قدس آنلاین - تئاتر ایران با یک پیشینه قابل تعمق و تأمل، نیاز به محلی برای ارایه نمونه‌ها و سیر تحولات بنیادین این هنر در کشورمان دارد. تئاتر هنوز هم به عنوان یک هنر مؤثر و پویا در ساختار جامعه حضور دارد. فردای تئاتر ایران‌زمین هم در گرو تداوم چنین حرکت‌هایی و ایجاد مکان‌های جهانی مانند موزه تئاتر است.
پیش از این بارها از راه‌اندازی موزه تئاتر ایران سخن به میان آمده بود تا اینکه چند روز گذشته دستور راه‌اندازی این موزه توسط معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با تأکید بر جمع‌آوری اسناد حوزه تئاتر و در جهت حفظ و پاسداری از آثار گذشتگان در عرصه نمایش و ایجاد فرصت لازم برای تحقیق و پژوهش در این حوزه صادر گشت و مسؤولیت راه اندازی موزه به بهروز غریب‌پور که پیش از این موزه عروسکی را راه‌اندازی کرده بود، واگذار شد.
موزه تئاتر به موزه عروسکی نزدیک است
در همین رابطه این هنرمند پیشکسوت تئاتر ضمن اشاره به دشواری‌های تبدیل ساختمان خریداری‌شده به محل موزه تئاتر گفت: سال پیش ساختمانی با متراژ ۷۵۰ متر توسط مرکز هنرهای نمایشی خریداری شده است و ما هم‌اکنون در حال بررسی قابلیت‌های این ساختمان که پیش از این محلی مسکونی بوده است، هستیم. طبیعی است که آماده‌سازی این ساختمان با دشواری‌هایی همراه است چون اساساً برای این کار ساخته نشده است. اما با توجه به پیشینه‌ای که من در این زمینه دارم، ان‌شاءالله هرچند موزه‌ای کوچک ولی گامی بزرگ در جهت نگهداری از اسناد تئاتری کشورمان طراحی و اجرا خواهد شد. یکی از محسنات این ساختمان آن است که در فاصله بین تالار وحدت و تئاتر شهر قرار دارد و ایجاد این موزه در فضای بین ۲ مرکز هنری قطعاً این محدوده را تحت تأثیر قرار خواهد داد. هرچند یک موزه یا یک فضای فرهنگی تا شعاع زیادی از خودش، تأثیرگذار است.
وی افزود: البته من پیش از این در موزه استاد انتظامی پیش‌بینی این را کرده بودم که بخشی از شخصیت‌های تئاتر در آنجا حضور داشته باشند و مجسمه‌های این افراد در آنجا ساخته و نگهداری شوند تا بتوانیم در بخش آی‌تی این موزه به متون، آثار و بسیاری از اطلاعات دستیابی داشته باشیم که خوشبختانه به‌زودی در موزه تئاتر این اتفاق به‌صورت گسترده خواهد افتاد. موزه تئاتر به موزه اپرای عروسکی که اخیراً افتتاح شده، نزدیک است و حضور ۲ موزه در چنین نقطه‌ای می‌تواند آغازگر تشکیل یک فضای فرهنگی گسترده در قلب تهران باشد.
تئاتر فروردین سال آینده خانه‌دار می شود
این هنرمند پیشکسوت گفت: طبق پیش‌بینی‌های ما موزه تئاتر در فروردین ۹۷ به بهره‌برداری خواهد رسید. حتی اگر سرعت عمل ما با مانعی روبه‌رو نشود، شاید بتوانیم در جشنواره تئاتر فجر سال ۹۶ از این موزه رونمایی و بهره‌برداری کنیم زیرا از زمانی که طراحی و ساخت این موزه به من سپرده شده است، من و تیم همراهم مشغول کار هستیم. من از این فرصت استفاده می‌کنم و از دوستان تئاتری و مشغولان به این هنر می‌خواهم که اگر سند، مدرک، عکس یا... دارند، به مرکز هنرهای نمایشی تحویل دهند تا جمع‌آوری این مدارک به‌سرعت انجام شود. الان هم محلی برای نگهداری و جمع‌آوری این اسناد اختصاص داده شده است تا ما بتوانیم به‌موقع، چه در تئاتر شهرستان‌ها و چه در تهران، هر آنچه داریم را جمع‌آوری کنیم تا گلچینی از این‌ها در موزه تئاتر وجود داشته باشد.
