در این چند سال مدت اجرای طرح اگو مدیران و مجریان زیادی آمدند و رفتند و به نقل قول آنان زمان تکمیل پروژه هر سال به سال بعد موکول شد، در حالیکه طبق شنیدهها به دلیل عقبماندگی، اتمام این طرح حداقل سه سال دیگر زمان نیاز دارد.
این در حالی است که اجرای شبکه فاضلاب به عنوان یکی از ضرورتهای زیست محیطی، شهری با میزبانی سالانه میلیونها زائر و گردشگر داخلی و خارجی درسال ۶۸ به تصویب رسید و طبق برنامه زمانبندی تعریف شده باید در سال ۹۵ به پایان برسد.
عمر اجرای این طرح به قدمت ایجاد شرکت آب و فاضلاب مشهد میرسد و از همان وقت هم طولانی شدن زمان اجرا،کنده کاری،گرد و خاک،رها گذاشتن مکان حفاری شده ،ترافیک و کندی عبور و مرور ، آسفالت نامرغوب ،بالا بودن هزینه انشعاب و خرید امتیاز و عدم اتصال به شبکه با وجود پرداخت هزینه نصب به عنوان گلایههای مردم مطرح شده و البته به دفعات هم این موارد در جراید و رسانهها نیز بیان شده است.
*جمعیت پیش بینی نشده یک میلیون نفری
معاون مهندسی و توسعه آب و فاضلاب مشهد تاریخچه تصویب طرح اگو در این کلانشهر را مربوط به سال ۶۸ و آغاز عملیات اجرایی آن را در سال ۷۲ دانست و گفت:از همان زمان تصویب، ردیف بودجه عمرانی برای اجرای این طرح درنظر گرفته شد و طبق برنامه باید تا سال آینده سه هزارو۵۲ کیلومتر شبکه فاضلاب و۵۸۰ هزار مترمکعب ظرفیت تصفیه خانه فاضلاب ایجاد شود و کار به پایان رسد.
یونس مظاهری زاده در گفتوگو با خبرنگار ما افزود:ایجاد این میزان شبکه فاضلاب و ظرفیت تصفیه خانه بر اساس مشهد آن روز تعریف شده بود و طبعا آن زمان قابل پیش بینی نبود که روزی خواهد رسید فقط یک میلیون نفر در حاشیه شهر مشهد زندگی کنند .
وی با بیان اینکه از زمان اجرای طرح تاکنون دو هزار و۴۷۰ کیلومتر شبکه فاضلاب و۱۰۰ هزار متر مکعب تصفیه خانه ایجاد شده است،گفت:۱۵۰ هزار مترمکعب تصفیه خانه نیز در مرحله اتمام ساخت قرار دارد.
وی اضافه کرد:البته با توجه به رشد روز افزون مشهد و جمعیت این کلانشهر چنین اعدادی دیگر قابل اتکا نیست، بنابراین باید ایجاد ۶ هزار کیلومتر شبکه فاضلاب و ۷۰۰ هزار متر مکعب تصفیه خانه تا سال ۱۴۲۰ در دستور کار و برنامه ریزی باشد.
*عقب ماندگی ۲۰ و ۵۰ درصدی
وی درباره اعتبار هزینه شده برای اجرای این پروژه از ابتدا تا کنون تصریح کرد:مجموع اعتبار دولتی اختصاص داده شده حدود ۱۰۰ میلیارد تومان ازمحل منابع عمرانی و همین میزان نیز از محل منابع شرکت آب وفاضلاب مشهدهزینه شده است، ضمن اینکه ۱۵۰ میلیارد تومان نیز به صورت وام از محل بانک توسعه اسلامی برای احداث دو تصفیحه خانه در نظر گرفته شده است.
این مقام مسؤول در خصوص میزان عقب ماندگی طرح اگو در مشهد از برنامه زمانبندی اولیه خاطر نشان کرد:اگر برنامه مصوب سال ۶۸ مد نظر باشد باید گفت این عقب ماندگی در بخش شبکه۲۰ درصد و در حوزه تصفیه خانهها نیز ۵۰ درصد است.
*مشهد جلوتر از تهران
این مقام مسؤول درباره اینکه اجرای طرح اگو در مشهد با کدام یک از شهرهای ایران همزمان است،گفت:اجرای این طرح تقریباهمزمان با تهران است و هم اکنون پیشرفت فیزیکی بخش شبکه در تهران ۵۰ و در حوزه تصفیه خانه ۴۰ درصد است در حالیکه این ارقام در مشهد به ترتیب ۸۰ و ۵۰ درصد است.
