قدس آنلاین-گروه استان ها:  دهکده صیادی تیس  در محدوده منطقه آزاد و در فاصله ۵ کیلومتری شمال شهر چابهار قرار گرفته است که در گذشته به عنوان مرکز تجارت شکر و مرکز خرید و فروش گندم سیستان در «ایالات مکران» شهرت داشته است.

در آثار مورخان  و جغرافی‌دانان دوره اسلامی از جمله «مقدسی» (مورخ سده چهارم ه ‍ .ق) از آن به عنوان «بندر تزیا» یا «تسی»، یاد شده که در مسیر راه دریایی کرانه‌های جنوبی ایران قرار داشته است.

تیس در گذشته  بندر تجاری فعالی بوده که به وسیله مغول‌ها ویران شده است و  هنوز برخی از آثار ویرانی‌های برجای مانده در این منطقه قابل مشاهده است.

رو ستای تیس پس از چابهار و کنارک، پرجمعیت‌ترین و آبادترین منطقه نوار ساحلی بلوچستان محسوب می‌شود.

تیس، امروز روستایی است که در محدوده منطقه آزاد چابهار قرارگرفته و در مسیر ارتباطی جابهار- کنارک به عنوان یک مقصد گردشگری شناخته می شود.

آثار به جای مانده تاریخی از جمله  قلعه ها، قبور و چاه های باستانی در این روستا حکایت از تمدنی بسیار قدیمی و باستانی دارد.

آثار باستانی تیس

در سفر به تیس می توانید «پیل بند» و «غارهای بان مسیتی» و نقاشی های عجیب و غریب آن را ببینید.

چاه باستانی «تیس کوپان» و گورهای مرموز معروف به قبر ستان جن ها  و همچنین  قلعه پرتغالی ها  از جاذبه های گردشگری در این روستا به شمار می آیند که دیدن آنها خالی از لطف نیست.

 قلعه پرتغالی ها

در جنوب ایران قلعه های زیادی وجود دارد که بانیان آنها پرتغالی‏ها بوده اند. این کشور نخستین کشور استعمارگری بود که در سال  میلادی  به دریای مکران حمله کردند و به فرماندهی «آلبوکرک» بر چابهار و تیس تسلط یافتند پس از آن  انگلیسی‏ها  در قرن ۱۷ میلادی و در سال ۱۶۱۶ میلادی به این منطقه وارد شدند.

معماری بنا به ویژه اتاق‌ها و ایوان‌ها در این قلعه به کاروانسرای شاه عباسی «بیستون» شباهت دارد. در این قلعه آثار دو برج بزرگ در طرفین ساحلی بنا دیده می‌شود که  برج سمت راست شامل یک اتاق، ایوان و شاه‌نشین است  و بر روی هرمی مکعب مستطیل، پی‌سازی شده و یک برج با منار بر روی آن قرار گرفته است.

در بیرون دیوار بلند قلعه، آثار چاهی به جا مانده که در سنگ و صخره کنده شده و لبه آن با استفاده از سنگ و ساروج محکم شده است قابل مشاهده است. در سقف قلعه از چوب‌هایی استفاده شده که از نقاط دیگر آورده شده‌اند و  تزیینات دور منار و آجرچینی به سبک تزیینات مناره‌های دوره سلجوقی است.

قلعه بلوچ گت

 قلعه بلوچ گت هم یکی دیگر از قلعه هایی است که می توانید آثار آن را بر بالای کوهی مرتفع ببینید. در داخل قلعه، بقایای دو مقبره هرمی برجسته از سنگ و ساروج و مشابه مقابر اسلامی دیده می‌شود.

 آثاری از حصار و باروی قلعه نیز، در پیرامون محوطه اصلی و اطراف دژ فوقانی به جا مانده است. در این قلعه نیز چندین چاه به منظور تأمین آب مورد نیاز، در صخره حفر شده‌اند و  در روی قلعه آب انبارهایی از سنگ و ساروج و گچ، در درون صخره تعبیه شده که آب مورد نیاز را از پای قلعه به داخل این آب انبارها هدایت می‌کرده‌اند.

این قلعه دارای موقعیتی ممتاز با دید کافی به دریا و دور از دسترسی مهاجمان بوده است.

 دور تا دور تیس را ارتفاعات‌ شهباز و لاوری‌، احاطه‌ کرده‌ اند و کوه های مینیاتوری این روستا یکی از دیدنی ترین و منحصر به فردترین جاذبه های گردشگری آسیا به شمار می رود.

ساحل تیس به دلیل آنکه عمق آب تا فاصله صدها متر تقریباً یکسان و کمتر از قد طبیعی انسان است، ‌موقعیت منحصر به فردی دارد.

اگر گذارتان به تیس افتاد فراموش نکنید که از صنایع دستی این روستا سوغات ببرید. صنایع دستی این روستا سوزن دوزی است و علاوه بر آن، آبزیان تاکسیدرمی  شده، ادویه محلی، گل رس گل‌افشان، حصیرهای بافته شده، انواع و اقسام زیورآلات زنانه (که از گوش ماهی یا صدف‌های ریز تولید می‌شوند) و خوراکی‌های محلی هم از دیگر سوغات این شهر هستند.