وی افزود: این منابع و اسناد شامل دستنویس نمایشنامه‌های قدیمی، عکس‌های اجراها و نمایشنامه‌هایی که چاپ‌شده یا دستنویس هستند و حتی اسناد تصویری مانند مصاحبه یک شخصیت تئاتری و نهایتاً جمیع چیزهایی باشد که در موزه می‌تواند پیشینه بیش از یک قرن فعالیت تئاتری را نشان دهد.
به‌زودی فراخوان می‌دهیم
غریب‌پور اضافه کرد: در زمینه مراسم و آیین‌ها هم اگر عکس یا سندی وجود داشته باشد مثل نسخ تعزیه یا حتی ابزار اجرای تعزیه مثل لباس‌ها و ماسک‌ها یا حتی نمایش‌های تخت‌حوضی، طبیعی است که همه این اسناد هرچند از نظر صاحبانشان کم‌اهمیت باشند، برای ما مهم و قابل استفاده خواهند بود. چون این اسناد برای روشن‌کردن جغرافیای حضور تئاتر ایران در طول یک قرن - و پیش از آن در حوزه مراسم و آیین‌ها- برای یک موزه تئاتر ذی‌قیمت است.
وی افزود: ممکن است علاقه‌مندان تئاتر بروشورها و پوسترهایی را جمع‌آوری کرده باشند که دست‌نخورده و بلااستفاده باشند اما وقتی وارد این موزه شوند قابل استفاده می‌شوند. این فراخوانی که به‌زودی به‌صورت رسمی‌تر اعلام خواهد شد، کمک می‌کند که این موضوع غنی‌تر شود.
این کارگردان در ادامه سخنانش درباره لزوم تأسیس این موزه گفت: طبیعی است که تعریف موزه مشخص است. وقتی ما به گذشته نگاه می‌کنیم، شناختی که از طریق اسناد و مدارک پیدا می‌کنیم، خود نشان‌دهنده عمق و ریشه‌های یک حرکت است؛ اعم از اینکه این موزه به دوران باستانی تعلق داشته باشد یا دوره‌های تاریخی یا حتی نزدیک‌تر به ما. این قضیه کمک می‌کند که شما یک پدیده فرهنگی را به‌صورت عمیق‌تری پیگیری کنید.
در مورد تأسیس موزه تئاتر سال‌ها این بحث وجود داشت. حتی من در سال ۷۰ زمانی که مدیرعامل فرهنگسرای بهمن بودم، ۲ سال موزه هنرهای نمایشی جهان را در آنجا داشتیم که بعداً به دلایل مختلفی برچیده شد. در آنجا هم عروسک‌ها، اشیا و لباس‌های نمایش‌های آیینی ایران و هم جهان را نگهداری می‌کردیم.
غریب‌پور با بیان اینکه جامعه تئاتر برای معرفی خودش به مخاطبان و نسل‌های آینده به موزه نیاز دارد، اضافه کرد: تأسیس این موزه کمک بزرگی است که ما بخشی از آنچه نقطه وصل ما به تاریخ می‌شود را در دسترس عموم قرار بدهیم. خود من با کسانی برخورد کرده‌ام که با اینکه در فضای فرهنگی زندگی می‌کنند و حتی اطلاعات خوبی هم در این زمینه دارند، وقتی اسامی کسانی که هنوز در قید حیاتند و در تئاتر دهه ۴۰ یا ۵۰ مؤثر بوده‌اند را می‌شنوند، آن‌ها را نمی‌شناسند و این تأسف‌آور است. ولی یک موزه امکان این را فراهم می‌کند که شخصیت‌های مؤثر و تعیین‌کننده و کسانی که برای تئاتر زحمت کشیده‌اند تا این هنر به دست امروزی‌ها برسد را به نسل‌های بعدی بشناساند.
غریب‌پور در پاسخ به این سؤال که چه میزان بودجه‌ای صرف طراحی و ساخت این موزه اختصاص خواهد یافت، گفت: هرچند این بودجه توسط معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأمین می‌شود و حتی ما در این راه از شهرداری هم متوقعیم که کمکش را برای ساخت موزه از ما دریغ نکند، ولی در حال حاضر و بنا بر دلایل مختلفی از جمله اینکه وسعت‌بخشی به ساختمان و مفیدکردنش تابع نقش‌هایی است که در آینده طراحی می‌کنیم، برآوردی از اینکه چه هزینه‌ای به این موزه اختصاص پیدا خواهد کرد، نشده است. اما طبیعی است که این کار باید توسط من به عنوان مدیر پروژه با یک محاسبه دقیق مالی انجام شود تا بتوانیم موزه را به سرانجام برسانیم.
نظر شما