قدس آنلاین - دیدن تبلیغات بازرگانی از رسانه ملی فیضی است اجباری که اگر بر حسب اتفاق طرفدار یک مجموعه تلویزیونی شوید ناگزیرید آن را نیز همراه غذای اصلی خود مصرف کنید. درست مثل تجربه روزهایی که برای خرید کالایی ضروری به بقال محله تان مراجعه می کردید و او هم فروش کالای خود را مشروط به خرید کالای غیر ضروری دیگر مثل یک سطل ماست! می کرد و شما هم به ناچار پیشنهاد وی را می پذیرفتید.

امروز هم برخی از آگهی های تلویزیونی مصداق همان کالای غیر ضروری و چه بسا ناسالم و فاقد ارزش های غذایی است. ترویج فرهنگ مصرف گرایی و گرایش به خرید کالاهای غیر ضروری نخستین پیامد تبلیغاتی است که صرفاً با الهام از نمونه های غربی قرار است نه چرخ اقتصاد ملی و اشتغال؛ که چرخ اقتصاد یک رسانه را با هر بهایی به گردش درآورد.

کافی است از سر تفنّن و یا همان فیض اجبار کمی بیش از گذشته با غور در شباهت های ظاهری به تحلیل پیام های بازرگانی رسانه ملی نگاهی بیندازید. وجه تشابه بخش عمده این پیام ها در چند محور خلاصه می شود. زنان، مردان و کودکان چشمان آبی با موهای بور، خانه ها و آشپزخانه هایی وسیع که گاه ارزش اثاثیه خیلی از آن ها معادل ارزش خانه های شخصی خانوارهای ایرانی است.

بسیاری از بازیگران اینگونه تیزرها را می توان در تبلیغات محصولات متفاوت ملاقات کرد؛ از تبلیغ  ماشین و پودر و مایع لباسشویی گرفته تا قابلمه و خدمات ارتباطی و بستنی و چیپس و پفک. علاوه بر این پای ثابت بسیاری از اینگونه تبلیغات را کودکان تشکیل می دهند؛ کودکانی گاه به اصرار و یا به اهتمام والدین خود پای شان به استودیوهای ضبط تیزرها باز می شود.

برای نشان دادن اشتیاق برخی از والدین به حضور این کودکان کافی است دو نمونه از کامنت هایی را که در سایت یکی از شرکت های تولید پوشک منتشر شده را با هم مرور کنیم:

"...سلام. یه بچه ۶ ساله خیلی خوشگل و اندام عالی با موهای طلایی و فرفری دارم. هر جا میرم مردم شروع می کنن به عکس گرفتن واقعاً زیباس. راهنمایی کنید لطفاً چطور می تونه تو آگهی بازرگانی حضور داشته باشه؟

*بچه من هم خیلی خوشگله سفید، چشم آبی و با موهای طلایی بلند، دو سالشه می خواستم تو تبلیغات شرکت شما بازی کنه. "

اگر چه ممکن است برخی، عطش و یا میل به دیده شدن در میان افراد را  واکنشی طبیعی به محدودیت های ذاتی آن ها بدانند اما پرسش آن است که مرز مجاز و دایره تحدیدی که برای سیراب کردن این اشتیاق باید در نظر گرفت تا کجاست؟ فرجام استفاده ابزاری از کودکان و وارد کردن آن ها به بازی سرمایه داران در آینده چیست؟ آیا امتیازاتی همچون رنگ متفاوت چشم، مو و زیبایی های ظاهری آثار مخرب تربیتی را در آینده و در میان همسالان آن ها در پی نخواهد داشت.   

فراموش نکنیم با تحمیل اصول سرمایه‌داری به نوع نگاه فرهنگی ما نسل‌های آینده ناگزیر خواهند بود یک دور پرهزینه تاریخی را بویژه در حوزه روانی و تربیتی در مقابل خود ببینند.

از همه این ها که بگذریم، تصویر و ملاک هایی که امروز به عنوان جاذبه های تبلیغ در رسانه ملی عرضه می شود نه تنها سنخیت چندانی با تاکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر تبیین و ترویج الگوی زندگی ایرانی اسلامی ندارد که بیش از همه تاکیدی است بی ضابطه و نامحدود بر گرته برداری از الگوهای غرب و البته به گردش درآوردن چرخ اقتصاد سیری ناپذیر سرمایه داری.