قدس آنلاین- به اعتقاد کارشناسان، فریز بخش اعظمی از دارایی‌ها به دلایلی همچون املاک تملیکی غیرقابل فروش که سیف به آن‌ها اشاره می‌کند، از زمانی شروع شد که بانک‌ها از مسیر خود به امید سود بیشتر خارج شدند و پول‌های خود را به بدهکاران بزرگ وام دادند، که پارتی دار بودند و هزاران میلیارد تومان را معوق کردند.

دوم اینکه به سراغ ساخت و ساز رفتند، حیطه‌ای که با فوت و فن آن آشنا نبودند. نتیجه این اشتباهات بلوکه شدن نقدینگی در حصار ساخت و سازهاست و همچنین آمار ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی مسکن‌های خالی در کشور که حسین عبده تبریزی مشاور وزیر راه و شهرسازی معتقد است نیمی از این آپارتمان‌های بی‌خریدار متعلق به بانک هاست.

البته بخش سومی هم این ماجرا دارد و آن پرداخت نکردن بدهی از سوی دولت‌هاست که بر پیچیدگی معما افزوده است.

با این تصویر از ماجرا اولین ضربه به تسهیلات می‌خورد؛ چنان که پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی نیز به آن اشاره کرده و گفته است که بانک‌های ایرانی دارایی دارند، اما این دارایی‌ها جنبه نقدشوندگی ندارند تا بانک‌ها بتوانند با وارد کردن آن‌ها به بازار پول کشور، به تأمین نیاز بنگاه‌های تولیدی بپردازند و به تولیدکنندگان و کارآفرینان تسهیلات بدهند. تسهیلاتی که یک سر آن سپرده‌گذاراست و منتظر سود و یک طرفش، وام گیرنده است با هزار گرفتاری که منتظر است بانک حل کند. حالا این پرسش مطرح است که منابع مالی فریز شده و سمی چه عوارضی را در پی دارد؟ آیا با ۴۰ درصد منابع در جریان بانکی چرخ تولید که اکنون با یک سوم ظرفیت کار می‌کند توان حرکت دارد و چگونه می‌شود یخ این نقدینگی صدها هزار میلیاردی را باز کرد.

مشکلات جدی اقتصاد ایران

یک اقتصاددان و کارشناس خبره امور بانکی در گفت و گو با خبرنگار ما می‌گوید: مسائل اقتصاد ایران در حوزه بانکی و مالی از بودجه دولت تا ساختارهای مالی تا سیاست‌های پولی دچار مشکلات جدی است و تا زمانی که یک برنامه کلان روشنی طراحی نکنند دامنه مشکلات آن ادامه خواهد داشت.

وی که نخواست نامش ذکر شود، تأکید می‌کند: حل مسائل در گرو یک برنامه همه جانبه مشتمل بر اصلاح نظام مالی به مفهموم بودجه‌ای، اصلاح ساختارهای مالی و بانکی در کشور شامل بانک ها، مؤسسات مالی و صندوق‌های قرض‌الحسنه و شرکت‌های بیمه و همچنین سیاست‌های پولی و ارزی است، این مجموعه مشتمل بر سه پایه با تأکید بر اصلاحات ساختاری می‌تواند در آینده میان مدت جواب بدهد، چون مسائل ما پیچیده‌تر از آن هست که این راه‌حل‌ها در کوتاه‌مدت به ما پاسخ بدهد.

این کارشناس ارشد بانکی می‌افزاید: اقتصاد از بالا به پایین کار می‌کند، بخش قابل توجهی از این پول‌ها بدهی دولت به سیستم بانکی است و بدهی دولت به سایر اشخاص مثل پیمانکاران و بیمه ها، اتفاقاً مشکل از دولت شروع می‌شود که نمی‌تواند بدهی خودش را به این‌ها بدهد و طبعا آن‌ها نیز نمی‌توانند مالیات بدهند و جالب است که دولت بدهی خودش را به عنوان پرداخت مالیات از این‌ها قبول نمی‌کند، در نهایت بخش عمده به بی‌سیاستی دولت بر می‌گردد.

دارایی‌های منجمد شده اشخاص خصوصی

وی تصریح می‌کند: دارایی‌های منجمد شده که دست اشخاص خصوصی است یا املاک و مستغلات شده یا دست دولت است، همه درگرو این است که دولت اول سامانه مالی خودش را سامان بدهد؛ پایه اصلی این اصلاح از تجدیدنظر و بهبود بودجه دولت شروع می‌شود و بعد اصلاح ساختار مالی و بعد سیاست مناسب پولی و ارزی و تا زمانی که سامان گیرد اتفاق عمده‌ای نمی‌افتد.

این اقتصاددان ادامه می‌دهد: دولت از طریق منابع عمومی حجم‌های نجومی چندین هزار میلیاردی پول به مؤسسات ورشکسته تزریق می‌کند تا پول مردم را پس بدهند، یعنی یک سیستم فاسد بوده که یک عده‌ای پول‌های مردم را خوردند و رفتند حال دولت و بانک مرکزی دارند آن را پس می‌دهد؛ هیچ جا این کار را نمی‌کنند، اول می‌روند سراغ آن‌هایی که این پول‌ها را برداشتند؛ همه این‌ها در آینده پیامد تورمی دارد؛ تراز بانک‌ها منفی شده و گرفتاری ریشه دارتر از آن است که به راحتی قابل حل باشد.