معاون مهندسی و توسعه شرکت آب و فاضلاب مشهد در این باره که منبع مالی تعریف شده برای اجرای این طرح در برنامه اولیه چه بوده و اکنون این مساله چه تغییری یافته،گفت:از همان ابتدا این طرح با عنوان ایجاد تاسیسات فاضلاب شهر مشهد دارای ردیف اعتباری ملی بوده و همچنان هم این روند حفظ شده است.
*کمبودمنابع مالی مقصر اصلی
مظاهری زاده در این خصوص که همواره پاسخ مسؤولان درباره دلایل عقب ماندگی اجرای این طرح کمبود منابع مالی عنوان میشود در حالیکه سهم شرکت و یا پیمانکاران ضعیف و عدم جدیت در تسریع کار همراه با کیفیت نیز بی تاثیر نیست،گفت: شاید در سالهای اولیه اجرای طرح مانند سال ۷۲و ۷۳ یکی از دلایل کندی کار نبود پیمانکاران و ظرفیت اجرا بود، اما پس از ۱۰ سال از شروع کار ظرفیت پیمانکاری و تجهیزات و تاسیسات نه تنها در خراسان رضوی، بلکه در کل کشور آن قدر متنوع و زیاد شده که بعضا در بخش پیمانکاری فاضلاب ظرفیت بدون استفاده باقی مانده است.
وی تاکید کرد: کمبود منابع مالی و تخصیص نامناسب و نابهنگام اصلی ترین دلیل کندی اجرای طرح اگو است که البته این مسأله سبب گرانتر شدن پروژه نیز میشود.
مظاهری زاده در این باره که هم اکنون چه تعداد پیمانکار در مشهد دربخش اجرای طرح اگو فعال هستند،گفت:۸۰ پیمانکار در حوزه اجرای شبکه و ۴۰ پیمانکار در بخش نصب و انشعابات فاضلاب در مشهد مشغول به کارند.
*تحقق ۱۰۰ درصدی تعهدات شرکت در سال ۹۵
وی در خصوص اتمام کار در سال آینده در حالیکه شنیدهها حاکی از آن است حداقل سه سال دیگر زمان لازم است،افزود:به طور حتم آنچه در موافقتنامه اولیه دیده شده بود و برابر آن باید رینگ داخل مشهد تا سال ۹۵ به اتمام رسد که این مسأله محقق خواهد شد و شرکت به تمام تعهدات خود در این خصوص عمل خواهد کرد.
وی ادامه داد:اما معطلی اصلی که در آن حوزه عقب ماندگی وجود دارد و سبب میشود کار به موقع تمام نشود بحث حاشیه شهر و جمعیت یک میلیون نفری آن است که در طرح اولیه هم دیده نشده بود.
این مقام مسؤول اضافه کرد:با این حال شرکت در حوزه اجرای شبکه فاضلاب در این منطقه از مشهد نیز ورود یافته است.نیاز حاشیه شهر به هزار کیلومتر شبکه است که عملیات احداث ۱۲۰ کیلومتر آن آغاز شده است.
*نیاز ۶۰۰ میلیارد تومانی برای حاشیه شهر
وی با بیان اینکه بیش از ۶۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای ایجاد تصفیه خانه و شبکه جمع آوری فاضلاب حاشیه شهر مشهد مورد نیاز است،گفت:درصورت مهیا بودن این رقم و تخصیص بهنگام آن میتوان ظرف چهار سال این طرح را در حاشیه شهر به پایان رساند.
وی اظهار داشت: با این حال آنچه سبب میشود نتوان زمان دقیقی را اعلام کرد بحث منابع مالی است، در غیر این صورت در بازه زمانی تعریف شده میتوان کار را به پایان رساند.
وی درباره اقدامهای انجام شده برای تعیین اعتبار و بودجه برای اجرای طرح اگو در حاشیه شهر تصریح کرد:این موضوع از طریق سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشوربا هدف گنجاندن در طرح ملی اگو و تمدید موافقتنامه دنبال میشود، از سوی دیگر از سال گذشته با همکاری شورای شهر و شهرداری مشهد مصوبهای در قالب تبصره سه برای تأمین منابع مالی به تصویب رسید تا بخشی از اعتبار مورد نیاز از این محل تامین شود.
