به گزارش قدس آنلاین، احزاب سیاسی کرد عراق روز چهارشنبه مورخه ۱۷ خرداد با اجرای همه پرسی استقلال منطقه کردستان در روز ۲۵ سپتامبر (۳ مهر) موافقت کردند.
در پی انتشار این خبر منابع عراقی اعلام کردند که این تصمیم به دنبال نشست مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان با احزاب کردی اتخاذ شد.
این همه پرسی با دعوت از ناظران سازمان ملل و تحت پشتیبانی آنها دنبال شده تا بتوانند در گام بعدی که به گفته مقامات اقلیم کردستان عراق، ممکن است ۲ تا ۱۰ سال طول بکشد به استقلال کردستان عراق و تشکیل «کشور کردستان» بینجامد.
در پی این تصمیم احزاب اقلیم کردستان عراق، تمامی همسایگان عراق یعنی ایران، ترکیه و سوریه به مخالفت شدید با برگزاری این رفراندوم پرداخته اند و این در حالی است که متحدان عرب کلیدی آمریکا در منطقه یعنی عربستان و امارات متحده عربی از برگزاری این همه پرسی که تبعات گسترده فراوانی برای صلح و ثبات منطقه در پی خواهد داشت، حمایت کرده اند.
تحولات اخیر موجب شد گفتگویی با «مسعود حیدر» عضو حزب کُردی «التغییر» در پارلمان عراق داشته باشیم.
*شکی نیست که هرگونه درگیری مابین کردها و بغداد به نفع رقیبان مشترک دو طرف در منطقه است. زیرا موجب تضعیف هر دو طرف در منطقه خواهد شد. به صورت کلی روابط میان بغداد و اقلیم کردستان را چگونه ارزیابی می کنید؟
بغداد و اقلیم کردستان با وجود اینکه در موضوعاتی مانند اراضی، نفت، درآمدهای مالی، میزان بودجه و تسلیح نیروهای پیشمرگه با هم اختلاف دارند اما باز هم روابط نسبتا خوبی دارند. برای نمونه می توان به مشارکت کُردها در اقدامات سیاسی و حضور نماینده آنها در پارلمان و دولت اشاره کرد. در خصوص موضوعات مورد اختلاف نیز باید به گفتگو پناه برد و تلاش کنیم برای اجرای بندهای قانون اساسی که به موضوعات مورد مناقشه مربوط است، سقف زمانی تعیین کنیم.
*همانگونه که مستحضرید کنترل و مدیریت مناطق آزادشده در شهر موصل توسط نیروهای پیشمرگه نیز یکی از موضوعات مورد اختلاف بغداد و أربیل است. بغداد معتقد است که کنترل این مناطق باید در دست دولت مرکزی باشد ولی کُردها بر خلاف این فکر می کنند. دیدگاه شما در این خصوص چیست؟
درباره مناطق کُردی در خارج از اقلیم کردستان که تحت حفاظت نیروهای پیشمرگه است ما نیازمند تفاهم میان بغداد و أربیل در این خصوص هستیمدرباره مناطق کُردی در خارج از اقلیم کردستان که تحت حفاظت نیروهای پیشمرگه است باید بگویم که ما نیازمند تفاهم میان بغداد و أربیل در این خصوص هستیم؛ طرفین باید بر مکانیسمی برای حفظ امنیت این مناطق توافق کنند و در این زمینه میان اقلیم کردستان و نیروهای دولتی هماهنگی صورت گیرد. بلاشک عراق و اقلیم کردستان از بروز درگیری های جدید بی نیاز هستند. زیرا موجب تضعیف جبهه داخلی عراق و همچنین اقلیم کردستان خواهد شد.
*کردها مشخصا ادعا می کنند که بغداد آماده نیست ماده ۱۴۰ قانون اساسی را اجرا کند، آیا برای این مسئله سازوکاری در پیش خواهید گرفت؟
دولت عراق تاکنون ماده ۱۴۰ قانون اساسی را اجرا نکرده و این بسیار خطرناک است و موجب خلل در روابط اقلیم کردستان و همچنین دولت مرکزی می شود. این ماده از قانون اساسی بر عادی سازی، آمارگیری و همه پرسی در تمام مناطقی که شامل ماده ۱۴۰ می شوند، تاکید دارد. این مناطق از شمال تا جنوب توسط رژیم نابود شده بعث مورد تغییر بافت جمعیتی قرار گرفت. برای اینکه اعتمادها بازگردد، باید زمانی شش ماهه را برای اجرای این بند از قانون اساسی تعیین کرد.
