پاسخ به‌این پرسش که وجود و عضویت در سازمان‌هایی نظیر اکو، شانگهای و بریکس چه میزان در جذب سرمایه‌گذار خارجی مؤثر هستند، خاطرنشان کرد: این سازمان‌ها دو وجه ظاهری و باطنی دارند. در بُعد ظاهر عضویت در این سازمان‌ها اسمی است که سال‌ها درحال یدک کشیدن آن هستیم. به‌طور مثال اکو پیش از انقلاب با حضور ایران، پاکستان و ترکیه راه‌اندازی شد و امروز تعداد اعضایش افزایش یافته؛ اما مشاهده می‌کنید که طی چهار دهه گذشته یک حرکت مثبتی بین اعضا انجام نشده و درنهایت بانکی را هم که می‌خواستند ایجاد کنند به ورطه فراموشی سپرده شد. دهه‌هاست که در این سازمان عضو هستیم، اما هنوز نتوانسته‌ایم روابط خود را با ترکمنستان بهبود ببخشیم تا به‌راحتی کالا صادر و یا صدور ویزا را تسهیل کنیم و متأسفانه می‌بینیم میان کشورهای عضو ارتباط اقتصادی صمیمی نه به صورت دو جانبه و نه به صورت چند جانبه وجود ندارد.
وی ضمن بیان اینکه متأسفانه هیچ کار اساسی در سازمان همکاری‌های اقتصادی اکو در حوزه گسترش روابط انجام نشده است، ادامه داد: در حوزه شانگهای هم هنوز کاری انجام نشده؛ اما این سازمان ظرفیت بالایی دارد، چراکه این سازمان جمعیت بسیار زیادی از کره زمین(بیش از نیمی از جمعیت زمین) را دربرمی‌گیرد و اقتصادهای قوی دنیا در این سازمان عضویت دارند، اما هنوز ارتباطی میان ما و آنان که به‌نتیجه‌ای ختم شود، ایجاد نشده است.
سبزعلیپور یکی از عوامل برقرار نشدن این ارتباط را عدم پیگیری درست و اصولی، نبود اراده و آگاهی توسط مسئولان دانست و خاطرنشان کرد: سفارتخانه‌ها نماینده ایران هستند و یکی از وظایف آنان باید برگزاری جلسات پیگیرانه و کارشناسانه با مسئولان کشورهای مستقر در آن باشد تا سطح روابط آنان با ایران روزبه‌روز افزایش یابد؛ اما می‌بینیم که سفارتخانه‌ها وارد این مباحث نمی‌شوند.
وی در پایان سخنان خود به‌حفظ سرمایه‌گذار داخلی هم تأکید و اظهار کرد: آنچه عامل دفع سرمایه‌گذار خارجی می‌شود در فرار سرمایه‌گذار داخلی هم مؤثر است.
نظر شما