به گزارش قدس آنلاین، تأخیر دولت و بانک مرکزی در اجرای سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز اگرچه به گفته مقامات بانک مرکزی در گرو عادی شدن روابط بانکی در پسابرجام بوده اما به‌نظر می‌رسد رسیدن به یکسان‌سازی نرخ ارز در سال‌جاری، منتفی خواهد بود.

این اقدام به سال آینده موکول شده تا بار دیگر وعده تک نرخی شدن ارز تمدید شده باشد. در ماه‌های گذشته نه‌تنها این سیاست در مسیر اقدام قرار نگرفت که با التهاب ارزی ایجاد شده در ماه‌های آذر و دی، اختلاف نرخ رسمی و بهای آزاد ارز، افزایش یافت تا بازار پول از هدف تک نرخی شدن ارز فاصله گرفته باشد.

درحالی‌که ولی‌الله سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی، فروردین‌ماه سال گذشته گفته بود: «تک‌نرخی شدن نرخ ارز در سال ۹۴ را برنامه‌ریزی کرده‌ایم و به سمت آن حرکت می‌کنیم. همواره شاه‌بیت و شرط اول بانک مرکزی در یک عبارت خلاصه شده است: شفاف شدن وضعیت بانکی ایران در سطح بین‌الملل. اشاره به وعده‌ها مبنی‌بر بهبود روابط بانکی ایران با بانک‌های جهان به‌ویژه بانک‌های بزرگ اروپایی و تسهیل نقل و انتقال ارز که به‌نظر می‌رسد هنوز دست‌اندازهای جدی وجود دارد.

ابتدای شهریورماه امسال، مرد شماره یک بانک مرکزی در یک برنامه زنده تلویزیونی به صراحت اعلام کرد: با رفع شکاف نرخی میان ارز رسمی و بازار آزاد و گسترش روابط بانکی بین‌المللی در فضای پسابرجام، شرایط لازم برای یکسان‌سازی‌ نرخ ارز مهیا شده و آرامش به بازار ارز بازگشته است.

سیف با با اعلام اینکه قطعاً تا پایان سال‌جاری طرح یکسان‌سازی نرخ ارز اجرا می‌شود، افزود: به‌منظور زمینه‌سازی برای اجرای این طرح لازم بود شکاف نرخی میان ارز رسمی و بازار آزاد کنترل شود. بدین‌ترتیب شکاف نرخی ارز به‌تدریج از 112.6درصد در سال 91به 14درصد در پایان مرداد‌ماه امسال کاهش یافت.

به گفته وی، شرط دیگر برای اجرای این طرح، گسترش و تعمیق روابط بانکی بین‌المللی و تسهیل آن بود که با برجام، فضای مناسبی ایجاد شده تا شبکه ارتباطات بانکی بین‌المللی ما گسترده‌تر شود. مجموع این دستاوردها، شرایط لازم را برای یکسان‌سازی‌ نرخ ارز مهیا کرده و آرامش را به بازار متلاطم ارز در دوران ابتدایی تصدی‌گری دولت یازدهم بازگردانده است.

پرش نرخ ارز و شکاف قیمت‌ها
درحالی‌که بانک مرکزی کاهش شکاف نرخ ارز رسمی و آزاد به 14درصد را زمینه مناسب برای اجرای سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز فرض کرده بود، اما از ابتدای آذرماه نرخ دلار آمریکا در برابر ریال ایران رو به افزایش سوق پیدا کرد تا آنجا که یک مقام ارشد بانک مرکزی اعلام کرده از مرداد 92تا دی امسال ارزش دلار آمریکا در مقابل ریال ایران 22.9درصد افزایش یافت. پیمان قربانی، معاون اقتصادی بانک مرکزی 2روز پیش در یک گفت‌وگوی رادیویی با اعلام کاهش ارزش پول ملی ایران در برابر دلار آمریکا، اظهار کرد:

بخشی از کاهش ارزش ریال در برابر سایر ارزها به‌ویژه دلار آمریکا ناشی از افزایش قیمت ارز در 2ماه اخیر بوده که بانک مرکزی موفق شده ثبات را به بازار برگرداند. وی استدلال کرد: در همین مدت ارزش لیر ترکیه در برابر دلار آمریکا 91درصد، کرون نروژ 42درصد، دلار کانادا 27درصد، پوند انگلیس 25.6درصد، یورو 25.3درصد و دلار استرالیا بیش از 23درصد تضعیف شده که بخشی از نوسانات نرخ ارز ناشی از افزایش ارزش جهانی دلار آمریکا بوده است.

تأخیر جایز نیست
یکی از دغدغه‌های جدی دولت در اجرای سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز به‌احتمال افزایش نرخ تورم و تضعیف مهم‌ترین دستاورد اقتصادی دولت در 3سال گذشته بر می‌گردد. این در حالی است که کارشناسان اقتصادی اثر تورمی افزایش نرخ ارز را کوتاه‌‌مدت ارزیابی می‌کنند. سید‌بها‌الدین حسینی هاشمی، از کارشناس بازار پولی و ارزی کشور  می‌گوید: ممکن است در کوتاه‌مدت برخی بخواهند از یکسان‌سازی نرخ ارز سوءاستفاده کرده و قیمت کالاها و خدمات خود را گران کنند، اما یکسان‌سازی نرخ ارز به شکل صحیح و منطقی تورم را می‌شکند و با ایجاد ثبات در اقتصاد و تعادل در بازارها ممکن است روند نرخ تورم کاهش هم پیدا کند و اگر هم به لحاظ روانی تورم در مقطعی افزایش پیدا کند، این روند کوتاه‌مدت خواهد بود.

منبع: همشهری