مهناز خجسته نیا: مردم مشهد سال ۱۳۳۸ بود که نخستین‌بار در محله خواجه ربیع با مکانی به نام باغ وحش آشنا شدند و از همان زمان امکان تماشای حیوانات وحشی و اهلی برایشان فراهم شده است.
از آن زمان تاکنون بیش از نیم قرن از تصمیم مرحوم محمد رستمی برای راه‌اندازی باغ وحش می‌گذرد، اما وضعیت باغ وحش ۵۰ سال پیش مشهد تاکنون دستخوش تغییرات زیادی شده است، آن زمان قامت‌ترین مرد ایران در کنار فیل عظیم الجثه باغ وحش یکی از جاذبه هایی بود که دهن به دهن می‌چرخید، اما اکنون چندین سال است که حتی جای فیل در این باغ وحش خالی است.
باغ وحش کنونی مشهد به جای جاذبه‌های قدیمی، امروز به گونه هایی از لقاح قوچ و میش و از گربه سانان که از لقاح مادر شیر و پدر ببر متولد شده و «تایگون» نام دارد افتخار می‌کند که بسیار کمیاب و قیمتی است.
ببربنگال پرورشی باغ وحش مشهد هم شهرت بسیاری دارد و حدود یک ماه با مربی خودش در جزیره میانکاله به طور آزادانه در طبیعت زندگی کرده است.
«مایا» که سوپراستار سینما شده و در چندین مستند حیات وحش و فیلم سینمایی نیز ایفای نقش کرده است، در کنار بسیاری از هنرمندان نیز عکس یادگاری دارد.
او حدود ۱۵ روز است صاحب توله شده و به جهت مراقبت بیشتر در قفسی نگهداری می‌شود که محصور شده است.

دغدغه‌های خوش و ناخوش شنیدنی

در جریان بازدید از باغ وحش وکیل آباد مشهد به سراغ مدیر این مجموعه می‌رویم.
حسین طیرانی از دغدغه هایی صحبت می‌کند که به دلیل طعم خوش و ناخوش آن بسیار شنیدنی است.
او می‌گوید: با اینکه باغ وحش مشهد برای مالکان، توجیه اقتصادی ندارد، اما آنان با عشق و علاقه خاصی تمایل به حفظ آن و افزایش سرمایه گذاری دارند.
او با بیان اینکه ۲ سال از مهلت ۳ ساله سازمان محیط ‌زیست خراسان ‌رضوی برای جابه جایی مکان باغ وحش می‌گذرد، می‌افزاید: ارگان‌های متولی تنها به‌دنبال انتقال آن هستند، اما دریغ از اینکه کمکی به مسئولان تنها باغ وحش مشهد داشته باشند.
طیرانی با اشاره به ضرورت افزایش مساحت این مجموعه از ۴ به حداقل ۱۰ هکتار می‌گوید: طبق دستورالعمل کمیته محیط زیست برای هر قلاده شیر یا ببر باید حداقل ۱۰۰ متر قفس در نظر بگیریم، در صورتی که اکنون متراژ این قفس‌ها ۴۰ تا ۵۰ متر است.
وی مدعی می‌شود: همه توله‌های ببر و شیر در همین مجموعه نگهداری می‌شوند و فروش به هیچ وجه نداریم و ممنوع است.

مرگ یادگار های باغ وحش

او درخصوص عمر حیوانات باغ وحش مشهد هم می‌گوید: چند سالی است، پلیکان ۳۰ ساله، شامپانزه ۵۰ ساله و فیل ۴۸ ساله این مجموعه را از دست داده ایم.
طیرانی در پاسخ به این پرسش که بازدید کنندگان باغ وحش مشهد چه زمانی شاهد حضور دوباره فیل خواهند بود نیز اظهار می‌دارد: تا زمانی که باغ وحش بزرگ نشود از فیل هم خبری نیست.
وی فضای استاندارد نگهداری هر فیل را ۲ هزار متر مربع اعلام می‌کند و می‌گوید: این در حالی است که فضای کنونی ما برای نگهداری فیل ۱۸۰ تا ۲۰۰ متر است که قابل قیاس نیست.
او قیمت دو سال پیش یک فیل را نزدیک به یک میلیارد اعلام می‌کند.
مدیر باغ وحش وکیل آباد مشهد مسن‌ترین جانور کنونی آن را یک پلنگ ۲۶ ساله اعلام می‌کند و می‌گوید: این پلنگ آفریقایی خیلی پیر شده و چندین سال هم از متوسط عمرش گذشته است.
طیرانی درخصوص چگونگی تغذیه گونه‌های گوشتخوار هم اظهار می‌دارد: برای تغذیه آن‌ها از گوشت ۲ تا ۳ رأس الاغ استفاده می‌کنیم.
او به شکسته شدن رکورد تغذیه توسط یک شیر بالغ در این مجموعه اشاره می‌کند و می‌گوید: این شیر به نام «البرز» در سن ۲ و نیم سالگی یک روز ۲۵ کیلوگرم گوشت خورد، اما رژیم غذایی آن‌ها بین ۱۰ تا ۱۲ کیلوگرم بسته شده است.
به گفته وی برخی از حیوانات هم مانند خرس همه چیز خوارند که در برنامه آن‌ها علاوه بر گوشت، سیب زمینی و نان گذاشته شده است.
او پرخرج ترین گونه جانوری باغ وحش را به لحاظ تغذیه شامپانزه‌ها معرفی می‌کند و می‌گوید: شامپانزه‌ها هر روز یک و نیم لیتر شیر و عسل می‌نوشند و به جای آب باید آبمیوه مصرف کنند، خرما و موز هم باید حتماً در جیره روزانه آن‌ها باشد.
وی با اشاره به انتقاد غیرقابل قبول برخی از حامیان افراطی حیوانات می‌گوید: ما پنجشنبه‌ها به برخی از حیوانات این مجموعه غذا نمی‌دهیم تا جمعه که شمار بازدید کنندگان زیاد است تحرک آن‌ها به دلیل یافتن غذا بیشتر شود و مردم تصور کنند چقدر شرایط نگهداری خوب که اینقدر سرحال هستند، چون اگر آن‌ها سیر باشند، می‌خوابند.
مدیر باغ وحش وکیل آباد قیمت گران‌ترین گونه ببر این مجموعه را هم به ازای هر قلاده در بازار جهانی حدود ۲۰۰ میلیون تومان اعلام می‌کند.