انسان ها تنها موجوداتی نیستند که این ویژگی را دارند. نقش تعاملات اجتماعی در کاهش میزان استرس در جانداران زیادی از موش ها گرفته تا فیل بررسی شده است. اما هنوز دانشمندان می خواهند بدانند چطور در سطح فیزیولوژی  دوستان برای  مقابله با استرس به ما کمک می کنند.

در حال حاضر پژوهش های تازه که درباره نقش روابط اجتماعی بر روی شامپانزه ها انجام شده، نشان می دهد کمک دوستان در مواقع استرس زا تنها به عنوان یک سپر اجتماعی عمل نمی کند بلکه حتی حضور آنان هورمون های استرس را در بدن تنظیم کرده و میزان کلی استرس را کاهش می دهد.

استرس در پستاندارانی مانند شامپانزه و بابون ها (نوعی میمون دم کوتاه) به طور گسترده مطالعه شده است و می دانیم که اثرات استرس می تواند بسیار مخرب و ویران کننده باشد. برای مثال میزان استرس زیاد در بابون ها سبب مرگ زودرس، زخم روده و معده می شود. به نظر می رسد پیوند های اجتماعی قوی مانند سپری محافظ ما را از نتایج مضر استرس حفظ می کند و برای سلامتی ما بسیار مفید است. برای مثال هر چه میمون ماده استرس کم تری داشته باشد نوزاد سالم تری به دنیا می آورد.

دانشمندان می دانند یک محیط اجتماعی خوب سبب کاهش هورمون های استرس زایی چون  گلوکوکورتیکوئیدها می شود. اما آن ها دقیقاً نمی دانند که این اتفاق چگونه رخ می دهد.

در مطالعاتی که به تازگی منتشر شده، محققان دو احتمال را در مورد تاثیر پیوندهای اجتماعی  بر میزان استرس شامپانزه ها بررسی کردند که آیا روابط با دوستان تنها در شرایط و موقعیت های استرس زا است که سبب  کاهش میزان استرس می شود یا در شرایط عادی نیز ارتباط با دوستان، هورمون استرس را کاهش می دهد و این تاثیر در طول روز در بدن شامپانزه باقی می ماند.

پژوهشگران شامپانزه های وحشی را به مدت دو سال زیر نظر گرفتند و میزان عکس العمل های اجتماعی و حالت های تهاجمی شامپانزه ها را در حال استراحت یا هنگام تمیز کردن یکدیگر و یا زمانی که سایر شامپانزه ها را در گروه های دیگر می دیدند، ثبت می کردند. محققان نمونه ادرار شامپانزه ها را جمع آوری کردند تا میزان هورمون استرس موجود در ادرار را  بررسی کنند.

برای ایجاد شرایط استرس زا، یکی از پژوهشگران منتظر می ماند تا گروه های کوچک شامپانزه به مرز های قلمروی خود نزدیک شوند، سپس با ضرب مشخصی بر روی درخت می زد. این ریتم ضرب زدن را از همان صدایی تقلید می کردند که شامپانزه ها از طریق آن با هم و بین گروه های اجتماعی ارتباط برقرار می کنند. هدف پژوهشگران این بود که مشاهده کنند هر کدام از شامپانزه ها بر اساس روابط اجتماعی شان چگونه به این صدای ضرب زدن واکنش نشان می دهند.

سطح هورمون  های استرس در ادرار شامپانزه ها ثابت کرد زمانی که آن ها با حیوانات گروه های دیگر مواجه می شدند  و یا تصور می کردند که با آن ها مواجه شده اند، هورمون استرس در بدن شان افزایش پیدا می کرد. همچنین این مطالعات نشان داد روابط اجتماعی، میزان استرس را تنها در موقعیت ها خاص کاهش نمی دهد بلکه به طور کلی  در همه حال میزان آن را محدود می کند و بدن آن ها بهتر می تواند هورمون ها را تنظیم کند. برای شامپانزه ها داشتن دوستان صمیمی ای که نسبت به آن ها رفتار تهاجمی نداشته باشند از اهمیت زیادی برخوردار است.

با توجه به شباهت بین شامپانزه ها و انسان ها نتایج این پژوهش ها می تواند نقش روابط اجتماعی نزدیک را در سلامتی انسان روشن سازد و نشان دهد که رابطه های دوستی می تواند در مواقع خوشی نیز مانند لحظه های سخت و غم انگیز زندگی برایمان مفید باشد.

منبع:Independent