آقای دکتر! به عنوان فردی که سالها تجربه در مدیریت بیمارستانی داشتهاید، چه تصویر ذهنی از شفاخانههای قدیمی (بیمارستانهای امروزی) دارید؟
شفاخانهها، مرکزی بودند برای تیمارداری و درمان بیماران که در آن انجام مراقبت و درمان از سوی اطبا انجام میگرفت و در واقع قائم به فرد بود. اما امروزه این مجموعه با همکاری پزشکان، جراحان، پرستاران، متخصصان و دیگر افراد اداره میشود.
در قدیم به بیمارستان، مریضخانه و شفاخانه هم گفته میشد. در منابع قدیم فارسی از واژههایی چون دارالشفا و بیتالادویه نیز برای نامگذاری بیمارستان استفاده میشده است .بر اساس اسناد تاریخی موجود، سال هزار و 65 هجری قمری، یعنی بیش از 330 سال پیش اولین شفاخانهها در بغداد وشهر ری ایجاد شد که حکیمانی چون رازی با استفاده از داروهای گیاهی، بیماران را درمان میکردند .پس از آن با گسترش این شفاخانهها و توسعه علم پزشکی، بیمارستانهای امروزی شکل گرفت .
با این تفاوت که حکیمهای آن زمان افرادی بودند که به درمان انواع بیماریهای زمان خود اشراف داشتند، اما اکنون با گسترش علم و توسعه رشتههای پزشکی و پرورش انواع تخصصها و فوق تخصصهای پزشکی، به رغم شناسایی هشت هزار بیماری در طب جدید، تنها برای دو هزار بیماری درمان وجود دارد و در واقع برای 6 هزار بیماری هیچ کار مثبتی نمی توانیم انجام دهیم.
بهره گیری از متخصصان گوناگون در بیمارستانهای امروز چه تفاوتی با گذشته دارد؟
اکنون برای تمام بیماریها کادر درمانی متخصص داریم، با این حال در درمان بسیاری از آنها ناتوان هستیم. اما در گذشته اطبایی نظیر ابوعلی سینا بودند که به رغم محدودیتهایی که داشتند، جراحی میکردند و اعتقاد داشتند:« از قعر گل سیاه تا اوج زحل / کردم همه مشکلات گیتی را حل / بیرون جستم ز قید هر مکر و حیل / هر بند گشوده شد، مگر بند اجل » و تا زمان ناصرالدین شاه که پای اطبای اروپایی به کشور باز شد، همین اطبا مردم را درمان میکردند و طب سنتی پاسخگوی تمام بیماریهای آن زمان بود. اکنون نیز با استفاده از طب سنتی، بسیاری از بیماریها قابل درمان است و به رغم اینکه سالها از طب سنتی در درمان بیماریها غفلت کردیم، اکنون علم پزشکی به اهمیت این طب پی برده است و بیشتر کشورهای اروپایی و آمریکایی در حال استفاده از آن برای درمان بیماریهای صعب العلاج هستند.
به نظر شما نیروی انسانی در کادر درمان از گذشته تاکنون چه تفاوتی پیدا کرده و نیروهای امروز چه ضعفهای حرفه ای نسبت به نیروهای گذشته دارند؟
اکنون متخصص و حتی فوق تخصص در بیشتر رشتههای پزشکی داریم، حتی در حوزه پرستاری نیز تخصصهای گوناگونی نظیر پرستار اتاق عمل، پرستار اطفال، پرستار جراحی، پرستار بیماران روانی و... داریم که همکاران بسیار مفید و مؤثر در حوزه درمان و سلامت هستند. اما در گذشته حکیمان، افرادی بودند که هر روز برگی جدید بر حوزه پزشکی میافزودند و افرادی نظیر ابوعلی سینا هر روز 50 صفحه کتاب مینوشت وعلاوه بر طبابت، مشغول تولید علم نیز بودند که متأسفانه درحمله مغول به ایران، بخش زیادی از این آثار ارزشمند در آتش سوزی کتابخانهها از بین رفت . اما اکنون که پزشکی به شاخههای تخصصی و فوق تخصصی متعددی تقسیم شده است، با این حال هنوز به درمان قطعی برخی از بیماریها دست نیافته ایم.
آقای دکتر! دغدغههای حرفه ای شما به عنوان فردی که سالها در بیمارستان وحوزه سلامت (آموزش، پژوهش ودرمان) فعالیت داشته اید، چیست و این دغدغه در مقایسه با گذشته چه تغییری کرده است؟
مهمترین دغدغه در حوزه سلامت، خدمت مناسب به مردم و بیماران بوده است. سالهای قبل ما دغدغه ایجاد مراکز درمانی در اقصی نقاط کشور و تجهیز این مراکز را داشتیم و می کوشیدیم دسترسی مردم به امکانات درمانی آسان باشد.
اما اکنون جنس دغدغهها کمی متفاوت شده وارتباط با دانشگاههای علوم پزشکی کشورهای صنعتی واستفاده از تجهیزات پزشکی مدرن و روشهای درمانی پیشرفته، دغدغه حرفهای پزشکان و کادر درمان برای خدمت رسانی بهتر ودرمان بیماریهای بیشتر محسوب میشود.
نحوه تعامل حرفه ای کادر پزشکی در بیمارستانها با دانشجویان رشتههای پزشکی وپیرا پزشکی را چگونه ارزیابی میکنید؟
ما به عنوان یک دانشگاه علوم پزشکی در سطوح گوناگون (کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری حرفه ای) دانشجو داریم وتمام این دانشجویان با تیم درمان درارتباط هستند. کادر پزشکی ما حتی با سایر دانشگاههای علوم مهندسی نیز در ارتباط است .اما آنچه در حوزه سلامت اهمیت دارد، رضایت بیمار است که در اولویت قرار دارد. افراد تیم درمان و کادر پزشکی نیز مانند سایر افراد جامعه ویژگیها وخصوصیات شخصیتی متفاوتی دارند، اما باید بکوشیم به رغم تفاوتهای موجود برای رسیدن به هدف نهایی (رضایت ودرمان بیمار) با همدلی و همکاری یکدیگر کار را به نحو مناسب انجام دهیم. به اعتقاد من، اگر تیم درمان با دانشجویان رشتههای پزشکی، پیراپزشکی و حتی سایر اقشار جامعه علمی تعامل خوبی نداشتند، اکنون شاهد موفقیتهای موجود در حوزههای پزشکی و پیراپزشکی کشور نبودیم.
نظر شما