*اگر هر دو طرف بر اجرای قانون اساسی تاکید کردند، آیا مناطق مورد اختلاف توسط هیأت های مشترک مدیریت خواهد شد؟
متاسفانه تاکنون ماده ۱۴۰ قانون اساسی اجرا نشده است و پس از سه سال حفاظت نیروهای پیشمرگه از مناطق مورد اختلاف، کار همچنان روی زمین مانده است. مدیریت این مناطق در اختیار دولت مرکزی قرار گرفت و به نظر من بهتر است که یک نهاد امنیتی و نظامی واحد برای حفظ امنیت و ثبات این مناطق فعالیت کند. در چنین شرایطی و تا زمانی که مفاد قانون اساسی اجرا و مشکلات حل شود،حضور نیروهای پیشمرگه کافی است.
*ترکیه ظاهرا با برگزاری رفراندوم در اقلیم مخالف است اما در هر صورت برگزاری رفراندوم باعث شکاف بیشتر مابین بغداد و اقلیم می شود و این هم باعث خواهد شد تا ترکیه بیشتر بتواند در اقلیم سرمایه‌گذاری کند؛ بغداد با این مسئله چه خواهد کرد؟
هیچ قانون اساسی صریحی وجود ندارد که اقلیم ها را در عراق از اجرای همه پرسی منع کند. همچنین قانون مرکزی نیز از این کار جلوگیری نمی کند اما برای اجرای همه پرسی به زمینه سیاسی مناسب در سطح داخلی، منطقه ای و بین المللی نیاز است. بغداد باید خواسته های مردم کُرد را که پس از سرنگونی رژیم صدام در ساخت کشور بسیار فعالیت کردند، بفهمد. بنابراین معتقدم بغداد باید با این موضوع با حکمت و منطق تعامل کند و همچنین با احزاب کُردی و نهادهای رسمی در اقلیم کردستان برای تفاهم در خصوص مکانیسم اجرای همه پرسی و زمان اجرای آن رایزنی کند. همچنین ضروری است بغداد از جنجال های رسانه ای که مردم را برمی انگیزاند و هیچ فایده عملی هم ندارد، دوری کند.
*ایران از گذشته دور با اقلیم و بغداد روابط حسنه ای داشته است. آیا تهران می تواند به عنوان میانجی نقش شهر آستانه قزاقستان را در حل اختلافات بغداد با کُردها برعهده بگیرد و طرفین در تهران گام به گام به اجرای قانون اساسی نزدیک شوند؟
روابط کُردها با ایران روابطی تاریخی است که ریشه هایی عمیق داردروابط کُردها با ایران روابطی تاریخی است که ریشه هایی عمیق دارد. ایران در عراق و کردستان نقشی فعال دارد و بلاشک ایران این نوع ایفای نقش را در عراق حفظ خواهد کرد. این امکان وجود دارد که ایران در حل مشکلات سیاسی میان گروه های عراقی از جمله اختلافات میان اقلیم کردستان و بغداد به صورت گسترده ایفای نقش کند.
*برخی کارشناسان بین المللی از جمله پروفسور نادر انتصار که صاحب کتاب معروف «سیاست کردها در خاورمیانه» است معتقد است حتی اگر اقلیم کردستان عراق مستقل هم شود مشکلات زیادی خواهد داشت از جمله ضعف ژئوپلیتیک و نارضایتی همسایگان از جمله ایران و ترکیه. نظر شما چیست؟
اقلیم کردستان باید پیش از اینکه به عنوان یک کشور کُردنشین اعلام استقلال کند، وضعیت داخلی را بررسی کرده و در عرصه اقتصادی، سیاسی و امنیتی آمادگی کسب کند. همچنین باید معادلات بین المللی و منطقه ای را به صورت واقع بینانه مدنظر قرار دهد تا سرنوشتش مورد تهدید قرار نگیرد. پس از اجرای همه پرسی، رهبران کُرد مسئولیتی تاریخی و ملی دارند تا با جدیت وضعیت داخلی را سر و سامان دهند و با کشورهای همسایه و دوست ارتباط بگیرند و اعلام کنند که کُردها برای ایجاد کشوری صلح طلب فعالیت می کنند که در ایجاد امنیت و ثبات در منطقه ایفای نقش خواهد کرد. این کشور همچنین در کاهش مشکلات منطقه نقشی مثبت خواهد داشت. به نظر من کُردها به مقداری زمان نیاز دارند. زیرا ایجاد کشور به آماده سازی و ایجاد ارتش و اقتصاد و نهادهای قوی و همچنین روابط بین المللی مستحکم نیاز دارد.
نظر شما