*استفاده از ابزار قانونی
مظاهری زاده در خصوص میزان جمع آوری فاضلاب در محدودهای که طرح در مشهداجرا شده نیز یادآورشد:از مقدار شبکه اجرا شده ۸۰ درصد مشترکان نصب و انشعابات داخلی را انجام و ۲۰ درصد باقی مانده اند.یکی از دلایلی که سبب شده شرکت به این افراد برای اتصال به شبکه فشار نیاورد بحث محدود بودن ظرفیت تصفیه خانههاست که با وارد شدن تصفیه خانههای جدید به مدار از راهکار قانونی برای وادار کردن این افراد برای اتصال به شبکه استفاده میشود.
وی در این باره که هم اکنون طرح در کدام قسمت شهر در حال اجراست،تصریح کرد:در غرب مشهد بین ۹۵ تا ۱۰۰ درصد اجرا شده است و در قسمت شرق نیز کار ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد .لازم به ذکر است در بخشهایی از الهیه که این طرح اجرا نشده به خاطر نبود بافت مسکونی است.
وی بودجه مصوب برای طرح اگوی مشهد در سال گذشته را ۱۵ میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: اما در عمل تنها ۱۰ میلیارد تومان تخصیص یافت، این در حالی است که کار و پروژه طبق ۱۵ میلیارد تومان مصوب تعریف شد.
وی اضافه کرد: سال جاری نیز برای اجرای این طرح ۲۱ میلیارد تومان بودجه و اعتبار تصویب شده است.
وی درباره گلایه مردم از بالا بودن هزینه خرید امتیاز فاضلاب خاطر نشان کرد:این رقم در مناطق مختلف شهر متفاوت است، به عبارت دیگر در مناطق برخوردار شهر گران تر و در مناطق کم برخوردار ارزانتر است، ضمن اینکه این تقسیم بندی وزارت نیرو است. البته از سال ۸۵ تا ۹۳ هزینه حق انشعاب فاضلاب بدون تغییر و ثابت بود و تنها در سال گذشته درصدی افزایش یافت.
وی در خصوص گلایه مردم مبنی بر اینکه در کنار پرداخت هزینه بالای انشعاب فاضلاب ، هزینه اتصال به شبکه از محل سیفون به داخل خانه را نیز باید پرداخت کنند ،گفت:امیتاز فاضلاب هم مانند خرید امتیاز آب است، به عبارت دیگر افراد فقط هزینه سیفون و حق اشتراک را از شرکت خریداری میکنند، بنابراین داخل منازل به عهده آنان است.
*اقساطی بودن هزینه انشعاب فاضلاب
معاون مهندسی و توسعه شرکت آب و فاضلاب مشهد درباره دلایل توقف اعطای وام برای مشترکان خرید امتیاز انشعاب فاضلاب تصریح کرد: در یک دوره یکی از بانکهای استان از شرکت آب و فاضلاب خواست افرادی را برای دریافت وام به منظور خرید انشعاب فاضلاب معرفی کنند که شرکت نیز در این راستا همکاری داشت، اما اکنون این رویه از سوی بانک مورد نظر متوقف شده است.
مظاهری زاده اضافه کرد:با این حال درراستای کمک به مردم هزینه انشعاب فاضلاب به صورت اقساطی دریافت میشود، بنابراین در عمل نیازی به گرفتن وام نیست.
* پیمانکاران متخلف
مظاهری زاده درباره گلایه مردم از عملکرد برخی پیمانکاران اجرای طرح اگو مانند رها کردن کار بدون انجام آسفالت محل حفاری شده و نیزاستفاده از آسفالت نامرغوب یادآورشد: به دنبال ارزیابیهای انجام شده در سال گذشته در خصوص ۸۰ پیمانکار فعال در حوزه اجرای طرح اگو در مشهد ۱۰ پیمانکار نمره و امتیاز لازم را بنا به تخلفاتی مانند حفاظت کار و ایمنی دریافت نکردند که ضمن اعلام اسامی این شرکتها به استانداری به مناقصات امسال شرکت آب و فاضلاب مشهد نیز دعوت نمیشوند.
به گفته این مقام مسؤول هماکنون حدود۶۰ درصد مردم مشهد از شبکه فاضلاب برخوردارند.
لازم به ذکر است که روز گذشته تیتری در همین صفحه درج شد با مضمون «احتمال جیره بندی آب درتابستان» که روابط عمومی آب و فاضلاب مشهد با ارسال جوابیه ای اعلام نموده است: منظور مدیر عامل این شرکت از احتمال بروز مشکلاتی در تابستان در صورت عدم صرفه جویی شهروندان مواردی غیر از «جیره بندی» بوده است.
خبرنگار: معتمدی
نظر شما